خداوند متعال، ملاک ارزش را در معرفت، آگاهى و در یک تعریف جامع، «بصیرت» مى داند. در حقیقت، چشم باز و حقیقى انسان، «معرفت» است. بدون معرفت، تماشاى حقیقت هیچ واقعیتى امکان ندارد. خداوند متعال کسب معرفت و بینش و بصیرت را بر همه انسان ها واجب دانسته است.هیچ کتابى به اندازه قرآن، انسان ها را به تعقل و علم و اندیشه درباره واقعیات دعوت نکرده است. حدود یک ششم از آیات الهى، درباره معرفت است. مساله معرفت به اندازه اى مهم است که بزرگان دین ما نقل مى کنند که رسول خدا صلی الله علیه و آله همواره این دعا را مى خواند : «اللهُمَّ ارنِى الاشیاء کَما هی»1 ؛ خدایا چشم بازى به من بده که همه واقعیات را آن گونه که هست، ببینم.
اگر انسان به خود و امور عالم معرفت و بصیرت نداشته باشد، گرفتار جا به جایى ظالمانه مى شود، بت را به جاى خدا، باطل را به جاى حق و نادرستى را به جاى درستى مى بیند.
