دعای 37 ( دعا در اعتراف به ناتوانی از شکر ) ترجمه محمد رسولی

(1) بار خدايا! به تحقيق كسى چيزى از سپاس و شكر تو را به پايان نمى‌برد جز اين كه از احسان و نيكى تو چيزى براى او مى‌رسد كه بر او سپاس و شكرى ديگر را واجب و لازم مى‌دارد.

(2) و به حدى از طاعت و فرمانبردارى تو نمى‌رسد- هر چند بسيار كوشش كند- جز اين كه در برابر استحقاق و سزاوار بودن تو به سبب فضل و احسانت، مقصر و ناتوان خواهد بود.

(3) پس سپاسگزارترين بندگان تو از سپاس تو ناتوان، و پرستش كننده‌ترين آنها از فرمانبردارى تو مقصر است.

(4) كسى سزاوار اين نيست كه او را به سبب شايستگيش بيامرزى، و يا به سبب سزاواريش از او خشنود و راضى شوى.

(5) پس هر كه را بيامرزى با احسان و بزرگوارى خودت آمرزيده‌اى. و هر كه تو از خشنود شوى با فضل و كرمت خشنود شده‌اى.

(6) اندك چيزى را كه قبول كنى و بپذيرى جزا و پاداش مى‌دهى. و بر طاعت و فرمانبرى كم، ثواب و عوض مى‌دهى؛ تا اين كه گويا شكر بندگانت- كه پاداششان را بر آن واجب و لازم كرده‌اى، و جزا و اجرشان را از آن شكرشان بيشتر نموده‌اى- امرى است كه خود مى‌توانند آن را انجام دهند پس آنان را سزا و پاداش داده‌اى، و يا اين كه سبب آن سپاسگزارى به دست تو نبوده، پس آنها را جزا و مزد داده‌اى.

(7) نه! بلكه اى خداى من! تو كار و بار آنها را پيش از آن كه آنها بر عبادت و بندگى تو توانا باشند مالك و صاحب بوده‌اى. و اجر و پاداششان را پيش از آنكه در اطاعت و فرمانبرى تو سرازير شوند، آماده و مهيا كرده‌اى. و آن براى اين است كه راه و رسم تو بخشش و انعام، و روش تو احسان و نيكى، و راه تو عفو و گذشت است.

(8) پس همه‌ى خلق اقرار دارند كه تو كسى را كه مجازات و كيفر نمايى ستمكار نيستى. و گواه و شاهدند كه تو هر كه را رهايى و آسودگى بخشى از روى بزرگوارى و احسان است. و همگى در مورد خود اعتراف دارند كه از اداى آنچه تو سزاوار آنى كوتاه و نارسا و عاجزند.

(9) پس اگر شيطان، آنها را از اطاعت و فرمانبردارى تو فريب نمى‌داد كسى تو را نافرمانى نمى‌كرد. و اگر شيطان براى آنها باطل را به صورت حق جلوه نمى‌داد، كسى از راه تو گمراه نمى‌شد.

(10) پس پاك و منزهى تو! چقدر كرم و بزرگوارى تو در معامله با كسى كه تو را فرمانبرى و يا نافرمانى كند روشن و آشكار است، براى كسى كه فرمانبرى كند براى آنچه كه تو خود آن را براى او فراهم كرده‌اى جزا و پاداش مى‌دهى. و براى گنهكار در كارى كه مى‌توانى به زودى به سزايش برسانى مهلت و فرصت مى‌دهى.

(11) به هر كدام از اين دو، چيزى را عطا فرموده‌اى كه او سزاوار آن نيست. و بر هر يك از اين دو، چيزى را مرحمت كرده‌اى كه عمل و كردارش از آن كم و كوتاه و نارسا است.

(12) و اگر در مورد اهل طاعت، نسبت به آنچه خود متولى آن بوده‌اى. به عدالت رفتار مى‌كردى، چه بسا شخص، ثواب تو را از دست مى‌داد و نعمت تو از او زايل مى‌شد. ليكن تو با كرم و بزرگوارى خودت او را در برابر مدت زمان كوتاه و فناپذير- كه عمل كرده- با مدت زمان دراز و پايدار و هميشگى پاداش مى‌دهى. و در برابر غايت و پايان نزديك و زوال پذير با پايانى طولانى و جاودانى عوض و جزا مى‌دهى.

(13) اما از او در مورد چيزى كه از روزى تو خورده و با آن بر طاعت و عبادت تو نيرو و توانايى به دست آورده، خواستار عوض نشدى. و او را درباره‌ى وسايل و اسبابى كه با بكارگيرى آنها به سوى آمرزش تو وسيله جويى كرده مناقشه و سخت‌گيرى نكرده‌اى. و اگر با او چنين رفتارى مى‌كردى همه‌ى آنچه را كه براى آن رنج برده و تمامى آنچه را كه در آن كوشش و سعى كرده بود به عنوان جزاى لطف و منتى كوچك، از سوى تو به حساب نمى‌آمد و پيوسته در پيش تو نسبت به ساير نعمتها بدهكار بود. پس كى چنين بنده‌اى چيزى از اجر و ثواب تو را سزاوار مى‌شد؟!نه! كى؟!

(14) اى خداى من! اين حال و وضع كسى است كه تو را فرمانبردارى كرده و راه كسى است كه براى تو رسم بندگيش را پيش گرفته است. اما آن كس كه دستور و فرمان تو را نافرمانى كرده، و مرتكب نهى تو شده، پس با بلا و گرفتار كردنت به سراغش نرفتى و كيفر و گوشماليش را جلو نينداختى تا حال و وضع خود را در نافرمانى تو به حال بازگشت و توبه به سوى طاعت و فرمانبردارى تو تغيير دهد. و در اولين چيزى كه به نافرمانى تو اراده كرد سزاوار همه‌ى آن كيفرهايى بود كه براى همه‌ى خلق و جميع آفريدگانت آماده و مهيا كرده‌اى.

(15) پس همه‌ى كيفرهايى كه از او به تأخير انداختى. و هر چه از عذابها و مجازاتى كه در انجام آنها كندى كردى، ناديده گرفتن و چشم پوشى كردن از حق خودت و خشنودى به كمتر از استحقاق خودت باشد.

(16) پس چه كسى- اى خداى من- از تو بزرگوارتر است؟! و چه كسى شقى‌تر و بدبخت‌تر از آن كه بر خلاف راه تو با دشمنى تو هلاك و تباه شود؟ نه! چه كسى؟ پس تو بالاتر از آن هستى كه به جز با احسان ونيكى توصيف شوى. و بزرگوارتر از آنى كه به جز با عدل و داد از تو ترسيده شود. جاى ترس و نگرانى از ستم و جور تو بر كسى كه تو را نافرمانى كند نيست. و از اين كه پاداش دادن كسى كه تو را خشنود سازد غفلت ورزى و فروگذارى كنى ترس و خوفى نيست. پس بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و آرزويم را به من ببخش. و از نور هدايت و راهنمايى خود آنچه را كه با آن به توفيق در كردارم برسم بر من بيفزاى؛ كه تو بسيار احسان كننده و بزرگوارى.