حلال و حرام مالی، ص: 468

و سبك شدن از اين بار، كاری سخت تر و بسيار مشكلی است.

در جمله ديگری دارند:

«الدخول فيها سهل و الخروج منها مع السلامة صعب» «1» افتادن در گناه آسان است، اما از اين چاه اگر بخواهی سالم بيرون بيايی كه تمام گناهان ظاهری و باطنی ريشه كرده در نفست را، بيرون بريزی و خراب كنی، آن نفس عنايت شده الهی را از لابلای اين همه تاريكی ها و كوه های گناه دربياوری، مشكل و سخت است.

خطر ديگری كه در اينجا وجود دارد و قرآن نيز بيان می كند اين است كه: اگر نفس به زشتی ها عادت كند و مزه زشتی ها را بچشد، بعد از مدتی از خوبی ها نفرت پيدا می كند و فراری می شود. وقتی به بی نمازی، ظلم و انحراف عادت كند، از خوبی ها نفرت پيدا می كند.

عادت نفس به نوع تغذيه آن

كتاب «نامه دانشوران» داستانی را از زمان قاجاريه نوشته است. اين كتاب با شركت ده دانشمند، زير نظر يكی از علمای بينای آن زمان به نام «حاج ميرزا ابوالفضل ساوجی» نوشته شد. نقل می كند:

ابوالنجم طبيب كه طبيبی متخصص، هنرمند و بينايی بوده است، وارد بازار عطر فروشان می شود، می بيند چند نفر وسط بازار جمع شده اند، همه دارند نظر می دهند، تا چشم آنان به ابوالنجم طبيب افتاد، گفتند: حل مشكل را از او

______________________________
(1)- شرح نهج البلاغه: 20/ 276، الحكم المنسوبة؛ «العدل صورة واحدة و الجور صور كثيرة و لهذا سهل ارتكاب الجور و صعب تحري العدل و هما يشبهان الإصابة في الرماية و الخطأ فيها و إن الإصابة تحتاج إلی ارتياض و تعهد و الخطأ لا يحتاج إلی شي ء من ذلك.»