عرفا چگونه می بينند؟، ص: 29

از من بپرسد در اين پنجاه و هفت سال عمر ابی عبدالله (ع)، اوج نشاط او كجا بوده است؟ «كجا»؛ يعنی آن جايی كه ابی عبدالله (ع) در نهايت نشاط قرار گرفت كه ديگر نشاطی بالاتر از آن نبود. می گويم، اوج نشاط ايشان در گودال قتلگاه بود؛ آن جايی كه يك مرتبه، كلّ باطن را ديد و با يك حال مخلصانه فرياد زد: «الَهِی رضاً بِقَضَائِكَ .» اين اوج نشاط روحی است، «تَسْلِيمَاً لِامْرِكَ لَا مَعْبُودَ لِی سِوَاكَ يَا غِيَاثَ الْمُسْتَقِيصِينَ.»

اين حال ابی عبدالله (ع) بود كه يك مرتبه چون در حال بود ديگر متوجّه آمدن شمر نشد؛ چون وقتی آدم در حال است، فقط همان حال را می بيند و هدف حال را. اگر ده نفر هم بيايند و از جلويش رد بشوند، او توجّهی ندارد. به طور مثال، در حرم حضرت رضا (ع) يك وقت می آيند و می گويند، آقا به شما سلام كرديم و شما جواب نداديد. می گويد بخدا اصلًا من نفهميدم؛ نديدم. راست هم می گويد.