کلمه ى خیانت در مقابل امانت ، و خائن در برابر امین است . بنابراین کسى که در امانات الهى و امانات مردم تصرف نابجا کند و به کسى که او را امین دانسته ضربه وارد کند خائن است .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ بحار الانوار : 75 / 11 ، تتمه باب 15 ، حدیث 70 .
2 ـ مصباح الشریعه : 139 ، الباب الخامس و الستون فى صفه الدنیا ; بحار الانوار : 70 / 105 ، باب 122 ، حدیث 101 .
خیانت امرى بسیار ناپسند ، و کارى است که از شیطان و شیطنت مایه مى گیرد و از ویژگیهاى مردم بى دین یا سست عقیده است .
کتاب خدا در آیاتى به موارد خیانت از قبیل : خیانت چشمها ( نظر دوزى به نامحرم ) ، خیانت به خویش ( ضربه زدن به شخصیت انسانى و تخریب آخرت خود ) ، خیانت در امانات ( چه امانات الهى مانند استعدادها و اعضا و جوارح و روح و روان ، چه امانات مردمى مانند اموال و اسرار ) ، خیانت در معامله ى اقتصادى و معاشرت اشاره مى کند و در نهایت اعلام مى دارد که خداوند مردم خائن و ناسپاس را دوست ندارد .وَاِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْم خِیَانَهً فَانْبِذْ اِلَیْهِمْ عَلَى سَوَاء اِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ الْخَائِنِینَ (1).چنانچه از خیانت قومى از معاهدان خود به خاطر پیمان شکنى ایشان مى ترسى ، در این صورت با توجه به عدل ، درستى عهد آنان را از عهده ى خود بردار و به آنان اعلام کن که مرا با شما پیمانى نیست ، همانا خداوند مردم خیانت پیشه را دوست ندارد.خداوند از شدت نفرتى که به خیانت دارد اکیداً اهل ایمان را از خیانت به خدا و رسول و خیانت در امانات منع مى کند :
یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَخُونُوا اللّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا اَمَانَاتِکُمْ وَاَنْتُمْ تَعْلَمُونَ (2).اى اهل ایمان ! به خدا و رسول و امانات خود خیانت نورزید در حالى که زشتى خیانت را مى دانید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ انفال ( 8 ) : 58 .
2 ـ انفال ( 8 ) : 27 .
رسول حق (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :لَیْسَ مِنّا مَنْ خَانَ مُسْلِماً فِى اَهْلِهِ وَمالِهِ(1) .از ما نیست کسى که به مسلمانى در اهل و مالش خیانت کند.و در سخنى فرمودند :اِفْشاءُ سِرِّ اَخِیکَ خِیانَهٌ ، فَاجْتَنِبْ ذلِکَ(2) .پخش کردن سرّ برادر دینى ات خیانت است پس از این خیانت بپرهیز.و نیز فرمودند :لاَ تَخُنْ مَنْ خانَکَ فَتَکُنْ مِثْلَهُ(3) .
به کسى که به تو خیانت کرده خیانت نکن که مانند او مى شوى.و فرمودند :چهار چیز است که یکى از آنها وارد خانه اى نمى شود مگر اینکه آن خانه خراب شود و به برکت آباد نگردد :خیانت ـ دزدى ـ شرابخوارى ـ زنا(4) .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ اختصاص : 248 ; بحار الانوار : 72 / 172 ، باب 58 ، حدیث 13 .
2 ـ مکارم الاخلاق : 470 ، الفصل الخامس ; بحار الانوار : 74 / 90 ، باب 4 ، حدیث 3 ; مستدرک الوسائل : 8 / 398 ، باب 59 ، حدیث 9790 .
3 ـ جعفریات : 188 ، باب فى المعروف و الصدقه ; مستدرک الوسائل : 15 / 183 ، باب 71 ، حدیث 17941 .
4 ـ عن ال صادق جعفر بن محمد عن ابیه عن آبائه (علیهم السلام) قال : قال رسول الله (صلى الله علیه وآله) : اربع لا تدخل بیتا واحده منهن الا خرب ولم یعمر بالبرکه ، الخیانه والسرقه وشرب الخمر والزناء .
امالى صدوق : 398 ، المجلس الثانى و الستون ، حدیث 12 ; بحار الانوار : 72 / 170 ، باب 58 ، حدیث 2 .
رسول حق (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :اَلْمَکْرُ وَالْخَدِیعَهُ وَالْخِیانَهُ فِى النّارِ(1) .فریبکارى و خدعه و خیانت در آتش است.امام على (علیه السلام) فرمودند :اَلْخِیانَهُ دَلیلٌ عَلى قِلَّهِ الْوَرَعِ وَعَدَمِ الدِّیانَهِ(2) .خیانت دلیل بر کمى پارسایى و دیندارى است.حضرت صادق (علیه السلام) فرمودند :یُجْبَلُ الْمُومِنُ عَلى کُلِّ طَبِیعَه اِلاّ الْخِیانَهَ وَالْکِذْبَ(3) .مومن بر هر طبیعتى سرشته مى شود مگر خیانت و دروغ.
