شيخ بهايى تا چهار سالگى در جبل عامل و تا شش ماه قبل از مرگ در اصفهان زندگى مى كرد. از چهار سالگى به همراه پدر خود به ايران آمد و مدتى در قزوين بود و سپس به اصفهان آمد.
شيخ بهايى ، شش ماه قبل از وفاتش، با چند نفر، به تخت فولاد اصفهان براى زيارت قبر بابا ركن الدين رفت، يكى از آن چند نفر، ملامحمد تقى پدر علامه مجلسى بود، همه كنار استاد ايستاده بودند، يك مرتبه ديدند كه حال شيخ بهايى دگرگون شد، رو به شاگردان خود كرد و گفت: آيا شما صدايى شنيديد؟ گفتند: نه استاد، ما صدايى نشنيديم. گفت: من از اين قبر، صدايى شنيدم كه «يا شيخ عليك نفسك» شيخ بهايى مواظب نفس خود باش.
معلوم مى شود باباركن الدين، از مرگ من خبر دارد و اين حرف را به من زد تا مرا از مرگم خبردار كند. به خانه برگشت، شش ماه بيرون نيامد و غير از مواقع خواب و استراحت، به نماز، گريه، قرآن و مناجات مشغول بود. بعد از شش ماه وفات نمودند. طبق وصيت، ايشان را در مشهد، كنار قبر حضرت رضا عليه السلام دفن كردند. از رفتن بر سر قبر بزرگان دين غفلت نكنيد، همين طور كه در حيات مفيد هستند، بعد از وفات نيز كارهاى بسيارى از دست آنها برمى آيد. در تهران در محله ما يك فرد تاجرى بود كه پدر و مادر او خيلى از او راضى بودند، جوان باادب، باارزش و باكرامتى بود. بعد از وفات پدر و مادر، هر دو را در قم دفن كرد. آن وقت ها در محله ما، خيابان لر زاده، خراسان، صفّارى و شوش بيش از ده ماشين سوارى وجود نداشت. مردم پول نداشتند، ماشين هم نبود. مردم خيال مى كردند اگر ماشين فراوان شود، زندگى آنها پر از خوشى مى شود. ولى ابزار تمدن، ابزار مرگ است. ما در ابزار تمدن، خوشى نداريم. فقط بايد مواظب باشيد كه اين ابزار شما را نكشد. نقص برق، گاز، هواپيما، قطار، موتور و مترو ابزار كشنده اى است. چقدر سفارش مى كنند در آرايشگاه از قيچى و تيغ عمومى استفاده نكنيد. از آمپول يك بار مصرف استفاده كنيد، چون ممكن است ميكرب ايدز داشته باشد. اصلًا ما ابزار خوشى در تمدن نداريم، اما ابزار قديمى، ابزار زندگى بود. غذاهاى قديم، ابزار قتل نبود، يك نفر، گوسفندى را مى كشت، گوشت آن را در يك ظرف گلى مى گذاشت و به سقف اطاق آويزان مى كرد، در طول زمستان از اين گوشت استفاده مى كردند و براى احدى هم مشكل به وجود نمى آمد. اما امروزه از يخچال و فريزر غذا را در مى آورند و به ملت مى دهند، ناگهان سى نفر مى ميرند.
اين تاجر محل ما وضعش خوب بود و يك ماشين داشت. من يادم است بچه بودم، در اواسط هفته، ساعت ده صبح، به شاگردش تلفن كرد و گفت: من امروز به مغازه نمى آيم. ماشين را روشن كرد و به قم رفت، ساعت چهار بعدازظهر هم برگشت. همسرش پرسيد: چرا بازار نرفتى؟ گفت: براى اينكه فردا دويست هزار تومان چك دارم، مال مردم خوار نيستم، چهل هزار تومان كم دارم، هر وقت مشكلى برايم پيش مى آيد، مى روم قم، سر قبر پدر و مادرم، قرآن مى خوانم و گريه مى كنم و به هر دويشان مى گويم: من به اندازه چهل هزار تومان مشكل دارم، وقتى برمى گردم، مشكلم حل مى شود. نگذاريد قبور عالم هايى كه در شهر است، فراموش شود و از بين برود. آدم و حوا به خاطر وسوسه شكم از بهشت بيرون شدند، نه عرق بود، نه گوشت خوك، مار، ميمون، ربا و رشوه و غصب نيز نبود. بلكه يك ميوه تازه و تميز درخت بود، ميل خداوند نبود كه اينها از آن ميوه بخورند، خيلى راحت به آنها گفت: «وَلَا تَقْرَبَا هذِهِ الشَّجَرَةَ» به اين درخت نزديك نشويد. اين سه بيت شعر از مرحوم شيخ بهايى است:
جدّ تو آدم بهشتش جاى بود قدسيان كردند بهر او سجود
يك گنه چون كرد گفتندش تمام مذنبى مذنبى برو بيرون خرام
تو طمع دارى كه با چندين گناه داخل جنّت شوى اى روسياه
اين اولين شكل از خطاب قرآن است كه با آيه شريفه «يبَنِى ءَادَمَ» شروع شده است. جهت خطاب نيز معنوى است. نصيحت، سفارش و هشدار است. «يبَنِى ءَادَمَ لَايَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطنُ» شيطان يعنى موجود گمراه كننده، سرانجام اين وسوسه چيست؟
«كَمَآ أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مّنَ الْجَنَّةِ» همان طور كه آدم و حوا با فتنه گرى شيطانى به نام ابليس، از بهشت بيرون رانده شدند. اين فتنه گران هم مى خواهند شما را از بهشت بيرون كنند.
خداوند متعال در سوره يس مى فرمايد:«أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يبَنِى ءَادَمَ أَن لَّاتَعْبُدُواْ الشَّيْطنَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ»
«أَلَمْ أَعْهَدْ» معنى پيمان و قرارداد ندارد. چون هر جا كلمه «عهد» با حرف «الى» بيايد، ديگر معنايش پيمان و قرارداد نيست، و به معنى سفارش است. اى فرزندان آدم! من شما را در طول تاريخ سفارش نكردم كه به حرف شيطان گوش ندهيد، او دشمن آشكار شما است.
والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته
منبع : مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان الشیعی
