مساله جذب و انجذاب و اثرگذارى و اثرپذیرى ، حقیقتى است که تقریباً در همه عرصه گاه هستى و در میان تمام موجودات و کلّ ذرات ، حاکم است .اگر این واقعیت در نظام هستى جریان نداشت ، هیچ ترکیبى صورت نمى گرفت و درصد بالایى از آثار ومنافع که فعلاً از موجودات جهان طلوع مى کند به وجود نمى آمد .خورشید با انرژى خود بر زمین اثر مى گذارد و زمین با اثرپذیرى از انرژى خورشیدى همراه با عوامل دیگر ، انواعى از درختان ، حبوبات ، دانه هاى نباتى ، گل ها ، معدن ها و اشیاى قیمتى و . . . را از خود بروز مى دهداگر در ذات خاک نیروى اثرپذیرى نبود ، خبرى و اثرى از این همه موجودات متنوع و رنگارنگ وجود نداشت .غذاها ، داروها ، انواع پوشاک ها ، آب و هوا ، سرما و گرما ; داراى آثار مختلفى هستند که موجودات زنده پذیراى آن آثار هستند و آن آثار را با وجود خود ترکیب مى کنند و از این راه در مسیر رشد و کمال مادى قرار گرفته ، به حیات خود ادامه مى دهند .در میان موجودات هستى ، انسان از اثرگذارى و اثرپذیرى فوق العاده اى برخوردار است تا جایى که سعادت یا شقاوت ابدى خود را از همین ناحیه تامین مى کند !انسانى که آثار مثبت و حقایق تربیتى و هدایتى و علمى را از خود به دیگرى انتقال مى دهد و از این طریق بر غیر خود اثر مى گذارد ، یقیناً در برابر این خدمت عظیم ، سعادت خود را در دنیا و آخرت تضمین مى کند و انسانى که از چنین منبع فیضى اثر مى پذیرد و به واقعیات تربیتى و هدایتى و علمى آراسته مى شود ، بى تردید خوشبختى دنیا و آخرت خود را تامین مى نماید .معاشرت ، رفاقت ، انس و همنشینى از جمله واقعیاتى است که در اثرگذارى و اثرپذیرى بسیار نیرومند و قوى و در مرتبه اى است که کمتر چیزى در حیات انسانى به این مرتبه مى رسد .مساله معاشرت و رفاقت اگر به صورت مثبت و بجا و همراه رعایت شرایط لازم صورت بگیرد ، بى تردید تامین کننده سعادت ابدى است ، و اگر به شکل منفى و بیجا و بدون رعایت شرایط صورت پذیرد ، بدون شک سبب تیره بختى دائمى است .انسان که با تمام وجود از انس با دیگران و معاشرت و رفاقت لذت مى برد ، اگر با افرادى مثبت ، شایسته ، صالح ، آراسته به حسنات ، موقّر ، متین وبصیر و آگاه طرح رفاقت و همنشینى اندازد ، از آثار مثبت آن رفیق اثر مى پذیرد و او هم چون وى ـ و گاهى برتر و بالاتر ـ مى شود و اگر با افرادى منفى و ناشایست و بدکار و آلوده به رذائل و بى ادب و جاهل وناآگاه طرح معاشرت ریزد ، از آثار منفى آن رفیق اثر مى گیرد و او هم چون وى ـ و گاهى بدتر و پست تر ـ مى گردد .اسلام به دلیل اثرگذارى و اثرپذیرى بسیار شدید معاشرت و رفاقت ، پرونده ویژه اى در قرآن و روایات براى آن باز کرده و به آثار مثبت و منفى این حقیقت اشاره نموده ، جامعه را به سوى معاشرت مثبت و سازنده هدایت کرده و از معاشرت منفى و مخرّب بازداشته ومعاشرت صحیح و دوستى با پاکان را سبب آبادى دنیا و آخرت شمرده و همنشینى و معاشرت غلط و نادرست و رفاقت با ناپاکان و بى ادبان و حیوان صفتان را علت خرابى دنیا و آخرت قلمداد نموده است .نوشتارى که پیش رو دارید مباحثى است که اینجانب درباره معاشرت از دیدگاه اسلام به توفیق و لطف حضرت حق براساس آیات قرآن و روایات ، به رشته تحریر درآورده ام و تا جایى که امکان داشته به همه جوانب این حقیقت سترگ پرداخته ام و از باب ضرورت و به خاطر اهمیت و آثار مثبت ، به تناسب مباحث به امور دیگرى اشاره نموده ام که در این دفتر آمده است .
15/4/1383
فقیر حسین انصاریان
