ترجمه نهج البلاغه، ص: 401

حق را به تو بيشتر بگويد، و نسبت به آنچه كه خداوند برای اوليائش خوش ندارد كمتر تو را ياری دهد، گرچه اين برنامه بر علی ميل تو به هر جا كه خواهد برسد. به اهل پاكدامنی و صدق بپيوند، و آنان را آنچنان تعليم ده كه تو را زياد تعريف نكنند، و بيهوده به كاری كه انجام نداده ای تو را شاد ننمايند، كه تمجيدِ فراوان ايجاد كبر و نخوت كند، و به گردنكشی نزديك نمايد.

نيكوكار و بدكار

نيكوكار و بدكار در برابرت يكسان نباشند، كه اين كار نيكوكار را در انجام كار نيك بی رغبت، و بدكار را در بدی ترغيب می كند، هر كدام را نسبت به كارشان پاداش بخش.

آگاه باش كه چيزی برای جلب خوشبينی حاكم بر رعيت بهتر از نيكی به آنان، و سبك كردن هزينه بر دوش ايشان، و اجبار نكردنشان به حقّی كه حاكم بر آنان ندارد نيست. به صورتی بايد رفتار كنی كه خوش گمانی بر رعيتت را در كمك همه جانبه به حاكم فرهم آری، كه اين خوش گمانی رنجی طولانی را از تو بر می دارد، و به خوش گمانی تو كسی شايسته تر است كه از تو احسان ديده، و به بدگمانيت كسی سزاوارتر است كه از جانب تو به او ناراحتی رسيده.

روشها

روشی را كه بزرگان امت بر اساس آن رفتار كرده اند، و به سبب آن در ميان مردم الفت برقرار شده، و اصلاح جامعه بر پايه آن بوده از بين مبر، و روشی را كه به روشهای گذشته زيان می زند به وجود نياور، كه پاداش و اجر برای كسی است كه روشهای درست را برپا كرده، و گناه از بين بردن آن روشها بر گردن توست.