دعای 45 ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) ترجمه سید كاظم ارفع

(1) خداوندا اى كسى كه رغبتى به پاداش ندارد

(2) و اى آنكه به عطا كردن نادم نمى‌گردد

(3) و اى كسى كه پاداش بنده‌اش را يكسان نمى‌دهد.

(4) نعمت دادن تو بدون سئوال و عفوت از روى فضل و كرم و عقوبتت بر پايه عدل و حكم قطعى تو خير است .

(5) الها اگر عطا كنى عطايت را به منت آغشته نمى‌فرمايى و اگر ندهى ندادنت بر اساس تعدى و ستم نيست.

(6) آنكه شكرت را بجا مى‌آورد پاداشش مى‌دهى در حالى كه خود شكرگزارى را بدو الهام فرموده‌اى‌

(7) و آنكه در مقام ستودنت برآيد جزا مى‌دهى در حالى كه خود ستودن را بدو آموخته‌اى.

(8) خدايا گناهان بنده‌ات را مى‌پوشانى و حال آنكه اگر بخواهى رسوايش مى‌كنى به او بخشش مى‌كنى و حال آنكه اگر بخواهى نمى‌دهى در حالى كه هر دو سزاوار رسوايى هستند ولى بناى تو هماره بر اين بوده لطف و مرحمت داشته باشى و قدرتت را بر اغماض و صرف نظر كردن روان نمايى.

(9) الها با آنكه معصيت تو را كرده با حلم رفتار كرده‌اى و با آنكه بر نفس خويش ظلم كرده مهلتش داده‌اى پروردگارا بدانها مهلت مى‌دهى تا انابه كنند و در مواخذه آنها شتاب نمى‌فرمايى تا رو به توبه آورند تا بر خلاف رضاى تو هلاك نشوند و به فضل تو گرفتار شقاوت نگردند مگر اينكه عذر زياد و حجت پى در پى آنها تمام شود و اين بزرگواريها از عفو توست اى بزرگوار و سودى از مهربانى توست اى صاحب حلم و بردبارى!

(10) خدايا تو كسى هستى كه براى بندگانت درى به سوى عفوت گشوده‌اى و نامش را توبه گذاشته و بر آن در دليلى از وحى‌ات قرار دادى تا از آن گمراه نشوند و خود كه نامت پربركت است فرموده‌اى: سوى پروردگار توبه‌اى غير قابل بازگشت بياريد شايد پروردگارتان گناهانتان را محو كند و به بهشتهايتان درآرد كه در آن جويها روان است،

(11) روزى كه خداوند پيغمبر و كسانى را كه به او ايمان آورده‌اند خوار نكند و نورشان پيشاپيش آنها و طرف راستشان رود و گويند: پروردگارا نور ما را كامل كن و بيامرزمان كه تو به همه چيز توانايى. الها پس از گشودن آن در و اقامه‌ى دليلى از وحى‌ات بر آن، چه عذرى براى آن كس است كه از آمدن به آن منزل غافل مى‌باشد.

(12) و تويى آنكه بر خود لازم كرده‌اى تا بندگانت در معامله با تو سود بيشترى ببرند و اراده كرده‌اى در تجارتشان با تو منفعت كسب كنند و در سير به سويت و حظ فراوانى كه از ناحيه تو نصيبشان مى‌گردد رستگار شوند. و خود كه نامت پربركت و بلند است فرموده‌اى: هر كس كار خوبى انجام دهد ده برابر مزد مى‌گيرد و هر كه كار بدى بجا آورد فقط يك بار جزا مى‌بيند.

(13) و نيز خود فرمودى: حكايت آنها كه اموال خويش در راه خدا انفاق مى‌كنند، چون دانه‌اى است كه هفت خوشه رويانيده كه در هر خوشه صد دانه است و خدا براى هر كه خواهد دو برابر مى‌كند كه خدا وسعت بخش داناست. و نيز فرمودى: چه كسى است كه به خداوند تبارك و تعالى قرض دهد و خداوند قرض او را به چندين برابر افزون كند. و آنچه از نظاير اينها كه در قرآن درباره‌ى افزايش حسنات نازل فرموده‌اى.

(14) و تويى آنكه از جانب غيبت بندگانت را راهنمايى نمودى كه اگر آنها را دلالت نمى‌كردى ديدگانشان حقايق را نمى‌ديد و گوشهايشان آنها را حفظ نمى‌كرد و انديشه‌هايشان به آن نمى‌رسيد و خود فرمودى: به ياد من باشيد تا به ياد شما باشم و مرا سپاس گزاريد و كفران نعمت‌هايم را ننمائيد و نيز فرمودى: اگر شكرگزار باشيد نعمت‌هايم را برايتان فزونى بخشم و اگر ناسپاسى نماييد بدانيد كه عذاب من سخت و شديد است.

(15) و خود فرمودى: مرا بخوانيد استجابت كنم شما را و آنهايى كه از پرستش من كبر مى‌ورزند به زودى با خوارى و مذلت داخل جهنم خواهند شد و تو دعا كردن به درگاهت را جزء عبادات و ترك آن را سركشى و طغيان ناميدى و وعده دادى كه آنهايى كه از اين عبادت دورى جويند با ذلت داخل در آتش خواهند شد.

(16) بنابراين تو را به خاطر نعمت‌هايت ياد كردند و فضل و احسان ترا سپاس گزارند و به سبب فرمانت تو را خواندند و براى رضاى تو و فزونى نعمت‌ها صدقه دادند و در همين صدقه دادن بود كه رهايى از خشمت و رستگارى به سوى رضايت را به دست آوردند.

(17) و اگر هر آفريده‌اى همنوع خود را همانگونه كه تو بندگانت را دلالت فرمودى دلالت مى‌كرد به احسان توصيف مى‌شد و به نعمت‌دهنده تعريف مى‌گشت و در هر زبانى از او ستايش مى‌شد. پس حمد تراست تا آنجا كه راهى در حمد تو يافت شود و براى حمد لفظى كه به آن حمد شوى و معنى و مقصودى كه به حمد برگردد باقى مانده باشد.

(18) اى خدايى كه به بندگانش احسان و كرم را به ارمغان داده و ايشان را غرق در نعمت و بخشش خويش فرموده، چه آشكار است در زندگى ما نعمت تو و چه فراوان است براى ما كرم تو و چه بسيار است نيكى‌هايى كه به ما اختصاص داده‌اى!

(19) الها ما را به سوى دينت كه مورد انتخاب خودت بود و به راه و روشت كه آن را دوست مى‌داشتى و طريقه‌ات كه آن را آسان گردانيدى هدايت فرمودى و ما را در رسيدن به مقام قربت و كاميابى از بزرگوارى‌ات آشنا ساختى.

(20) پروردگارا تو از بين وظايف تعيين شده و واجبات مخصوص، ماه مبارك رمضان را معين فرمودى همان ماهى كه بر ساير ماهها امتياز دادى و آن را از تمامى زمانها و روزگاران انتخاب نمودى و بر تمامى اوقات سال به خاطر آنكه قرآن و نور را در آن نازل فرمودى برگزيدى. ماهى كه در آن ايمان را فزونى بخشيدى و روزه را در آن واجب كردى و عبادت در آن را تشويق نمودى و شب قدر را كه از هزار ماه برتر است در آن بزرگ گردانيدى.

(21) و بعد ما را به خاطر اين ماه گرانقدر بر ساير امتها امتياز دادى و به فضل و برترى آن، ما را بر ملت‌هايى كه محروم از رمضان هستند برگزيدى آنگاه به فرمانت روز آن ماه را روزه داشتيم و به يارى‌ات شبش به عبادت پرداختيم و با روزه‌دارى و شب‌زنده‌دارى خود را در معرض رحمتت قرار داديم و آن را وسيله رسيدن به ثواب تو گردانيديم و تو به آنچه در اين ماه به سويت رغبت و شوق نشان داده شود مايلى و به آنچه از فضل و كرمت درخواست شود بخشنده‌اى و به آنكه قصد تقرب به تو را داشته باشد نزديكى.

(22) خداوندا اين ماه عزيز در بين ما خوب گذشت و با ما هم صحبت شايسته‌اى بود و بالاترين سودى كه مردم عالم مى‌برند نصيب ما كرد و بعد وقتى كه عرش به پايان رسيد و شماره‌اش تكميل گرديد از ما جدا شد.

(23) و ما هم ناخواسته با آن وداع مى‌كنيم در حالى كه جدايى برايمان سخت است و رفتنش از ميان ما سبب غم و وحشت ما گشته در حالى كه ما موظف به مواظبت آن و احترام و رعايت آن و اداء حق آن بوده‌ايم. و ما مى‌گوئيم: سلام بر تو اى ماه بزرگ خدا و اى عيد دوستان پروردگار

(24) سلام بر تو اى گرامى‌ترين هم صحبت در زمانها و اى بهترين ماه در روزها و ساعات.

(25) سلام بر تو ماهى كه آرزوها برآورده مى‌شود و اعمال و عبادات در سراسر آن پخش است.

(26) سلام بر تو همنشينى كه قدر و منزلتش بزرگ و نبودش دردآور است و سلام بر تو پناهگاهى كه جدايى‌اش قابل تحمل نيست.

(27) سلام بر تو كه وقتى با او انس مى‌گيرند روى مى‌آورد و شاد مى‌گرداند و هنگامى كه مى‌رود بر وحشت و ترس مى‌افزايد.

(28) سلام بر تو همسايه‌اى كه در آن دلها نرم و گناهان كم گرديد.

(29) سلام بر تو ياورى كه در سركوب كردن شيطان كمك بود و سلام بر تو هم صحبتى كه راههاى احسان را آسان نمود.

(30) سلام بر تو ماهى كه بيشتر بخشوده شدگان الهى در تو بوده‌اند و چه نيكبخت است آنكه رعايت مقامات تو را نمايد.

(31) سلام بر تو كه گناهان را نابود كردى و عيب‌ها را پوشاندى.

(32) سلام بر تو كه بر گنهكاران دير گذشتى و در دل اهل ايمان با ابهت و بزرگ بودى.

(33) سلام بر تو ماهى كه روزهاى سال بر آن فخرى ندارند

(34) و سلام بر تو ماهى كه از هر چيز در امان و سلامت است‌

(35) و سلام بر تو كه هم صحبتى با آن ناگوار نيست و معاشرت با آن نكوهيده نمى‌باشد.

(36) سلام بر تو به خاطر آنكه با بركات بر ما وارد شدى و چركى خطاها را از ما شستى.

(37) سلام بر تو نه سلام وداع و از روى دلتنگى و نه آنكه روزه‌ى آن از جهت خستگى ترك شده.

(38) سلام بر تو قبل از آنكه وقتش فرا رسد مطلوب است و قبل از پايانش بر آن اندوهناكيم.

(39) سلام بر تو كه چه حوادث ناگوار به خاطر تو از ما دفع شد و چه خيراتى كه از ناحيه تو نصيب ما گرديد.

(40) سلام بر تو و بر شب قدرى كه از هزار ماه برتر است.

(41) سلام بر تو كه روزهاى قبل انتظارت را مى‌كشيم و حريص به آمدنت بوديم و روزهاى آينده چه قدر مشتاق هستيم.

(42) سلام بر تو و بر برترى كه از آن محروم شديم و از بركات گذشته‌ات بهره‌مند نگشتيم.

(43) پروردگارا ما اهل اين ماهى هستيم كه ما را بدان شرافت دادى و ما را به كرم خويش به توسط آن توفيق بخشيدى در حالى كه مردم بدبخت آمدن و رفتن آن را نشناختند و به خاطر بدبختى‌شان از فضل و عظمت اين ماه بهره‌مند نگشتند.

(44) الها تويى صاحب اختيار ما كه معرفت ماه رمضان را به ما شناساندى و ما را به آداب آن هدايت فرمودى و با توفيق تو اقدام به روزه و عبادات آن البته به تقصير و ناقص نموديم و كمى از بسيار اعمال آن را بجا آورديم.

(45) خداوندا حمد تراست در حالى به بد كردن و به ضايع نمودن اعتراف داريم و ندامت واقعى دلها و معذرت‌خواهى زبانهايمان از روى صدق است پس به ما در آن قسمت‌هايى كه از ماه تقصير داشتيم حال كه اعتراف مى‌كنيم، پاداش خوب ده تا نيكى مرغوب را به دست آوريم و اندوخته‌هاى گوناگون را كه بدانها علاقمنديم دريافت نمائيم.

(46) خدايا ما را در كوتاهى نسبت به حق خودت ملامت مكن و توفيق درك ماه رمضان آينده را نيز به ما عطا فرما و هرگاه ما را به ماه رمضان سال بعد رساندى براى عبادتى كه ترا سزاست ياريمان كن. و بر رعايت فرمانبرى كه سزاوار آن ماه است ما را نايل كن و ما را در راهى كه موفق به انجام اعمال شايسته بدان‌گونه كه حق توست در ماه رمضان كنونى و رمضان آينده روان كن.

(47) بار الها هر آنچه از لغزشها در اين ماه از ما سر زد و يا گناهى كه در آن انجام داديم و خطايى كه از روى عمد يا فراموشى بجا آورديم و در آن بر خويش ظلم كرديم و هر آنچه كه نسبت به ديگران بى‌احترامى نموديم به پوشش خودت بر ما بپوشان و بر محمد و آل او درود فرست و به عفوت بر ما ببخش و ما را در معرض ديد شماتت‌كننده قرار مده و زبان طعنه زنها را بر ما مسلط مفرما و ما را به رافتت كه قطع نمى‌شود و به احسانت كه كم نمى‌گردد به كارى وادار كه باعث از ميان رفتن و پوشاندن چيزى شود كه در آن ماه بر ما نهى نموده‌اى.

(48) خداوندا بر محمد و آل او درود فرست و مصيبت رفتن ماه رمضان را برايمان جبران كن و روز عيد فطر ما را مبارك گردان و آن را بهترين روزهايى برايمان قرار ده كه جلب عفوت را نموده‌ايم و نابودكننده‌ترين روزها براى گناه باشد و آنچه از گناهان چه مخفى و چه آشكار سراغ دارى مورد عفوت قرار ده.

(49) خدايا با به پايان رسيدن اين ماه از خطاياى ما درگذر و با خروج آن ما را از بديها خارج كن و به وسيله ماه مبارك رمضان ما را از سعادتمندترين و از با نصيب‌ترين و بهره‌مندترين افراد آن قرار ده.

(50) بار الها هر كه درست آداب رمضان را رعايت كند و به طور صحيح احترام آن را نگه دارد و در اجراى حدود و احكام آن كوشش نمايد و از گناهان آن‌طور كه سزاوار است پرهيز كند و يا به توسط كارى كه تقرب‌آور است به سويت تقرب جويد تا رضايت را جلب كند و رحمتت را بر خويش معطوف دارد. پس از قدرت خود پاداشى همانند پاداش او به ما ببخش و چند برابر از آنچه به او عنايت كردى از جانب فضلت به ما عطا كن چرا كه فضل تو نقصان‌پذير نيست و گنجينه‌هاى تو كم نمى‌شود بلكه افزون مى‌گردد. و بلكه معادن احسانت فانى نگشته و به تحقيق كه عطاء تو عطايى است گوارا.

(51) الها بر محمد و آل او درود فرست و براى ما پاداشى همانند پاداش روزه‌دار ماه رمضان بنويس و يا عبادت آنكه تا روز قيامت بندگى تو را كرده است.

(52) خدايا ما در اين روز فطرى كه براى مومنين عيد و روز شادمانى، روز اجتماع و روز تعاون براى اهل دينت قرار داده‌اى از گناهى كه آن را انجام داده‌ايم و يا كار زشتى كه در گذشته كرده‌ايم و يا فكر غلطى كه در ذهن گذرانده‌ايم به سويت توبه مى‌كنيم. توبه كسى كه بازگشت به گناه را در دل نمى‌گذراند توبه‌ى خالصى كه از شك و ترديد پاكيزه باشد. پس آن را از ما قبول كن و از ما راضى باش و توفيق پابرجايى و استقامت عنايت فرما.

(53) پروردگارا ترس از عذاب وعده داده شده و شوق ثواب مقرر گشته را روزيمان كن تا لذت آنچه را كه وعده داده‌اى بر كام جانمان نشيند و از اندوه آنچه را كه لازم است به تو پناه ببريم دريابيم.

(54) الها ما را از جمله توبه‌كنندگان قرار ده كه محبتت را بر ايشان واجب فرمودى و اين بازگشت افراد به بندگى‌ات را قبول نموده‌اى، اى عادلترين دادگران.

(55) پروردگارا پدران و مادران ما را از اهل دين ما آنهايى كه دستشان از دنيا كوتاه شده و آنهايى كه زنده‌اند همه و همه را تا روز قيامت مورد آمرزش خويش قرار ده و از گناهانشان درگذر.

(56) خدايا بر حضرت محمد پيامبر ما و آل او درود فرست همانطور كه بر ملائكه مقرب خويش درود مى‌فرستى و بر او و اهل‌بيت گرامش درود فرست همانگونه كه بر پيامبران مرسلت درود فرستى و بر او و اهل‌بيتش درود فرست همانطور كه بر بندگان صالحت درود فرستى و بلكه برتر از آنها اى خداى جهانيان. درودى كه بركت و سودش به ما رسد و دعايمان مستجاب گردد زيرا كه تو كريم‌تر از آنى كه از او درخواست شود و بى‌نيازكننده‌ترين كسى هستى كه بر او توكل شود و تويى كه هر كه از او بخواهد مى‌دهى و تويى كه بر همه چيز توانايى.