نویسنده گوید: غیر از زمان احتضار در دوجا برای میّت خواندن تلقین مستحبّ است:
یکی زمانی که او را در قبر می‌گذارند؛ و بهتر آن است با دست راست، دوش راست و با دست چپ، دوش چپ او را بگیرند و وی را حرکت دهند و تلقین کنند؛
و دیگر زمانی که از دفن او فارغ شدند، پس از آن‌که مردم رفتند، مستحبّ است ولیّ میّت، یعنی نزدیک‌ترین خویشان او نزد سر میّت بنشیند و به صدای بلند به او تلقین کند و خوب است دو کف دستش را روی قبر گذارد و دهان را نزدیک قبر ببرد و اگر دیگری را هم نایب کند خوب است؛
و در اخبار وارد شده: چون میت را این‌گونه تلقین کنند منکر به نکیر گوید: بیا برویم؛ تلقین حجّتش کردند، احتیاج به پرسیدن نیست، پس باز می‌گردند و دیگر سؤال نمی‌کنند.
علاّمه مجلسی فرموده: اگر تلقین کننده به این صورت بگوید جامع‌تر است:
اسْمَعْ افْهَمْ يَا فُلانَ ابْنَ فُلانٍ (و نام او و پدرش را بگوید) هَلْ أَنْتَ عَلَى الْعَهْدِ الَّذِي فارَقْتَنا عَلَيْهِ مِنْ شَهادَةِ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَ سَيِّدُ النَّبِيِّينَ وَخَاتَمُ الْمُرْسَلِينَ، وَأَنَّ عَلِيَّاً أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ وَ سَيِّدُ الْوَصِيِّينَ وَ إِمامٌ افْتَرَضَ اللّٰهُ طاعَتَهُ عَلَى الْعالَمِينَ، وَأَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ وَعَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ وَعَلِيَّ بْنَ مُوسىٰ وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ وَعَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ وَالْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ وَالْقَائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدِيَّ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَيْهِمْ أَئِمَّةُ الْمُؤْمِنِينَ، وَحُجَجُ اللّٰهِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ، وَأَئِمَّتَكَ أَئِمَّةُ هُدىً أَبْرَارٌ؛
بشنو، بفهم ای فلان بن فلان (و نام او و پدرش را بگوید) آیا بر آن پیمانی که از ما بر پایه آن جدا شدی می‌باشی؟ از گواهی بر اینکه معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است و اینکه محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) بنده و فرستاده اوست و سرور پیامبران و خاتم رسولان است و اینکه علی امیرمؤمنان است و آقای جانشینان و امامی که خدا اطاعتش را بر جهانیان واجب کرده و اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمّد بن علی و جعفر بن محمّد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمّد بن علی و علی بن محمّد و حسن بن علی و قائم حجت مهدی (درودهای خدا بر ایشان) امامان مؤمنان و حجّت‌های خدا بر همه آفریدگانند و امامانت، امامان هدایت و نیکانند.
يَا فُلانَ ابْنَ فُلانٍ، إِذا أَتَاكَ الْمَلَكانِ الْمُقَرَّبانِ رَسُولَيْنِ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَىٰ وَسَأَلاكَ عَنْ رَبِّكَ، وَعَنْ نَبِيِّكَ، وَعَنْ دِينِكَ، وَعَنْ كِتابِكَ، وَعَنْ قِبْلَتِكَ، وَعَنْ أَئِمَّتِكَ فَلا تَخَفْ وَقُلْ فِي جَوابِهِما: اللّٰهُ جَلَّ جَلالُهُ رَبِّي، وَمُحَمَّدٌ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ نَبِيِّي، وَالْإِسْلامُ دِينِي، وَالْقُرْآنُ كِتابِي، وَالْكَعْبَةُ قِبْلَتِي، وَأَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طالِبٍ إِمامِي، وَالْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الْمُجْتَبَىٰ إِمامِي، وَالْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ الشَّهِيدُ بِكَرْبَلاءَ إِمامِي، وَعَلِيٌّ زَيْنُ الْعابِدِينَ إِمامِي، وَمُحَمَّدٌ باقِرُ عِلْمِ النَّبِيِينَ إِمامِي، وَجَعْفَرٌ الصَّادِقُ إِمامِي، وَمُوسَى الْكاظِمُ إِمامِي، وَعَلِيٌّ الرِّضا إِمامِي، وَمُحَمَّدٌ الْجَوادُ إِمامِي، وَعَلِيٌّ الْهَادِي إِمامِي، وَالْحَسَنُ الْعَسْكَرِيُّ إِمامِي، وَالْحُجَّةُ الْمُنْتَظَرُ إِمامِي، هٰؤُلاءِ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ أَئِمَّتِي وَسادَتِي وَقادَتِي وَشُفَعائِي، بِهِمْ أَتَوَلَّىٰ، وَمِنْ أَعْدائِهِمْ أَتَبَرَّأُ فِي الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ؛
ای فلان بن فلان، هنگامی‌که دو فرشته مقرّب و دو فرستاده خدای تبارک‌وتعالی نزد تو آیند و از پروردگارت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبله‌ات و امامانت از تو سؤال کنند، نترس و در پاسخ آن‌ها بگو: خدا جلّ جلاله پروردگارم و محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) پیامبرم و اسلام دینم و قرآن کتابم و کعبه قبله‌ام و امیرمؤمنان علی‌بن‌ابیطالب امامم و حسن بن علی مجتبی امامم و حسین بن علی شهید در کربلا امامم و علی زین‌العابدین امامم و محمّد شکافنده‌ی دانش پیامبران امامم و جعفر صادق امامم و موسی الکاظم امامم و علی الرضا امامم و محمد جواد امامم و علی هادی امامم و حسن عسگری امامم و حجّت منتظر امامم می‌باشند. اینان که درودهای خدا بر همگی آنان باد امامان من و آقایانم و پیشروانم و شفیعان من هستند. با آنان دوستی می‌کنم و از دشمنانشان در دنیا و آخرت بیزاری می‌جویم؛
ثُمَّ اعْلَمْ يَا فُلانَ ابْنَ فُلانٍ أَنَّ اللّٰهَ تَبارَكَ وَتَعالىٰ نِعْمَ الرَّبُّ، وَأَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ، وَأَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طالِبٍ وَأَوْلادَهُ الْأَئِمَّةَ الْأَحَدَ عَشَرَ نِعْمَ الْأَئِمَّةُ، وَأَنَّ مَا جاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ حَقٌّ، وَأَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ، وَسُؤَالَ مُنْكَرٍ وَنَكِيرٍ فِي الْقَبْرِ حَقٌّ، وَالْبَعْثَ حَقٌّ، وَالنُّشُورَ حَقٌّ، وَالصِّراطَ حَقٌّ، وَالْمِيزانَ حَقٌّ، وَتَطايُرَ الْكُتُبِ حَقٌّ، وَالْجَنَّةَ حَقٌّ، وَالنَّارَ حَقٌّ، وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَارَيْبَ فِيها، وَأَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ .
سپس بدان ای فلان بن فلان به‌درستی که خدای تبارک‌وتعالی نیکو پروردگاری است و محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) نیکو رسولی است و امیرمؤمنان علی بن ابیطالب و فرزندانش، یازده امام نیکو امامانی هستند و آنچه را محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) آورده حق است و مرگ حق است و سؤال نکیر و منکر در قبر حق است و برانگیخته شدن و بازشدن پرونده‌ها حق است و صراط و میزان و پراکنده شدن نامه اعمال حق است و بهشت و دوزخ حق است و قیامت آمدنی است، شکی در آن نیست و خدا هرکه را در گورها هستند برانگیزد.
آنگاه بگوید:
أَفَهِمْتَ يَا فُلانُ
اى فلان آیا فهمیدى؟
در حدیث آمده: میّت در پاسخ می‌گوید: آری فهمیدم، سپس بگوید:
ثَبَّتَكَ اللّٰهُ بالْقَوْلِ الثَّابِتِ، هَدَاكَ اللّٰهُ إِلىٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ، عَرَّفَ اللّٰهُ بَيْنَكَ وَبَيْنَ أَوْلِيائِكَ فِي مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ.
خدا بر گفتار ثابت، ثابت‌قدمت بدارد، به راه استوار هدایتت کند، بین تو و اولیائش در قرارگاهی از رحمتش آشنایی برقرار کند.
سپس بگوید:
اللّٰهُمَّ جافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ، وَاصْعَدْ بِرُوحِهِ إِلَيْكَ، وَلَقِّهِ مِنْكَ بُرْهاناً . اللّٰهُمَّ عَفْوَكَ عَفْوَكَ.
خدایا زمین را از دو پهلویش خالی گذار و روانش را به سویت بالا ببر و از جانب خود حجّت را تلقین او فرما، خدایا ببخش و درگذر.
این رساله را به کلمه شریفه «عفو» پایان دادم و رجای واثق دارم که عفو الهی شامل حال این روسیاه و همه کسانی که به این رساله عمل می‌کنند شود.
دعا برای میت
