حلال و حرام مالی، ص: 85

خود را باز كرده بود كه سر خود را داخل لانه كند و اين چند جوجه ضعيف را ببلعد.

اما در همين حال كلاغ مادر به سرعت برگشت و دانه ای از گل خارخاسك كه توپی شكل و پر از تيغ است، به دهانش بود، از آن بالا مقابل دهان مار گرفت و آن را رها كرد.

اين تيغ ها از همه طرف به دهان مار فرو رفتند و دهان مار باز ماند، نه می توانست اين گل خارخاسك را پايين ببرد و نه بالا بياورد؛ چون تمام تيغ ها در اطراف دهان او فرو رفته بودند. مار از بالا به پايين افتاد، خفه شد و مرد، در نتيجه خطر دفع شد.

اين علم دفاع را حيوانات نيز می دانند. اين كه من بدانم چه چيز بايد بخورم يا نخورم و اين كه از نقطه ديگر شهر چگونه به خانه برگردم، يا غذايی كه می خواهم بخورم، فاسد شده يا نه، اين ها همان علم حيوانات است كه برای قيامت ما كاری انجام نمی دهد.

مفهوم عقل مسموع و «اولوا الالباب»

نظر اميرالمؤمنين عليه السلام اين است كه اين مغز طبيعی رشد پيدا كند و به مغز مسموع برسد. بعبارت ساده تر: اين مغز با مطالعه، تحصيل و شنيدن از متخصّصين معارف، تقويت شود. وقتی با معرفت، علم و دانش آن را تقويت كنيد، جزء آن گروهی می شويد كه پروردگار در قرآن از آنها به «اولوا الالباب» تعبير كرده است.

رده اول صاحبان مغز، انبيا و ائمه عليهم السلام هستند و رده بعد نيز عباد واقعی خدا.

چنين مغزی بايد پيدا كنيد. اما صاحبان اين مغز؛ يعنی آنهايی كه مغز خود را با معرفت، علم، گفتار وحی؛ يعنی روايات انبيا و ائمه عليهم السلام تقويت كردند، نور، اوصاف و ويژگی های خاصی پيدا می كنند كه با اين نوری كه خيلی قوی تر از نورهای جهان است و جلوی آنان را روشن می كند، به طرف هدف نهايی حركت