حلال و حرام مالی، ص: 121

می آورد و بيش از اندازه نيازش نصيبش می شود، باز مؤمن می داند كه هر دوی آنها جنبه امتحان الهی دارد.

به تعبير قرآن مجيد: نه به تنگی رزق اوقاتش تلخ می شود و نه به گستردگی آن مست، متكبّر و خوشحال می شود. «1» در تنگی و در بسط رزق، خدا را شكر می كند، البته اين ديدگاهی كه مؤمن نسبت به رزق و روزی و شئون مال دارد بخاطر معرفتش نسبت به قرآن كريم است.

نه در تنگی رزق از خدا نگران می شود و نه در وسعت رزق از خدا دور می شود و نه حال خطرناك استغنا به او دست می دهد كه در وسعت رزق بگويد: من كه همه چيز دارم، ديگر چه احتياجی به خدا دارم؟ اين ها جای بحث دارد.

اطلاع از چگونگی روزی دادن پروردگار

لازم است ما مردم از مسأله روزی دهی خدا و شئون آن و اين كه كانال اين روزی

______________________________
(1)- اسراء (17): 30؛ «يقيناً پروردگارت رزق را برای هر كه بخواهد وسعت می دهد، و [برای هر كه بخواهد] تنگ می گيرد؛ زيرا او به [مصلحت ] بندگانش آگاه و بيناست.»

سبا (34): 36؛ «بگو: يقيناً پروردگارم روزی را برای هر كس بخواهد وسعت می دهد يا تنگ می گيرد، ولی بيشتر مردم [نسبت به مصلحت خدا] معرفت و آگاهی ندارند.»

نهج البلاغه: حكمت 93؛ «قَالَ عليه السلام لَايَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْفِتْنَةِ لِأَنَّهُ لَيْسَ أَحَدٌ إِلَّا وَ هُوَ مُشْتَمِلٌ عَلَی فِتْنَةٍ وَ لَكِنْ مَنِ اسْتَعَاذَ فَلْيَسْتَعِذْ مِنْ مُضِلَّاتِ الْفِتَنِ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يَقُولُ وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ مَعْنَی ذَلِكَ أَنَّهُ يَخْتَبِرُهُمْ بِالْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ لِيَتَبَيَّنَ السَّاخِطَ لِرِزْقِهِ وَ الرَّاضِيَ بِقِسْمِهِ وَ إِنْ كَانَ سُبْحَانَهُ أَعْلَمَ بِهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ لَكِنْ لِتَظْهَرَ الْأَفْعَالُ الَّتِي بِهَا يُسْتَحَقُّ الثَّوَابُ وَ الْعِقَابُ لِأَنَّ بَعْضَهُمْ يُحِبُّ الذُّكُورَ وَ يَكْرَهُ الْإِنَاثَ وَ بَعْضَهُمْ يُحِبُّ تَثْمِيرَ الْمَالِ وَ يَكْرَهُ انْثِلَامَ الْحَالِ.»

غرر الحكم: 397، حديث 9193؛ «لَا يَمْلِكُ إِمْسَاكَ الْأَرْزَاقِ وَ إِدْرَارَهَا إِلَّا الرَّزَّاقُ.»

الكافی: 5/ 84، باب الرزق من حيث لا يحتسب، حديث 4؛ «أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام يَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عز و جل جَعَلَ أَرْزَاقَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ حَيْثُ لَايَحْتَسِبُونَ وَ ذَلِكَ أَنَّ الْعَبْدَ إِذَا لَمْ يَعْرِفْ وَجْهَ رِزْقِهِ كَثُرَ دُعَاؤُهُ.»