دعای 45 ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) ترجمه لطیف راشدی

(1) اى خدايى كه رغبتى به پاداش بندگانت ندارى.

(2) و از عطا كردن پشيمان نمى‌شوى.

(3) و اى خداوندى كه پاداش بنده‌ات را بيش از اعمال او مى‌دهى.

(4) نعمت تو بدون اين كه بندگانت استحقاق داشته باشند، به آنها مى‌رسد و بخششت از روى تفضل و مجازاتت بر اساس عدالت و حكم تو خير و نيكى است.

(5) (خداوندا!) اگر عطا فرمايى، آن را به منت آغشته نمى‌كنى و اگر عطا ننمايى، بر اساس ظلم و ستم نيست.

(6) (خدايا!) كسى كه تو را شكر نمايد، پاداش مى‌دهى، در صورتى كه خود، آن شكر را به او الهام نمودى.

(7) و هر كه تو را حمد و سپاس گويد، پاداش و جزاى خير مى‌دهى، در حالى كه خود، به او ستايش را آموختى.

(8) (خداوندا!) پرده‌پوشى مى‌كنى، حال آنكه اگر مى‌خواستى رسوايش مى‌ساختى و عطا مى‌نمايى، حال آنكه اگر مى‌خواستى از آن محرومش مى‌ساختى، در صورتى كه هر دو شايسته‌ى رسوايى و محروميت تو هستند، در حالى كه تو تمام كارهايت را بر پايه‌ى احسان و تفضل بنا نهاده‌اى و قدرت خود را بر پايه‌ى عفو قرار داده‌اى.

(9) (خداوندا!) آن كه تو را معصيت كرده، با حلم و شكيبايى با او برخورد مى‌كنى و آن را كه بر نفس خود ظلم كند، مهلت و امان مى‌دهى تا توبه كنند، و در مجازات كردنشان صبر مى‌كنى تا توبه كنند، تا بدون رضايت تو هلاك نشوند و به نعمتت گرفتار بدبختى نشوند، مگر اين كه بهانه‌اى براى او نماند و با او اتمام حجت نموده باشى و اينها همه از روى كرم و از روى گذشت توست اى كريم و بزرگوار! و بهره‌اى از محبت تو است اى بردبار.

(10) (تو) (خداوندى) هستى كه درى به سوى بخشش براى بندگانت گشوده‌اى و نام آن را توبه نهادى و بر آن باب، دليلى از وحى خود قرار دادى تا آن را گم نكنند، پس تو كه نامت بركت و مبارك است، فرموده‌اى: «به سوى خدا توبه كنيد، توبه‌اى خالص، تا كه پروردگارتان زشتى‌هاى شما را بپوشاند و شما را داخل در بهشت‌هايى نمايد كه نهرها از زير آن جارى است».

(11) در آن روزى كه خداوند، پيامبر و كسانى را كه به او ايمان آورده‌اند، خوار نمى‌نمايد، در حالى كه نور آنها مقابلشان و از طرف راست آنها روان است. مى‌گويند: «پروردگارا! نورمان را كامل نما و ما را بيامرز كه تو بر هر چيز توانايى». بنابراين عذر فرمودى كه از اين مقام و منزلت غفلت كند بعد از اين كه تو درب اين مقام را گشوده‌اى و براى آن راهنما قرار داده‌اى، چيست؟

(12) (خداوندا!) تو همان كسى هستى كه در معامله كردن با بندگانت خود عطاى بيشترى مى‌بخشى، تا در معادله‌ى با تو سود بيشترى برند و در رسيدن به تو رستگار شوند و بهره‌ى بيشترى از تو دريافت نمايند، پس تو كه نامت مبارك و والاست، فرمودى:«هر كس كه كار نيكى انجام دهد، ده برابر آن پاداش دارد و هر كس كار بدى نمايد، جز به اندازه آن عقوبت نمى‌شود.».

(13) و هم چنين گفتى: «مثل كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى‌نمايند، مثل دانه‌اى است كه هفت خوشه بروياند و در هر خوشه صد دانه باشد و خدا براى هر كسى كه بخواهد آن را چند برابر مى‌نمايد.» و هم چنين فرمودى: «چه كسى است كه به خداوند وام دهد و خداوند آن را چند برابر سازد.» و نظائر اينها كه در قرآن در مورد چند برابر كردن كارهاى نيك نازل فرموده‌اى.

(14) و تو آن خداوندى هستى كه با سخن از غيب خود و با تشويق كه سود آنها در آن است، آنان را به چه چيزى راهنمايى فرمودى كه اگر از آنان مى‌پوشاندى، آن را نمى‌ديدند و گوش‌هايشان آن را نمى‌شنيد و افكارشان به آن نمى‌رسيد، پس فرمودى: «مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم و من را شكر نماييد و كفران نورزيد.» و هم چنين فرمودى: «اگر شكر كنيد، بر نعمت شما افزايش دهم و اگر ناسپاسى كنيد، همانا عذاب من سخت است.».

(15) و فرمودى: «مرا بخوانيد تا اجابت كنم شما را، آنان كه از پرستش من كبر ورزند با خوارى داخل جهنم خواهند شد.» و دعا كردن به درگاهت را عبادت و ترك آن را كبر ورزيدن نام نهادى و وعده دادى كه ترك كننده‌ى دعا را با ذلت و خوارى وارد دوزخ مى‌نمايى.

(16) پس تو را به خاطر نعمت‌هايت ياد كردند و تفضل تو را شكر گفتند و به فرمانت، تو را خواندند و در راهت صدقه دادند تا نسبت به عطاى افزونت بهره‌مند گردند، و براى نجات آنان از خشم تو و رسيدن به رضايت در آن است.

(17) و اگر هر مخلوقى مخلوق ديگر را همان طور كه تو بندگانت را دلالت فرمودى، دلالت مى‌كرد، به احسان وصف مى‌شد و به امتنان تعريف مى‌شد و به همه‌ى زبانها ستايش مى‌شد، پس حمد و سپاس مخصوص توست تا آنجا كه راهى به حمد و سپاس تو پيدا شود و براى ستايش و سپاس لفظى كه به آن حمد شوى و معنايى كه به سپاس و حمد برگردد، باقى مانده باشد.

(18) اى كسى كه با احسان و تفضلت به سپاس فراخوانده‌اى و آنان را غرق در نعمت و بخشش خويش نموده‌اى، چقدر نعمت تو در ميان ما فراوان است و چقدر عطايت بر ما زياد است، و چه مخصوص است نيكى تو به ما.

(19) (خداوندا!) ما را نسبت به دين خود كه آن را برگزيده‌اى، و به آيين پسنديده‌ات هدايت نما و ما را رهرو راهى ساختى كه آن راه هموار است، و ما در رسيدن به مقام قربت و رسيدن به كرامتت بصيرت دادى.

(20) خداوندا! تو ماه رمضان را جزو خالص‌ترين آن وظايف، و برگزيده‌ترين فرائض قرار دادى، و ماهى است كه نسبت به ديگر ماه‌ها، ممتازش ساختى، و آن را از ميان همه‌ى زمان‌ها و روزگاران انتخاب كردى، و آن را بر تمام اوقات سال برگزيدى به خاطر آن كه در اين ماه قرآن و نور را نازل كردى و ايمان را در آن مضاعف فرمودى، و روزه را در آن واجب نمودى، و به قيام به شب زنده‌دارى و تهجد در آن تشويق كردى، و شب قدر را كه از هزار ماه بهتر است، در آن تجليل نمودى.

(21) سپس ما را به سبب اين ماه بر ساير امت‌ها امتياز دادى، و نسبت به فضيلت اين ماه، را از ميان ملت‌ها برگزيدى، سپس به امر تو روز آن را روزه گرفتيم، و با كمك تو در شبش به عبادت برخاستيم، و با روزه و شب زنده‌دارى در آن ماه خود را در معرض رحمتت قرار داديم، و آن را سبب رسيدن به ثواب قرار داديم و تو نسبت به آنچه بندگانت خود به آن رغبت دارند، مايل هستى، آنچه از فضلت خواسته شود مى‌بخشى، و به آن كس كه تلاش مى‌كند كه به قرب تو برسد، نزديك هستى.

(22) (خداوندا!) اين ماه در ميان ما به طور شايسته‌اى زيست، و با ما هم چون هم صحبتى نيكو بود، و بهترين منفعت جهانيان را نصيب ما كرد، سپس وقت آن به پايان رسيد، و روزهاى آن تكميل شد و از ما جدا شد.

(23) پس ما با آن وداع مى‌كنيم، در حالى كه وداع با آن براى ما سخت است، و رفتنش از ميان ما سبب اندوه و هراس ما گشته، و ما موظف به پيمان محفوظ و احترام در خور آن، و اداى حق آن بوده‌ايم، پس ما مى‌گوييم: سلام بر تو اى بزرگترين ماه خدا و اى عيد اولياى خدا.

(24) سلام بر تو اى گرامى‌ترين هم صحبتى كه در تمام اوقات با ما بودى، و اى بهترين ماه در روزها و ساعات.

(25) سلام بر تو اى ماهى كه برآورده شدن آرزوها در آن نزديك، و كارها (و اعمال خوب) در آن پخش مى‌شود.

(26) سلام بر تو اى دوستى كه قدر و منزلتش بزرگ و هنگام نبودنش، فقدان آن دردآور است، و اى مايه‌ى اميدى كه جدايى‌ات رنج‌آور است.

(27) سلام بر تو اى مونسى كه چون روى كنى، ما را شاد مى‌گردانى، و چون كه مى‌گذرى، وحشت‌آور و ترسناك است.

(28) سلام بر تو اى همسايه‌اى كه دل‌ها در تو رقيق و نرم مى‌شود و گناهان كم مى‌گردد.

(29) سلام بر تو اى ياورى كه در مبارزه با شيطان كمك كردى، و هم صحبتى كه راه‌هاى نيكى و احسان را هموار نمودى.

(30) سلام بر تو اى ماهى كه چه بسيارند آزاد شدگان خدا در اين زمان، و چه خوشبخت است آن كسى كه مقام تو را رعايت نمود.

(31) سلام بر تو كه چه بسيار گناهان را نابود ساختى و انواع عيوب را پوشاندى.

(32) سلام بر تو كه نسبت به مجرمان طولانى هستى، و در سينه‌ى مؤمنين چه هيبتى دارى.

(33) سلام بر تو اى ماهى كه روزهاى سال بر آن برترى ندارند.

(34) سلام بر تو اى ماهى كه نسبت به هر امرى، امنيت و سلامتى هستى.

(35) سلام بر تو كه همنشينى و معاشرت با تو نكوهيده نيست.

(36) سلام بر تو كه با بركت بر ما وارد شدى و ناپاكى خطاها را از ما شستى.

(37) سلام بر تو، كه وداع با تو نه از روى دلتنگى، و ترك روزه‌ى تو نه به خاطر خستگى است.

(38) سلام بر تو كه قبل از آمدنت تو را طلب مى‌كرديم و پيش از رفتن تو ناراحتيم.

(39) سلام بر تو كه چه حوادث بدى به سبب تو از ما دور شد، و چه بسيار خيراتى كه از طرف تو بر ما وارد آمد.

(40) سلام بر تو و بر شب قدر كه از هزار ماه برتر است.

(41) سلام بر تو كه ديروز به تو حريص بوديم و فردا كه چه بسيار مشتاق تو مى‌شويم.

(42) سلام بر تو و بر فضايل تو كه از آن محروم شديم و نسبت به بركات گذشته‌ات كه از ما سلب شد.

(43) خدايا! ما اهل اين ماهى هستيم كه ما را به اين ماه شرافت دادى و توفيق ادراك آن را به ما عطا نمودى. آن گاه كه بدبختان وقتش را نشناختند، و به خاطر بدبختيشان از فضيلت آن محروم شدند.

(44) (خداوندا!) تويى صاحب اختيار ما كه بينش نسبت به اين ماه را به ما شناساندى، و آنچه از سنت اين ماه كه ما را بدان هدايت فرمودى، و با توفيق توست كه با تقصير به روزه و نماز آن به پا خواستيم، و اعمال كمى از اعمال بسيار آن را به جا آورديم.

(45) خداوندا! سپاس و حمد براى توست و به زشتى‌ها و بدى‌هاى خود اقرار داريم، و به ضايع كردن آن معترف هستيم، در حالى كه دل‌هايمان پشيمانى قطعى، و بر زبانمان عذر راستگويانه داريم، پس به ما در مقابل آن چه كه كوتاهى كرديم و اعتراف داريم، اجرى عنايت فرما كه تدارك كننده‌ى فضايل دلخواهمان و جايگزين اندوخته‌هايى كه مورد علاقه‌ى ماست باشد.

(46) خداوندا! عذر ما را نسبت به حق خود كه كوتاهى كرده‌ايم، بپذير و ما را به ماه رمضان آينده برسان، و چون كه ما را به ماه رمضان بعد رساندى براى عبادتى كه سزاوار توست، ما را مدد كن و انجام عمل شايسته‌اى را كه موجب تدارك حق تو در دو ماه از ماه‌هاى روزگار است به دست ما قرار بده.

(47) خداوندا! در اين ماه هر گناه كوچك يا بزرگى را كه مرتكب شديم، و يا به معصيتى آلوده شديم، و يا اين كه خطايى را از روى عمد و يا فراموشى انجام داديم، بر خود ظلم نموده‌ايم، و يا به ديگران بى‌احترامى نموديم، پس بر محمد و خاندان او درود و رحمت بفرست، و با پرده‌پوشى خود بپوشان، و با بخشش خود ما را بخشش، و ما را در مقابل چشم شماتت كننده قرار مده، و زبان طعنه زنندگان را نسبت به ما مگشا، و ما را به كارى مشغول بدار كه باعث ريختن گناهان و پوشاندن كارهايى باشد كه در آن ماه بر ما نمى‌پسندى، و فضل و احسانت ناقص نمى‌شود.

(48) خداوندا! بر محمد و خاندان او درود و رحمت بفرست، با رفتن ماه رمضان مصيبت آن را براى ما جبران نما، و روز عيد و فطرمان را مبارك نما و آن را بهترين روزى كه بر ما گذشته قرار بده، كه عفو تو را جلب كند و گناهان ما را عفو كند و گناهان پنهان و آشكار ما را مورد آمرزش خود قرار بده.

(49) خداوندا! با پايان رفتن اين ماه از خطاهاى ما بگذر، و با خارج شدنش ما را از بدى‌ها خارج نما، و ما را از خوشبخت‌ترين افراد اين ماه، و با نصيبت‌ترين و بهره‌مندترين ايشان قرار بده.

(50) خدايا! كسى كه به رعايت كردن حق اين ماه آن گونه كه سزاوار است و احترام آن، آن چنان كه حق است، و رعايت حد و حدود آن، آن چنان كه سزاوار است و پرهيز از گناهان آن طور كه شايسته است، يا به سبب كارى كه باعث قرب مى‌شود به تو تقرب جسته تا خشنودى تو را جلب نمايد و رحمت خود را براى او قرار دادى، پس از توانگرى خود مانند آن را كه به او بخشيدى به ما نيز ببخش، و از فضل و احسانت چند برابر آن را به ما عنايت فرما، چون كه فضل و احسانت كاستى نمى‌پذيرد، و خزانه‌ات كم نمى‌شود بلكه افزون مى‌گردد و معادن احسان و لطفت فنا نمى‌پذيرد، و همانا كه عطايت عطاى گواراست.

(51) خداوندا! بر محمد و خاندان او درود و رحمت بفرست، و همانند پاداش كسانى كه تا روز قيامت روزه گرفته‌اند يا آن كه تو را عبادت نموده‌اند، براى ما ثبت كن.

(52) خداوندا! در اين روز فطر كه براى مؤمنين آن را عيد و سرور و روز اجتماع و هميارى براى اهل دينت قرار دادى، به پيشگاهت توبه مى‌نماييم از هر گناهى كه مرتكب شده‌ايم، و يا افكار زشتى كه در ذهن گذرانده‌ايم، توبه‌ى فردى كه آهنگ برگشت به گناه را ندارد و بعد از توبه، به خطايى برنمى‌گردد، توبه‌ى خالصى از هر گونه شك و ترديد، پس اين توبه‌ى ما را قبول فرما و از ما خشنود شو و نسبت به آن، ما را ثابت قدم نگه دار.

(53) خداوندا! ترس از عقوبت وعده داده شده، و شوق به ثواب موعود را روزى ما گردان تا لذت آن چه را كه وعده داده‌اى، بچشيم و اندوه آنچه را كه از آن به تو پناه آورده‌ايم، دريابيم.

(54) (خداوندا!) ما را جزو توبه كنندگانى قرار بده كه محبت خود را براى اينها واجب نمودى، و بازگشت آنها را به طاعتت قبول فرمودى، اى عادل‌ترين عادلان.

(55) خدايا! نسبت به پدران و مادران و همكيشان چه آنهايى كه از دنيا رفته‌اند و چه آنهايى كه زنده هستند و چه آنهايى كه تا روز قيامت به آنان ملحق مى‌شوند، از گناهانشان درگذر.

(56) خداوندا! بر محمد و خاندان او درود و رحمت بفرست، همان طور كه به فرشتگان مقربت درود و رحمت فرستادى، و بر او و خاندانش درود و رحمت بفرست همان طور كه بر پيامبران مرسلت درود فرستادى، و بر او و خاندانش درود و رحمت بفرست همان گونه كه بر بندگان صالح خود درود و رحمت فرستادى، بلكه بهتر از آنها اى پروردگار جهانيان! درودى كه بركتش و سودش به ما برسد و به سبب آن دعاهايمان اجابت شود، به راستى كه تو بزرگوارترين كسى هستى كه به او توجه شده، و بى‌نياز كننده‌ترين فردى هستى كه به او توكل شده، و بخشنده‌ترين كسى هستى كه از فضل و احسانت درخواست شده و تو بر همه چيز توانايى.