مرگ و فرصت ها، ص: 359

كرديد؛ لباس و فرش خريديد، خانه را بنّايی كرديد، دختر شوهر داديد، پسر زن داديد، سال كه تمام شد، يك پنجم سود باقی مانده از خرجی كه كرده ايد، مال خدا، پيغمبر و اهل بيت عليهم السلام است.

غنيمت دانستن اين فرصتِ مالی به اين شكل واجب شرعی الهی می شود، يعنی خمس، كه پرداختنش مانند نماز، روزه، حج، جهاد و شهيد شدن است.

اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايد:

بدترين مال در اين عالم؛ «شرّ الاموال» «1» مال ربايی، غصب، رشوه يا مال دزدی نيست، بلكه می فرمايد: مالی است كه صاحب مال، حقوق خدا را از آن مال پرداخت نكرده باشد.

ربا و غصب طرفش مردم هستند و مردم از پروردگار مهم تر نيستند. پس آن مال های حرام مردم، شرّترين مال نيست، چون مافوق حقوق مردم نيز هست؛ و آن حق خدا، پيغمبر و اهل بيت عليهم السلام می باشد.

برتری حق خدا بر حق الناس

حق الناس خيلی سنگين است، اما حق خدا بالاتر است. چه كسی می گويد كه حق خدا آسان است؟ اين اشتباه را چه كسی در دهان مردم انداخته است؟ از چه وقتی اين اشتباه وارد زندگی ما شده است؟

حضرت زين العابدين عليه السلام وقتی حق خدا را در ابتدای «رسالة الحقوق» تعريف می كند، می فرمايد: «حق الله الاكبر» «2» يعنی حق خدا از هر حقی بزرگتر است. پس آن كسی كه رشوه، غصب و مال دزدی می خورد، باز به رحمت خدا نزديك تر است تا آن كسی كه حق خدا، پيغمبر و اهل بيت عليهم السلام را نمی دهد.

راه ديگر غنيمت شمردن مال، زكات است كه مربوط به گندم كاران و جوكاران و گوسفندداران و گاو و شترداران و آنهايی كه شمش طلا و نقره دارند می باشد. خيلی

______________________________
(1)- غرر الحكم: 369، حديث 8354- 8356؛ «شَرُّ الْمَالِ مَا لَمْ يُنْفَقْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ مِنْهُ وَ لَمْ تُؤَدَّ زَكَاتُه.»

«شَرُّ الْأَمْوَالِ مَا لَمْ يُخْرَجْ مِنْهُ حَقُّ اللَّهِ سُبْحَانَه.»

(2)- تحف العقول: 256 (رسالة الحقوق)؛ «فأما حق الله الأكبر فإنك تعبده لا تشرك به شيئا فإذا فعلت ذلك بإخلاص جعل لك علی نفسه أن يكفيك أمر الدنيا و الآخرة و يحفظ لك ما تحب منها.»