فریب‌کاری شیطان

یکی از این چهار مانع که گفتیم شیطان است. قرآن کریم می‌فرماید که شیطان بر دو گونه است؛ یکی شیطان جنی است که ما نه او را‌ نمی‌بینیم و نه لمسش‌ می‌کنیم و فقط خدا او را معرفی می‌کند. کار شیطان هم این است که در ما بدمد و تولید وسوسه کند. یکی هم شیطان انسی است که برخی از همین انسان‌ها هستند. در روایات آمده که سلطان سوء، همسایه سوء، معاشر سوء، معلم سوء و دولت سوء شیطان هستند. پدر و مادر سوء و زن و شوهر سوء نیز شیطان‌اند.

سوء یعنی موجودی که پلید و کثیف و بدخواه است. پر رو‌تر از این شیطان هم در دنیا خود اوست که تمام ضربه‌هایش را‌ می‌زند و آخر کار هم همه تقصیر‌ها را‌ به گردن خود انسان می‌اندازد. قرآن هم این به گردن انداختن تقصیر‌ها را تایید کرده است. یعنی تمام بلا‌ها را سر انسان‌ می‌آورد و بعد هم‌ می‌فرماید: کل این بلا‌ها گردن خودت بوده است و به من هیچ ربطی ندارد، چون من بر تو مسلط نبودم و فقط تو را دعوت به گناه می‌کردم. او جهنم رفتن را به گردن خود آدم‌ می‌اندازد و می‌گوید که خودت، وجودت را در اختیار من گذاشتی و می‌توانستی دعوت مرا قبول‌ نکنی