مرگ و فرصت ها، ص: 205
باشد، و بعد معنى كنيد: هيچ كس، كسى را پاداش نمىدهد و پاداش قيامت مربوط به خداست، نه مربوط به كس ديگرى. اما در كلام عرب وقتى كه «تَجْزِي» با «عَنْ» مىآيد، و با توجه به نكره بودن «نَفْسٌ» بدون الف و لام و «لاى» نفىِ در آيه، يعنى در روز قيامت، از اولين و آخرين، قدرت برطرف كردن چيزى از عذاب را از مجرم ندارد. يعنى مجرم حرفهاى در قيامت تنها است و يار ندارد.
قيامت چنين روزى است، البته نه براى مردم مؤمن؛ زيرا ممكن است هر كسى از شما گناه داشته باشيد، اما گناهكار حرفهاى نيستيد. تا مىتوانيد، گناه نكنيد و گناهانى كه مرتكب شدهايد جبران كنيد.
جبران مخصوص هر گناه
هر گناهى راه جبران دارد، نمىشود همه گناهان را با يك جمله به پروردگار گفت: «استغفر الله ربى و اتوب اليه».
بايد ببينيد كه در اين گناهان گوناگون چه نوع گناهى هست، مثلًا بدهكارى، اگر قصد تو اين بود كه ندهى، اين با «استغفر الله» پاك نمىشود، بلكه شما بايد پول مردم را بدهيد. يا روزه ماه رمضان را خوردهاى، اين با «استغفر الله» درست نمىشود، بايد كفاره روزه را طبق رساله بگيرى وگرنه آن سبد پر از گناه با «استغفر الله» خالى نمىشود.
بنابراين، آنان غير از شما هستند كه درباره آنان مىفرمايد:
«لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ»
يا مشرك هستند، يا گناهكار حرفهاى و بىادب كه تا آخر عمر برنگشتند و هر چه خدا فرصت دارد، خراب كردند. حتى فرصت پيرى را غنيمت ندانسته و توبه
