از جمله مسايل محورى در قرآن مجيد و روايات مسأله ى عدالت است.
عدل، از اوصاف حق و از خصايص انبيا و اولياى الهى است.
انسان عادل محبوب خدا، و اهل نجات، و چراغ پرفروغ فضاى حيات و زندگى است.
عدل، اصل و ريشه و واقعيت و حقيقتى است كه درباره ى موقعيت آن در نظام هستى گفته شده:
بِالْعَدْلِ قامَتِ السَّماواتُ وَالْارْضُ .
آسمانها و زمين بر اساس عدل برپاست.
قرآن مجيد در بسيارى از آيات از عدالت سخن به ميان آورده، و همگان را در تمام امور زندگى و شئون حيات دعوت به اجراى عدالت نموده است.
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِيتاءِ ذِي الْقُرْبى ...» .
همانا خداوند امر به عدل و احسان و كمك مالى به اقوام مى نمايد.
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ...» .
خداوند شما را دستور مى دهد كه امانت ها را به اهلش بدهيد، و چون بين مردم به حكومت برخاستيد حكومت به عدل كنيد.
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوى ...».
اى اهل ايمان! براى خدا قائم و استوار باشيد، بر قسط و عدالت شاهد و گواه بر ديگر ملت ها گرديد، نبايد عداوت گروهى شما را به اين معنا وا دارد كه عدالت نكنيد، عدالت به خرج دهيد كه عدالت از هر چيزى به تقوا نزديك تر است.
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند:
عَدْلُ ساعَةٍ خَيْرٌ مِنْ عِبادَةِ سَبْعينَ سَنَةً، قيامٌ لَيْلُها وَصِيامٌ نَهارُها، وَجَوْرُ ساعَةٍ فِى حُكْمٍ اشَدُّ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ مَعاصِى سَتّينَ سَنَةً.
يك ساعت عدالت، از عبادت هفتاد سال كه تمام شبهايش به نماز و همه ى روزهايش به روزه بگذرد بهتر است، و ظلم ساعتى در حكم كردن نزد خداوند از گناهان شصت سال شديدتر است!
حضرت على عليه السلام فرمودند:
مَنْ طابَقَ سِرُّهُ عَلَانِيَتَهُ، وَوافَقَ فِعْلُهُ مَقَالَتَهُ، فَهُوَ الَّذِى ادَّى الْامانَةَ وَتَحَقَّقَتْ عَدالَتُهُ .
كسى كه نهانش با آشكارش يكى باشد و عملش با گفتارش مطابق باشد، او كسى است كه امانت را ادا كرده و عدالتش محقق شده است.
و نيز آن حضرت فرمودند:
الْعَدْلُ اساسُ بِهِ قَوامُ الْعالَمِ .
عدالت پايه اى است كه قوام و برجايى جهان بر اوست.
مولا عليه السلام فرمودند:
الْعَدْلُ رَأْسُ الْايمانِ، وَجِماعُ الْاحْسانِ، وَاعلى مَراتِبِ الْايمانِ .
عدالت سر ايمان و موافق احسان و برترين مراتب ايمان است.
آنچه در سطور گذشته به تحرير آمد عبارت است از: ايمان، نماز، انفاق، يقين به آخرت، احسان به پدر و مادر، احسان به اقوام، احسان به ايتام، احسان به مساكين، گفتار نيك، اخلاص، صبر، مال حلال، تقوا، بر، غيرت، عبرت، خير، طلب دانش، اميد و عدالت.
اين امور عالى قسمتى عملى و برخى اخلاقى، و تعدادى باطنى و شمارى ظاهرى است كه نمونه اى از زيباييهاى معنوى، و عواملى جهت اصلاح بعد از بريدن از گناه و توبه از معصيت است. امورى مانند نيت، معروف، حريت، حكمت، قرض الحسنه، محبت و مودت، انصاف، ولايت، اصلاح ذات البين، وفاى به عهد، گذشت، توكل، تواضع، صدق، خيرخواهى، الفت و معاشرت، جهاد اكبر، امر به معروف و نهى از منكر، ورع، شكر، مسئوليت، سخاوت و امثال اينها كه از عوامل اصلاح و از زيباييهاى معنوى است اگر بخواهد همراه با آيات و روايات توضيح داده شود از چند جلد كتاب تجاوز مى كند، به اين خاطر تفسير اين امور را صرف نظر نموده، و عزيزان را به مطالعه ى كتابهاى مفصل از قبيل تفاسير قرآن و كتاب شريف اصول كافى، جامع السعادات، معراج السعادة، محجة البيضاء، عرفان اسلامى در دوازده جلد نوشته ى اين فقير، معانى الاخبار، خصال صدوق و مواعظ العددية و امثال اين كتب دعوت مى كنم.
منبع : پایگاه عرفان
