ف‍روغ‍ی‌ از ت‍رب‍ی‍ت‌ اس‍لام‍ی‌

حسين انصاريان، تهران، انتشارات مفيد، چاپ چهارم، 1368 ، 222 صفحه، وزيري.
بررسی مبانی صحیح تربیت و راهکارهای آن با استفاده از آموزه ای اسلامی است. در این پژوهش عوامل صحیح تربیت و موانع و آسیب های تربیت دینی مورد بحث قرار گرفته است. نگارنده ضمن بیان اهمیت مقوله تربیت و ابعاد وسیع آن در اسلام، آثار فقدان تربیت صحیح در جامعه بشری را بیان کرده و تربیت شدن تحت تعالیم انبیاء و اولیای الهی را تنها راه نجات بشر امروز ارزیابی کرده است. وی دوری از خدا را منشأ همه بدبختی ها عنوان کرده و راه تحصیل ایمان و نگهداری آن را تقویت فضایل اخلاقی دانسته است و پرورش عقل و فطرت و تبعیت از آن را نیز راه کسب فضایل اخلاقی می داند. ایشان راه پیروزی انسان را تحمل مشکلات و مصائب و ایستادگی در قبال رنج ها می داند و گشایش در امور دنیا را تنها با تحمل سختی ها قابل دسترس ارزیابی کرده است. نگارنده رزوه را یکی از عوامل مبارزه با نفس معرفی کرده و کنترل غرائز و شهوات را امری لازم و طغیان غرائز خصوصاً غریزه جنسی را عامل هلاکت انسان ها و فاجعه ای عظیم برای جامعه بشری امروز توصیف می نماید و روزه و روزه داری را عامل مهمی در کنترل شهوت و غرائز جنسی معرفی می کند. از نظر وي کسی که خود‌نگهدار نباشد در مسیر تربیت صحیح نیست و تلاش در کنترل نفس را بسیار سخت دانسته و آن را جهاد‌ اکبر می خواند. وی با توجه به خطبه 184 نهج البلاغه که به خطبه متقین یا خطبه همّام معروف است نشانه های انسانی های باتقوا و خود‌نگهدار را بیان کرده و تحمل سختی ها و شداید مادی را یکی از عوامل خودسازی معنوی و تربیت عنوان می نماید. بخش دیگری از کتاب تحت عنوان بنیادهای سعادت به رویارویی با مشکلات زندگی به ویژه مسأله فقر اشاره می کند و آثار و برکات فقر و خطرات آن را از لحاظ تربیتی بیان می نماید و آثار اخلاقی و تربیتی کظم غیظ و کنترل غضب را بررسی می کند و تسلیم در برابر رضای الهی را حاصل تربیت صحیح دینی دانسته و نمونه هایی از مبارزه حیوانات و گیاهان با مشکلات طبیعی متناسب با خود را برای درس گیری انسان ها بیان می نماید. نويسنده هم چنین به نمونه هایی از مبارزه انسان های بزرگ با مشکلات زندگی اشاره کرده و داستان هایی درباره تقوا و صبر این بزرگان، علم و دانش آنان، تهذیب نفس ایشان و رفتارها و برنامه های تربیتی و اخلاقی آنان ذکر می کند. در ادامه به روایات باب اخلاق در احادیث معصومین اشاره کرده و ابواب اخلاقی مندرج در سخنان معصومین (ع) و رفتارهای اخلاقی را در سیره آنان مورد بحث و بررسی قرار می دهد. در قسمت های بعدی کتاب نیز مباحثی درباره آثار تربیت نفس اماره و کنترل آن، قواعد تربیت نفس، تغییر اخلاق در سایه سار آموزه های کتاب و سنت، مسأله جبر و اختیار، آثار سوء خلق، دنیای مذموم و ممدوح، نشانه های دنیا‌پرستان، حیله های شیطان برای انحراف بشر، مسأله سیاست در زندگی امام علی(ع) ارائه شده است. اين كتاب بار ديگر توسط انتشارات ام ابيها با عنوان«نظام تربيت در اسلام» منتشر گرديده است.