منابع :
کتاب : تفسير حكيم جلد یک
نوشته : استاد حسین انصاریان
رزق و روزى معلول ربوبيت حضرت حق است
خورشيد بر سطح درياها مى‌تابد، از روى سطح آب بخار به طرف بالا حركت مى‌كند، در فاصله‌اى معين ميان هوا و زمين ابر تشكيل مى‌شود، پس از فعل و انفعالات شگفت‌آور، ابرها به صورت منابعى عظيم از برف و تگرگ و باران در مى‌آيد، سپس به اذن حضرت او كه مالك آسمان‌ها و زمين و هر چه ميان آنهاست، برف و باران بر زمين مى‌بارد، و همه مواد حياتى و غذائى پس از باريدن برف و باران در كره زمين فراهم مى‌گردد.
وَ أَنْزَلْنا مِنَ الْمُعْصِراتِ ماءً ثَجَّاجاً، لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَ نَباتاً، وَ جَنَّاتٍ أَلْفافاً: «1»
و از ابرهاى متراكم و باران زا، آبى ريزان نازل كرديم، تا به وسيله آن دانه و گياه برويانيم، و باغ‌هائى از درختان به هم پيچيده و انبوه بيرون آوريم.
أَمَّنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها ..... «2»
(آيا معبودانى كه به جهل و نادانى انتخاب كرده‌ايد نقشى در زندگى شما دارند) يا آن كه آسمان‌ها و زمين را آفريد، و به سود شما از آسمان آبى نازل كرد كه به وسيله آن باغ‌هائى شاداب و با طراوت رويانديم، كه از عهده شما بر نمى‌آيد درختى از آن باغ را برويانيد!
آيا در حوصله و قدرت كسى هست كه فعل و انفعالات سه ماهه بهار و سه ماهه تابستان را حساب كند، و ميلياردها حادثه پر فايده‌اى را كه در بستر طبيعت به جريان مى‌افتد تا حبه‌ها و حصه‌ها و دانه‌هاى نباتى پس از باران آسمانى سر از زمين بيرون آورد، و هر يك تبديل به ده‌ها و صدها و هزارها مثل خود شود، تجزيه و تحليل كند؟!
ما دورنمائى از جهان طبيعت را كه گوشه‌اى از آن آسمان و زمين است مشاهده مى‌كنيم كه بر اثر هميارى و همبستگى عناصر غير قابل شماره در اين آسمان و زمين دانه‌ها و نباتات و محصولات و ثمرات پس از رشد لازم در اختيار ما قرار مى‌گيرند، و ما از آنها براى حفظ حيات و تداوم آن بهره مى‌گيريم.
اگر به دقت بنگريم به اين حقيقت كه قرآن مجيد هم گوياى آن است پى مى‌بريم كه همه اين امور جلوه مالكيت و توجه تربيتى حضرت رب العزّه در پهن دشت هستى است و اگر يك لحظه اين توجه تربيت تكوينى را از سفره طبيعت باز دارد، خيمه حيات سرنگون مى‌شود، و بساط زندگى موجودات زنده بر باد مى‌رود، و سطح كره خاك به گورستانى خاموش كه در هر گوشه‌اش مليون‌ها مرده متعفن افتاده تبديل مى‌گردد!!
قرآن مجيد درباره‌ى رزق و روزى با توجه به سطور گذشته مى‌فرمايد:
وَ فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُونَ فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ «3»
رزق و روزى شما و آنچه به آن وعده داده مى‌شويد در آسمان است.
پس سوگند به مالك و مدبّر آسمان و زمين كه آنچه را كه وعده داده مى‌شويد يقينى و درست است، همان‌گونه كه شما هنگام سخن گفتن يقين داريد سخن مى‌گوئيد.
كثرت مشرق‌ها و مغرب‌ها جلوه ربوبيت است.
مالك و مدبّر زمين و همه ستارگان آسمانى تدبيرش اقتضا كرد، كه زمين و مجموعه ستارگان را كروى شكل بيافريند و همه آنها را در گردونه دو حركت وضعى و انتقالى قرار دهد، كروى بودن آنها و گردش وضعى‌شان در هر منظومه‌اى به دور خورشيد خاص آن منظومه سبب پديد آمدن مشرق‌ها و مغرب‌ها در هر كره‌اى شد.
قرآن مجيد كه ابتداى نزولش در مكه بود، سرزمينى كه به خاطر سايه ظلمانى بى‌سوادى يك خواننده و يك نويسنده نداشت در يك آيه به اين پديده طبيعى يعنى مشارق و مغارب هر كره‌اى با اتصالش به ذكر ربّ اشاره كرد، كه بايد آن را جزء معجزات علمى اين كتاب به حساب آوريم.
فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ إِنَّا لَقادِرُونَ «4»
به مالك و مدبر مشارق ومغارب سوگند كه ما (بر هر كارى) توانائيم.
پی نوشت ها:
______________________________
(1)- نبأ، 14- 16.
(2)- نمل، 60.
(3)- ذاريات، 22- 23.
(4)- معارج، 40.
منبع : پایگاه عرفان
