ترجمه نهج البلاغه، ص: 44

ريشه ای كه بر تقوا روييده، نابود نگردد، و زراعت قومی كه آب تقوا خورده تشنه نشود. پس (برای دوری از فتنه) در خانه ها بمانيد، و امور بين خود را اصلاح كنيد، توبه پيش روی شماست. نبايد هيچ ستايشگری جز خدا را بستايد، و هيچ ملامتگری جز خود را ملامت نمايد.

17 از سخنان آن حضرت است

درباره كسی كه در ميان مردم عهده دار منصب قضاوت شود

ولی شايسته آن نباشد

مسلماً دو انسان، مبغوض ترين مردم نزد خداوندند: انسانی كه خداوند او را به حال خود واگذاشته، تا جايی كه از راه راست منحرف شده، به سخن آميخته با بدعت، و دعوت به گمراهی، دل خوش كرده. او فتنه ای است برای فتنه جويان، ره گم كرده ای است از راه روشن گذشتگان، گمراه كننده كسانی است كه به وقت زنده بودن او يا پس از مرگش از او پيروی كنند، هم بار گناهان ديگران را به دوش كشد، و هم گروگان خطاهای خود باشد.

و ديگر انسانی است كه انبوهی از نادانی را در خود جمع كرده، و در ميان جاهلان امّت، جهت فريبشان می شتابد و در تاريكيهای فتنه ها می تازد، و نسبت به مصالحی كه در پيمان صلح است نابيناست. انسان نماها دانشمندش دانند در حالی كه بی دانش است. از آغاز وقتش را صرف انباشتن چيزهايی كرده كه اندكش از بسيارش بهتر است، همين كه از آب گنديده سيراب شد، و امور بيهوده را روی هم انباشت، ميان مردم به ناحق بر كرسی قضاوت می نشيند، تا بيان مسائلی را كه بر ديگران مشتبه شده به عهد گيرد! چون با مسأله مبهمی روبرو شود آراء بی فايده