مرگ و فرصت ها، ص: 290
و بدن را كنار مىزد؛
«لم تستقرّ ارواحهم فى اجسادهم طرفة عين» «1»
جان انسان در اين قالب و قفس، به اندازه پلك به هم زدنى نيز نمىماند. ما چون نمىفهميم، ماندهايم.
اميرالمؤمنين عليه السلام مىفرمايد:
اگر انبيا و اوليا مىفهميدند و نمىمردند، چون خدا نمىگذاشت كه جان آنها بدنشان را رها كند، وگرنه روح آنها بدنشان را رها مىكرد و فوراً مىمردند. مگر ما مىتوانيم سنگينى لذت بخش درك محبت خدا را تحمل كنيم. «2»
فرشتگان فرمانبردار
طرف ديگر اين پرونده، فرشتگان هستند كه در قرآن مجيد است و آن موضع فرشتگان در برابر پروردگار است. فرشتگان در برابر خدا يك موضع دارند. شما هر چه در قرآن و روايات بگرديد، نمىتوانيد براى فرشتگان دو موضع پيدا كنيد.
پرونده فرشتگان در اين آيه است؛
«لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ» «3»
محال است كه فرشتگان از امر خدا سرپيچى كنند، بلكه هر امرى به آنها صادر مىشود، به طور قطع به آن عمل مىكنند.
«فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ» «4»
امر كرد كه به اين موجود سجده كنيد! همگى سجده كردند. در مقابل امر من، چون و چرا ندارند، چون من مالك و خالق هستم و فرشتگان «عِبادٌ مُكْرَمُونَ» «5» من، يعنى بنده من هستند و از خود اختيارى ندارند، چون مالك و كارهاى نيستند و من همه كاره هستم.
______________________________ (1)- نهج البلاغه: خطبه 184 (خطبة المتقين)؛ «وَ لَوْ لَاالْأَجَلُ الَّذِي كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ طَرْفَةَ عَيْنٍ شَوْقاً إِلَى الثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ عَظُمَ الْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُنَعَّمُونَ وَ هُمْ وَ النَّارُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُعَذَّبُونَ.»
(2)- الكافى: 2/ 237، حديث 25؛ «أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله مَنْ عَرَفَ اللَّهَ وَ عَظَّمَهُ مَنَعَ فَاهُ مِنَ الْكَلَامِ وَ بَطْنَهُ مِنَ الطَّعَامِ وَ عَفَا نَفْسَهُ بِالصِّيَامِ وَ الْقِيَامِ قَالُوا بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ هَؤُلَاءِ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ قَالَ إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ سَكَتُوا فَكَانَ سُكُوتُهُمْ ذِكْراً وَ نَظَرُوا فَكَانَ نَظَرُهُمْ عِبْرَةً وَ نَطَقُوا فَكَانَ نُطْقُهُمْ حِكْمَةً وَ مَشَوْا فَكَانَ مَشْيُهُمْ بَيْنَ النَّاسِ بَرَكَةً لَوْ لَاالآْجَالُ الَّتِي قَدْ كُتِبَتْ عَلَيْهِمْ لَمْ تَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ خَوْفاً مِنَ الْعَذَابِ وَ شَوْقاً إِلَى الثَّوَاب.»
بحار الأنوار: 78/ 194، باب 1، حديث 52؛ «وَ قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله هَبَطَ إِلَيَّ جَبْرَئِيلُ عليه السلام فِي أَحْسَنِ صُورَةٍ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ الْحَقُّ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَكَ إِنِّي أَوْحَيْتُ إِلَى الدُّنْيَا أَنْ تَمَرَّرِي وَ تَكَدَّرِي وَ تَضَيَّقِي وَ تَشَدَّدِي عَلَى أَوْلِيَائِي حَتَّى يُحِبُّوا لِقَائِي وَ تَيَسَّرِي وَ تَسَهَّلِي وَ تَطَيَّبِي لِأَعْدَائِي حَتَّى يُبْغِضُوا لِقَائِي فَإِنِّي جَعَلْتُ الدُّنْيَا سِجْناً لِأَوْلِيَائِي وَ جَنَّةً لِأَعْدَائِي»
المحجّة البيضاء: 8/ 62 (أخبار داوودَ عليه السلام)؛ «يا داوودُ، لَو يَعلَمُ المُدبِرونَ عَنّى كَيفَ انتِظارى لَهُم، ورِفقى بِهِم، وشَوقى إلي تَركِ مَعاصيهِم، لَماتُوا شَوقا إلَىَّ وتَقَطّعَتأوصالُهُم مِن مَحَبّتى.»
(3)- تحريم (66): 6؛ «از آنچه خدا به آنان دستور داده، سرپيچى نمىكنند، و آنچه را به آن مأمورند، همواره انجام مىدهند.»
(4)- حجر (15): 30؛ «پس همه فرشتگان بدون استثناء سجده كردند.»
(5)- انبيا (21): 26؛ «بلكه بندگانى گرامى و ارجمندند.»
