قیام های زیادی در مناطق اسلامی توسط علویان گزارش می شد. همچنین مأمون با کشتن برادر و بی حرمتی نسبت به او، ناخشنودی عباسیان را دو چندان کرده بود و او نمی توانست با حمایت عباسیان این قیام ها را سرکوب نماید .
از سویی دیگر؛ نفوذ معنوی و فرهنگی اهل بیت همواره خطر بزرگی برای خلفا به حساب می آمد و آنگاه که مقر خلافت از محل زندگی معصومین(علیهم السلام) دورتر می شد این خطر را بزرگتر بود
پس مامون باید تدبیر اساسی و بنیادی می اندیشید تا بتواند هم قیام علویان را خاموش کند و نیز خطر نفوذ شخصیت بزرگ خاندان اهل بیت(ع) را نیز از میان بردارد. بنابراین تصمیم گرفت، با دعوت از امام علی بن موسی الرضا(ع) هم علویان را ساکت کند و هم امام را از نزدیک زیر نظر بگیرد و اجازه هر نوع فعالیتی را از ایشان سلب کند .
از سویی دیگر؛ نفوذ معنوی و فرهنگی اهل بیت همواره خطر بزرگی برای خلفا به حساب می آمد و آنگاه که مقر خلافت از محل زندگی معصومین(علیهم السلام) دورتر می شد این خطر را بزرگتر بود
پس مامون باید تدبیر اساسی و بنیادی می اندیشید تا بتواند هم قیام علویان را خاموش کند و نیز خطر نفوذ شخصیت بزرگ خاندان اهل بیت(ع) را نیز از میان بردارد. بنابراین تصمیم گرفت، با دعوت از امام علی بن موسی الرضا(ع) هم علویان را ساکت کند و هم امام را از نزدیک زیر نظر بگیرد و اجازه هر نوع فعالیتی را از ایشان سلب کند .
چنان چه در تاریخ آمده است حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام با اجبار و اکراه از مدینه منوره هجرت کردند و در پذیرش ولایت عهدی مأمون عباسی مکره و مضطر بودند و تحت اختیار امام این مسأله صورت نگرفت ولی در عین حال امام برای این که حتی با این عنوان اجباری احیاناً در مظالم حکومت عباسیان شریک نباشد و مردم هم این مساله را بفهمند برای پذیرش ولایت عهدی خود شرطی را قرار دادند و آن عدم دخالت در امور اجرایی و مسائل حکومتی بود.
ناگفته نماند که ولایت عهدی از ناحیه امام رضا(ع) نیز برکاتی در بر داشت از جمله این که موجب بسط و گسترش معارف اهل البیت علیهم السلام شده و امتیاز علمی و مراتب معنوی این خاندان بر بسیاری آشکار شد. و همچنین شیعیان توانستند نفسی تازه کنند.
منبع : پایگاه عرفان
