آن وقت اين معشوق با همه معشوق ها فرق مى كند؛ چون اولًا: معشوقِ اين عشق هيچ نيازى به عشقِ عاشق ندارد و در كمال بى نيازى است و تمام منافع عشقِ اين عاشق به خود او برمى گردد.
اينجا معشوق از عاشق منفعتى نمى خواهد؛ چون نيازى به منفعت بردن ندارد.
دوم اين كه: هرگز معشوق در اين عشق، براى عاشق كم نمى گذارد؛ چون اهل اذيت كردن نيست، بلكه معشوق در اينجا اهل لطف، بخشش، احسان، فضل و كرم است.
در اينجا معشوق به عاشق تكبّر و غرور نشان نمى دهد تا عظمتش در جان عاشق بشكند، بلكه نرم است.
كار سوم او براى عاشق اين است كه: تمام درهاى خزائن خود را به روى عشق باز كند و بگويد: هر چه مى خواهى، بردار. اين مسأله عشق است.
آيات اين عشق را در قرآن ببينيد:
«وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ» «1»
«آمَنُوا»؛ يعنى آنهايى كه راه معرفت را طى كرده اند و به او وابسته شده اند؛ چون او را حق مى بينند و تمام هستى را ابزار او براى توليد خير مى دانند و غير اين را حالات بيهوده مى پندارند.
مى دانيد اين آيه يعنى چه؟ يعنى اين ها بر اثر اين عشق، در وجودشان چنان شورى به وجود آمده است كه هر چيزى را در اين عالم با مقياس وجود معشوق مى سنجند.
تمام كردار و رفتار ايشان بعد از سنجش اين معيار است؛ يعنى مى گويند: اين معشوق ترازو و معيار سنجش ما است.
همه چيز را با او مى سنجد. اگر اين مقياس درست باشد، انجام مى دهند، اما اگر با او ميزان نباشد، حكومت كلّ كره زمين را نيز با لبخند رها مى كنند. لبخند آنها نيز لبخند مسخره است. واقعاً جاى مسخره كردن دارد؛ چون كه مى خواهند چه چيزى را به جاى خدا قرار بدهند؟ اين عوض و معوّض اصلًا با هم هيچ تناسبى ندارند.
مى گويند: بيا در اين كاخ، لذّت عبادت را با لذّت در كنار زليخا قرار گرفتن عوض كن. اين عوض و معوّض كه اصلًا با هم تناسبى نداشته و قابل مقايسه نيستند.
از آن طرف، قرآن به وجدان آنها قسم خورده است:
«وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» «1»
عشق باعث حركت آنها به طرف قرب پروردگار است و وجدان باعث حفظ آنها از افتادن در سقوط است. هم نيروى محرّكه و هم نيروى محافظ و نگهدارنده از سقوط را دارند. اين ويژگى هاى حضرت يوسف عليه السلام است.
______________________________
(1)- بقره (2): 165؛ «ولى آنان كه ايمان آورده اند، محبت و عشقشان به خدا بيشتر و قوى تر است.»
منبع : پايگاه عرفان
