دعای 37 ( دعا در اعتراف به ناتوانی از شکر ) ترجمه صدرالدین بلاغی

(1) خدايا كسى در طى مراحل شكر تو به سرمنزلى نمى‌رسد، مگر آنكه باز چندان از احسانت بر او فراهم مى‌آيد، كه او را به شكرى ديگر ملزم مى‌سازد.

(2) و هر چند كوشش كند به درجه‌اى از طاعت دست نمى‌يابد مگر آنكه در برابر استحقاق تو به علت فضلت مقصر مى‌ماند.

(3) پس شاكرترين بندگانت از شكر تو عاجز است، و عابدترين ايشان از طاعتت مقصر است.

(4) هيچ كس مستوجب آن نيست كه به علت استحقاقش او را بيامرزى، يا به سبب سزاواريش از او خشنود باشى.

(5) پس هر كه را بيامرزى از انعام و احسان توست، و از هر كه خشنود شوى از تفضل توست.

(6) عمل كمى را كه بپذيرى جزاى فراوان مى‌بخشى، و طاعت اندك را مزد مى‌دهى، تا آنجا كه گويى شكر بندگانت كه مزدشان را در برابر آن واجب كرده‌اى و جزاى ايشان را عظيم ساخته‌اى امرى است كه امتناع از آن تحت قدرت ايشان بوده، نه به دست تو، و از اين سبب ايشان را پاداش داده‌اى. يا گويى سبب آن به دست تو نبوده و به اين جهت به ايشان اجر بخشيده‌اى!

(7) نه چنين است بلكه تو اى معبود من مالك امر ايشان بوده‌اى، پيش از آنكه ايشان مالك عبادت تو شوند، و مزدشان را آماده كرده‌اى پيش از آنكه به طاعتت درآيند. و اين از آن جهت است كه آيين تو انعام، و عادتت احسان، و طريقتت عفو است.

(8) از اين جهت همه‌ى آفريدگان معترفند كه تو درباره‌ى هر كه عقوبتش كنى ستم نكرده‌اى، و گواهند كه هر كه را ببخشى درباره‌اش تفضل فرموده‌اى. و همه درباره‌ى خويش به تقصير از آنچه سزاوار آنى معترفند.

(9) و از اين جهت اگر شيطان ايشان را از طاعتت نفريبد، هيچ نافرمانى تو را عصيان نكند، و اگر شيطان باطل را در نظرشان به صورت حق مصور نسازد، هيچ گمراهى از راه تو منحرف نگردد.

(10) پس منزهى تو چه روشن و آشكار است كرم تو در معامله‌ى كسى كه تو را اطاعت كرده يا عصيان نموده باشد! مطيع را در برابر آنچه خود برايش فراهم ساخته‌اى پاداش مى‌بخشى! و عاصى را در آنچه شتاب در بازخواستش به دست توست مهلت مى‌دهى!

(11) به هر يك از آن دو چيزى عطا كرده‌اى، كه مستوجب آن نبوده، و بر هر يك از ايشان تفضلى فرموده‌اى كه عملش از آن قاصر است.

(12) و اگر مطيع را بر مجرد عملش- با آنكه تو خود او را بر آن گماشته‌اى- پاداش مى‌دادى، بيم آن بود كه ثواب تو را از كف بدهد، و نعمت از او زايل گردد. ولى تو به كرم خود، او را در برابر مدت كوتاه فانى به مدتى طولانى و جاودانى، و در مقابل عمل زودگذر به ثواب مستمر پاداش داده‌اى.

(13) آنگاه در برابر رزقى كه از خوان نعمت تو خورده تا به وسيله‌ى آن بر طاعت نيرو گرفته از او مطالبه‌ى عوض و بها نكرده‌اى، و در رسيدگى به حساب آلات و ابزارى كه استعمال آنها را وسيله‌ى رسيدن به آمرزش تو قرار داده با او سختگيرى ننموده‌اى. و اگر با او چنين رفتار كرده بودى يكسره حاصل دسترنجش و نتيجه‌ى كوشش در برابر كوچكترين نعمتها و عطاياى تو از دست مى‌رفت، و خود در پيشگاه تو براى ساير نعمتهايت در گروه مى‌ماند. پس در اين صورت كى و كجا چيزى از ثواب تو را استحقاق مى‌داشت؟! نه! (استحقاق نمى‌داشت) كى استحقاق مى‌داشت؟!

(14) اين- اى معبود من- حال كسى است كه تو را اطاعت كرده باشد، و سرنوشت كسى است كه در عبادت تو كوشيده است. اما آن كس كه فرمان تو را عصيان كرده و نهى تو را مرتكب شده پس تو در انتقامش شتاب نكرده‌اى، تا مگر حال بازگشت به طاعت تو را بر حال نافرمانى تو برگزيند. حقا كه او در اولين لحظه‌اى كه بر نافرمانى تو همت گماشته، هر عقوبتى را كه براى همه‌ى آفريدگانت مهيا كرده‌اى مستوجب شده،

(15) پس هر عذابى را كه از او به تاخير افكنده‌اى و هر سطوت و انتقام و عقابى را كه از او بازپس داشته‌اى ترك قسمتى از حق تو، و رضا دادن به كمتر از استحقاق توست.

(16) پس با وجود اين كيست كريمتر از تو اى معبود من؟ و كيست بدبختتر از كسى كه در راه مخالفت تو هلاك شود؟ هيچ كس بدبختتر از چنين كسى نيست! زيرا تو بزرگتر از آنى كه جز به احسان تو را توصيف كنند، و منزه‌تر از آنى كه جز از جهت عدل از تو بترسند. بيم آن نيست كه تو درباره‌ى عاصيت ستم كنى، و مزد كسى را كه تو را خشنود كرده فروگذارى. پس بر محمد و آلش رحمت فرست، و آرزويم را برآور، و هدايتت را چندان بر من بيافزاى كه به وسيله‌ى آن به توفيق در كار خود دست يابم. زيرا كه تو منعمى، كريمى.