ترجمه نهج البلاغه، ص: 282
خداوند ادای شكرش را از شما خواسته، و امرش را برای شما باقی گذارده، و در ميدان گسترده مسابقه به شما مهلت داده تا برای رسيدن به هدف از يكديگر پيشی گيريد. پس در اين جبهه نبرد كمر جامه ها را محكم كنيد، و دامن جامه را در هم پيچيد. آهنگ جدّی با شكمبارگی جمع نمی شود. چه بسيار تصميم های روز را، كه خواب نابود می كند! و چه بسيار ذكر انديشه ها را كه تاريكی ها از بين می برد!
212 از سخنان آن حضرت است
كه بعد از تلاوت آيه
«أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ* حَتَّی زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ»
فرمود
شگفتا! چه هدف بسيار دوری، و چه زائران ناآگاهی، و چه كار بزرگ سهمگينی! جای رفتگان را كه نقطه پند و عبرت است- و چه پند و عبرتی!- خالی ديدند، وبه مردگان پوسيده در خاك كه با آنان فاصله دوری دارند به تفاخر برخاستند! آيا به قبور پدرانشان افتخار می كنند، يا به اضافه كردن مردگانشان به خويش خود را بسيار می شمارند؟ گوييا برگشت اجساد افتاده، و حركات اجسام متوقف شده را می خواهند. مردگان برای اينان مايه پند باشند سزاوارتر است تا وسيله افتخار به حساب آيند، و با مشاهده اين اجسد پوسيده به حريم تواضع درآيند عاقلانه تر است تا آنان را عامل سربلندی خود دانند! به مردگان با ديده های تارآلود نگريستند، و از اين بابت در دريای نادانی افتادند. اگر احوال مردگان را از عرصه های آن ديار خراب و خانه های خالی از ساكنان بپرسند، در پاسخ گويند: در لابلای خاك رفتند و گم شدند، و شما هم پس از آنان به ميدان جهالت رفتيد، به فرق اين مردگان قدم می گذاريد، و روی اجسادشان می ايستيد، و در آنچه دور انداخته اند می چرخيد، در خانه هايی كه ويران كردند ساكن می شويد، و روزگاری
