مرگ و فرصت ها، ص: 26
ندارد.
بعد فرمودند: هديههايى را بايد براى ملك الموت، قبر، دو ملكى كه سؤال كننده در عالم برزخ هستند، ترازوى خدا در قيامت، صراط و مسير، جبرئيل، پيغمبر و خدا بفرستى، مضمون فرمايش پيغمبر صلى الله عليه و آله اين بود كه اول آن طرف را آباد كن تا زندگى خوبى در آنجا داشته باشى و بعد بگويى: خدايا! مرا ببر.
اما اگر اثاث زندگى، يار، شفيع، نجات دهنده و جايگاه خوبى در آنجا نداشته باشى، مىخواهى كجا بروى؟ چون انسان اگر اينها را نداشته باشد، به قول قرآن مجيد: هيچ چارهاى جز دوزخ ندارد.
هداياى ارسالى به ملك الموت
اما چهار هديه براى ملك الموت، فرمودند:
«رضا الخَصْمَاءَ وَ قَضَاء الفَوائِتِ وَ الشُّوْقُ الى اللّهِ وَ التَمَنّىِ لِلْمَوْتِ»
اين چهار هديه ملك الموت است.
«رضا الخصماء» به هر كسى كه مديون هستيد، دَين خود را ادا كن و حتى يك طلبكار مالى نيز باقى نگذاريد. طلبكار مالى يعنى تمام كسانى كه از شما پول طلب دارند، حتى كسانى كه به آنها بدهكاريد و خود آنها نمىدانند، بايد همه اينها پرداخت شود. «1» اسلام مىگويد: آنهايى را كه مىشناسى، برو و پول آنها را بده. اما آنهايى كه نمىشناسى، هر چقدر پولش شد، از عالم بزرگى مانند مراجع تقليد يا وكيل آنها اجازه مىگيرى و به عنوان ردّ مظالم، به خانوادههاى مستحق و آبرودار به نيّت صاحب پول و به عنوان صدقه مىپردازى وگرنه، اگر خانواده مستحق شرعى سراغ ندارى، براى اين كه خدا اين بدهى را از پرونده تو پاك كند، پول را به مراجع تقليد يا
______________________________ (1)- الكافى: 5/ 94، باب الدين، حديث 6؛ «أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ كُلُّ ذَنْبٍ يُكَفِّرُهُ الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا الدَّيْنَ لَاكَفَّارَةَ لَهُ إِلَّا أَدَاؤُهُ أَوْ يَقْضِيَ صَاحِبُهُ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي لَهُ الْحَقُّ.»
الكافى: 5/ 95، بَابُ قَضَاءِ الدَّيْنِ، حديث 1؛ «أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام يَقُولُ: مَنْ كَانَ عَلَيْهِ دَيْنٌ فَيَنْوِي قَضَاءَهُ كَانَ مَعَهُ مِنَ اللَّهِ عز و جل حَافِظَانِ يُعِينَانِهِ عَلَى الْأَدَاءِ عَنْ أَمَانَتِهِ فَإِنْ قَصَرَتْ نِيَّتُهُ عَنِ الْأَدَاءِ قَصَرَا عَنْهُ مِنَ الْمَعُونَةِ بِقَدْرِ مَا قَصَرَ مِنْ نِيَّتِهِ.»
وسائل الشيعة: 18/ 329، باب 5، حديث 23782؛ «أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ: أَيُّمَا رَجُلٍ أَتَى رَجُلًا فَاسْتَقْرَضَ مِنْهُ مَالًا وَ فِي نِيَّتِهِ أَنْ لَايُؤَدِّيَهُ فَذَلِكَ اللِّصُّ الْعَادِي.»
