YAŞIL İNTİZAR
Qara buludlarün Günəşin çöhrəsini tutduğu, çöllər, səhralar onun qızğın hərarətindən məhrum qaldığı, gül-çiçəklərin və yaşıllıqların aləmin məhəbətindən uzaq olduğuna görə qəlblər niskil yaranan zaman çarəmiz nədir?! Yaradılışın və yaxşılıqların xülasəsi, bütün gözəlliklərin güzgüsü üzünə qeybət pərdəsi saldığı, aləmdəkilərin onun hüzur feyzindən mərhrum olduqları zaman nə etmək olar?!
Bağ-baçanın gülləri gözlərini yola dikmişlər ki, mehriban bağbanın sayəsini öz üstlərində görsünlər, onun mehr-məhəbbətlə dolu əllərindən həyat suyu içsinlər; aşiq qəlblər taqətsiz halda onu gözləyirlər ki, onun şur və iştiyaq yaradan inayətlərini əyani olaraq dərk etsinlər. Məhz belə bir şəraitdə intizar məsələsi formalaşır. Bəli, hamılıqla onun intizarını çəkirlər ki, o gəlsin, özü ilə yaşıllığı və təravəti də ərməğan gətirsin. Doğrusu, intizar necə də gözəl və necə də şirindir! Əgər onun gözəlliyini nəzərdə canlandırsanız və şirinliklərini qəlbinizdə hiss etsəniz...
İntizarın həqiqəti və məqamı
İntizar üçün müxtəlif mə`nalar deyilmişdir, lakin bu kəlmə barəsində dərindən diqqət yetirməklə onun həqiqi mə`nasını dərk etmək olar. İntizar-gözü yolda olmaqdır ki, bu gözü yolda olmaq da onun zəminlərinə mütənasib olaraq özünə dəyər alır, habelə onun müxtəlif əsər və nəticələri vardır. İntizar-yalnız ruhi və batini bir halət deyil; əksinə, insanın batinindən zahirinə də sirayət edir, onun bütün hərəkət və tədbirlərini qat-qat artırır. Məhz həmin səbəbə görə də rəvayətlərdə intizar ən yaxşı əməl, hətta əməllərin ən yaxşısı kimi təqdim olunmuşdur. Bu halət intizarda olan şəxsi mə`nən formalaşdırır, onun sə`y və fəaliyyətləri üçün xüsusi bir istiqamət icad edir və o cəhət də intizari çəkilən şeylərin həyata keçməsi ilə gerçəkləşir.
Buna əsasən, intizar oturub əli-əli üstünə qoymaqla həyata keçməz. İntizar gözü qapıya dikmək və həsrət çəkməklə sona çatmır; əksinə intizarın həqiqətində hərəkət, inkişaf və qızğın fəaliyyət göstərmək yatmışdır.
Əziz bir qonağın intizarında olan bir şəxs bir an belə, sakit oturmur, daim çalışır və fəaliyyət göstərir, özünü və ətraf mühitini qonağın gəlişi üçün hazırlayır və mövcud olan maneələri aradan qaldırır.
Bizim söhbətimiz misilsiz bir hadisənin intizarında olmaq barədədir ki, gözəllik və kamalda heç oxşarı yoxdur. Elə bir dövranın intizarı çəkilir ki, şadlıq və xürrəmlikdə keçmiş ruzigarlarında heç birində onun misalı və oxşarı yoxdur, dünya belə bir gözəllik dövranını heç vaxt sınaqdan keçirməmişdir. Bu da həzrəti Məhdi (ə)-ın dünya səviyyəli hökumətinin intizarında olmaqdır ki, rəvayətdə o, «fərəcin intizarı» kimi qeyd olunur. Bu iş ibadət və əməllərin ən yaxşısı, hətta bütün əməllərin qəbul olunması səbəbi kimi qeyd olunur. Peyğəmbəri Əkrəm (s) buyurmuşdur: «Mənim ümmətimin ən yaxşı əməli fərəcin intizarında olmaqdır.»[1]
İmam Sadiq (ə) öz köməkçilərinə belə buyururdu: «Sizi elə bir şeydan agah etməyimmi ki, Allah-təala onun vücudu olmadan bəndələrin heç bir əməlini qəbul etməz?!» Dedilər: «Əlbəttə, buyurun!» Buyurdu: «Allahın yeganəliyinə, İslam Peyğəmbəri Həzrəti Muhəmmədin nübüvvətinə şəhadət vermək, Allahın əmr etdiyi şeyləri iqrar etmək və bizim vilayətimizi qəbul edib düşmənlərimizdən, yə`ni xüsusi şəkildə biz imamların düşmənlərindən bezarlıq etmək, onların (imamların) qarşısında təslim olmaq, təqvalı olmaq, (yaxşı əməllərdə) sə`y göstərmək, özünü (günahdan) saxlamaq və Qaimin intizarında olmaq.»[2]
MƏHDİ (Ə)-IN İNTİZARININ XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Qeyd olundu ki, intizar fitri bir və bütün qövm və dinlərdə belə mövcuddur. Amma adi insanların, hətta cəmiyyətlərin həyatlarında belə, mövcud olan adi intizarlar nə qədər böyük və əhəmiyyətli olsa belə, dünya səviyyəsində və`dəsi verilən intizarla müqayisədə çox kiçik və əhəmiyyətsiz olacaqdır. Çünki onun zühurunun intizarını çəkmək özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. O cümlədən Həzrəti Məhd (ə)-ın intizarını çəkmək xilqətin əvvəllərindən başlanan bir intizardır, yə`ni lap qədim zamanlardan belə, ilahi peyğəmbərlər, övliyalar və s övsiyalar onun zühurunun müjdəsini vermiş və yaxın zamanlarda belə, bütün imamlarımız onun dövlətini görmək arzusunu etmişlər.
İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: «Əgər onu görsəydim, bütün ömrümü ona xidmətlə geçirərdim.»[3]
Həzrəti Məhd (ə)-ın zühurunun intizarını çəkmək dünya səviyyəli bir xilaskar və islahatçının gəlişinin, dünya səviyyəli ədalət hökumətinin, bərqərar olmasının, bütün yaxşılıqların geçəkləşməsinin intizarını çəkməkdən ibarətdir. Bəşəriyyət onun yolunu gözləyir ki, Allahın əta etdiyi pak fitrət əsasında arzusunu etdikləri və heç vaxt kamil surətdə həyata keçməyən şeyləri görsünlər. Həzrəti Məhd (ə) da ədalət və mə`nəviyyət, səbir və bərabərlik, yer üzünün abadlığı və təhlükəsizliyi, sülh, bəşər elminin və əqlinin çiçəklənməsi əsrini onlar üçün ərməğan gətirəcəkdir. Cəmiyyətin hər növ istismar və zülmkarlıqdan, hər növ əxlaqi fəsadlardan və eybəçərliklərdən xilas edilməsi onun ədalət hakimiyyətinin nəticələrindən ibarətdir.
Həzrəti Məhd (ə)-ın intizarını çəkmək elə bir məsələdir ki, yalnız onun çiçəklənən zəminlərinin gerəçəkləşməsi ilə həyata keçəcəkdir. O da elə bir dövrdə olacaqdır ki, insanların hamısı axirəz-zamanda baş verən xilaskarın sorağında olsunlar. O gələcək və bütün silahdaşlarının həmkarlığı və köməyi ilə birlikdə pisliklərin əleyhinə qiyam edəcəkdir, nəinki yalnız mö`cüzə ilə dünyanın işlərini qaydasına salmış olsun.
İmam Məhd (ə)-ın intizarında olmaq onun intizarını çəkənlərdə şövq və o həzrətə kömək etmək ruhiyyəsi icad edəcək, insanlara abır-heysiyyət və yeni həyat bağışlayacaq, onları mə`nəviyyətsizlikdən, puçluqdan və hədəfsizlikdən xilas edəcəkdir.
Qeyd olunanlar bütün tarix miqyasında olan, bütün insanların ruhunda kök atan və başqa heç bir intizarın onun əzəmətinə çatmadığı həmin intizarın xüsusiyyətlərinin bir qismidir. Buna əsasən, yaxşı olar ki, Həzrəti Məhd (ə)-ın intizarının çoxlu müxtəlif tanıyaq, zühurun intizarında olanların vəzifələri və onlara veriləcək misilsiz mükafatlar barəsində söhbət açaq.
İNTİZARIN YÖNLƏRİ
İnsan müxtəlif yönlərdə nəzərdən keçrildikdə, müxtəlif xüsusiyyətlərə malik oxşaması aydınlaşır. Bir tərəfdən o nəzəri və elmi yönlərə malikdir, digər tərəfdən isə fərdi və ictimai yönlərin sahibidir. Başqa tərəfdən də, onun cismi yönü ilə yanaşı ruhi və mənəvi yönləri də vardır. Şübhəsiz, qeyd olunan yönlərin hamısında müəyyən olunmuş bir qayda-qanuna ehtiyac duyulur ki, həyatın düzgün yolu məhz onun çərçivəsində açılsın, azğınçı yollar insanın üzünə bağlansın. Bu düzgün yol da yalnız intizar yolundan ibarətdir.
Bu intizar dünya səviyyəsində və`dəsi verilmiş intizarda olan bir şəxsin həyatının bütün yönlərinə –fikri və nəzəri yönlərinə tə`sir qoyur; çünki bunlar insanın əməl və rəftarlarının özəyini təşkil edir, insan həyatının əsas inanclarını öz hasarında qoruyub saxlayır. Başqa sözlə desək, düzgün intizar bunu tələb edir ki, intizarda olan şəxs özünün fikri və e`tiqadi əsaslarını gücləndirsin ki, azğınçı məktəblərin tələsinə, yaxud imam Zaman (ə)-ın qeybət dövrünün uzanmasından irəli gələn ümidsizlik tələsində düşməsin.
İmam Baqir (ə) buyurmuşdur: «İnsanlar üçün elə bir dövran gələcəkdir ki, onların imamları qaib olacaq. Bu zaman xoş olsun o kəslərin halına ki, həmin zamanda bizim (vilayət) əmrimizdə sabit və möhkəm qalmış olsun.»[4]
Yə`ni düşmənlərin müxtəlif şübhələr icad edərək müsəlmanların e`tiqadlarını sarsıtmağa çalışdıqları qeybət dövründə intizar səngərində qərar tutmağa görə onların əqidə sərhədləri qorunub-saxlanacaqdır.
Əməli yönlərdə də intizar insanın bütün rəftar və əməllərini düzgün şəkildə istiqamətləndirir. Belə ki, intizarda olan şəxs əməl meydanında çalışmalıdır ki, haqq dövlətin zühurunun zəminələrini yaratsın. Buna əsasən, intizarçı şəxs bu bölmədə də həm özünün ruhi və mə`nəvi kamalını, həm də cəmiyyətin mə`nəviyyatını artırmaq üçün sə`y göstərməlidir. Fərdi yönlərində də özünün ruhi həyatına və əxlaqi fəzilətlərin kəsb olunmasına üz gətirir, özünün cismi yönlərini gücləndirir ki, nur cəbhəsi üçün lazımlı və layiqli bir ehtiyat qüvvəsi olsun.
İmam Sadiq (ə) buyurur: «...İmam Qaim (ə)-ın köməkçilərindən olmaq istəyən bir şəxs gərək müntəzir olsun və intizar halında təqvalı olub gözəl əxlaqlara yiyələnsin[5].»
İntizarın xüsusiyyətləri bundan ibarətdir. Belə ki, o, insanı özünün malik olduğu çərçivədən daha üstün bir fəzaya aparır, onu cəmiyyətin ayrı-ayrı fərdləri ilə əlaqələndirir. Yə`ni təkcə intizarçı şəxsin fərdi həyatının yönlərində tə`sirli deyildir; əksinə ayrı-ayrı şəxsin cəmiyyətlə olan əlaqələrinə də tə`sir qoyur. Bu barədə müəyyən proqramlar tökür, onu cəmiyyətdə müsbət tə`sir qoymağa vadar edir. Haqq dövlətin zühurunun şərti kütləvi hazırlıq və səfərbərlik olduğuna görə, hər kəs özünün qüdrəti dairəsində cəmiyyətin islah olunmasına çalışır, ictimai xoşagəlməzliklər qarşısında laqeyd yanaşmır. Çünki dünya səviyyəli xilaskarın və islahatçının intizarını çəkən bir şəxs əqidə və əməldə doğruçuluq və islahat yolunu qət etmiş olur.
Bir sözlə, intizar çox xeyirli-bərəkətli bir cərəyandır ki, fərdin və cəmiyyətin həyatının əhəmiyyət kəsb edən bütün yollarında cərəyandadır və həyatın bütün sahələrində insana və onun həyatına ilahi rəng bağışlayır. İlahi rəngdən də gözəl bir rəng ola bilərmi?! Qur`ani Kərim buyurur:
...صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَة...[6]
«(Özünüzə) ilahi rəng (alın); ilahi rəngdən də gözəl bir şey ola bilərmi?!»
Qeyd olunanlara diqqət yetirməklə dünya səviyyəli islahatçının intizarında olanların vəzifələri aydın olur yə`ni bu vəzifə insanın özünün bütün əməl və rəftarlarının ilahi rəngə boyanmasından başqa bir şey deyildir. Bu da intizarın bərəkətindən olub, insanın fərdi və ictimai həyatının hər bir yerində cilvələnir. Bu görüşlə, intizarçılarının öhdəsinə qoyulan vəzifələr ağır olmayacaq; əksinə bizim həyatımızın hər bir yönlərinə mə`na və məfhum verən şirinlik cərəyanı ünvanı ilə gözəllik bağışlayacaqdır. Doğrusu, əgər mehriban bir padşah, yaxud qəlbi mehr-məhəbbətlə dolu olan karvan rəisi səni «imamın xeyməsi üçün layiqli bir əsgər» –ünvanı ilə çağırsa, sənin haqq səngərində hazır olmağının intizarını çəksə, onda sənin üçün necə sevincli olar?! Sənin üçün müəyyən təklif və vəzifələr qoyub filan cür ol» deyilsə, və sən də o işləri yerinə yetirsən, onda seçildiyin vəzifə və məqsəd üçün irəli getməzsənmi?!
