حلال و حرام مالی، ص: 154

بسيار عظيم مانده است، كه برای هر كسی اين سفر قطعی و حتمی است.

در قرآن مجيد آياتی را درباره پيغمبر اسلام صلی الله عليه و آله می خوانيد كه نشان می دهد، بعد از پروردگار كسی جايگاه، عظمت، مقام، شخصيت، كرامت، بصيرت، دانايی، علم و موقعيت پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله را ندارد. او كه محبوبترين و عزيزترين بنده پروردگار بود و واقعاً خدا دوست دار پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله بود، ولی پروردگار به او خطاب كرد:

«إِنَّكَ مَيِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَيِّتُونَ» «1»

هم برای تو يقيناً مرگ هست، هم برای ديگران. كسی از مرگ استثناء نشده است.

اين كلمه سفری كه می گوييم، تعبيری است كه در روايات ما آمده است؛ يعنی به فرموده اميرالمؤمنين عليه السلام: واقعاً انسان در اين دو جا- بين دنيا و آخرت- مسافر است. پس تلاش بيش از حد در چارچوب امور دنيايی برای مسافر زيبنده نيست.

كسی كه توجه و يقين دارد كه بايد از اينجا برود، برای اين دنيا نبايد تدارك حريصانه ای ببيند. اگر اين اشتباه را بكند، او را از مجموع زحمات مادّيش دست خالی به آن جهان منتقل می كنند و زحماتش نيز روی زمين می ماند، به ديگران می رسد، ديگران يا آن را نگه می دارند و استفاده می كنند، يا آنها نيز بعد از خود به ديگران انتقال می دهند.

غفلت انسان از سفر آخرتی

انسان مسافر، بايد زمان سفر را در نظر بگيرد و براساس آن بكوشد. اگر مردم از اين حقيقت مسافر بودن خود و مسافرخانه بودن دنيا و سفر مرگ غفلت نكنند، قدمی در راه خطا برنخواهند داشت و به ديناری از مال حرام نيز چشم طمع

______________________________
(1)- زمر (39): 30؛ «بی ترديد تو می ميری و قطعاً آنان هم می ميرند.»