تكبر امر المفاسد و ما در همة رذايل اخلاقي و ريشة تمام بدبختي ها و صفات زشت انساني است . تكبر ميتواند سرچشمة انواع گناهان و حتي سرچشمة كفر گردد . آنها كه در اين خصلت زشت غوطه ورند ، هرگز روي سعادت را نخواهند ديد.
راه درمان تكبر دو راه است :
1 . راه عملي به اين صورت كه افراد متكبر دربارة خود بينديشند كه كيستند ، و چيستند و كجا بودند و به كجا ميروند و سرانجام كار آنها چه خواهد شد؟
وقتي انسان فهميد چقدر ضعيف و بي مقدار و در برابر عظمت ذات بي مثال الهي هيچ است ، مسلما دست از صفت هلاك كنندة تكبر بر ميدارد. اگر تاريخ سراسر عبرت جهان را بررسي كنيم ، دربارة سرنوشت فرعون ها و نمرودها و كسراها و خاقانها و قيصرها و سرانجام كار هر يك كمي مطالعه كنيم ، پي ميبريم پيروزي هاي زودگذر جهان چيزي نيست كه بر اساس آن تكبر بورزيم و آن را نشانة بزرگي بشماريم . انساني كه در آغاز ، نطفة بي ارزشي بوده و در پايان ، مردار گنديده اي ميشود وچند روزي كه ميان اين دو زندگي ميكند ، حامل نجاست است ، چيزي نيست تا به خاطر آن متكبر و فخر فروش باشد . اگر سري به بيمارستانها بزنيم و مشاهده كنيم كه چه افراد نيرومند و قوي هيكل بر اثر يك حادثه يا بيماري قدرت حركت ندارند ، پي ميبريم كه قدرت جسماني چيزي نيست . كه انسان به آن فخر كند. اگر ملاحظه كنيم كه چگونه ثروتمندان جهان با يك دگرگوني وضع اقتصادي چطور ورشكسته شده و بر خاك سياه نشستهاند ، متوجه ميشويم كه ثروت چيزي نيست كه موجب تكبر گردد. اگر به قدرتمندان بزرگ سياسي بنگريم كه چه زود وقتشان سر ميرسد و زير خاك مدفون ميگردند. خواهيم دانست كه قدرت ظاهر قابل اعتماد نيست . پس تفكر در عظمت الله و بي مقداري خود و همه دنياو زدوگذري آن؛ ما را از تكبر باز خواهد داشت.
2. راه عملي ؛ انسان سعي كند اعمال متواضعانه را انجام دهد تا اين فضيلت اخلاقي در اعماق وجود او ريشه بدواند و در برابر خدا و خلق تواضع كند؛ لباس ساده بپوشد؛ غذاي ساده بخورد؛ در سلام كردن بر ديگران تقدم جويد؛ صدر مجلس ننشيند؛ با كوچك و بزرگ گرم بگيرد و با متكبران همنشين نشود. خلاصه آن چه را كه نشانة تواضع است ، در عمل و سخن به كار بندد.
رسول خدا? فرمود: من بندهاي هستم مانند غلامان غذا مي خورم . نيز فرمود: هر كس بار خويش را خود بردارد ، از تكبر در امان خواهد ماند.
تواضع سر رفعت افرازدت
تكبر به خاك اندر اندازدت
منبع : پاسخگو
