حلال و حرام مالی، ص: 428

همه شرايع دين خداست. اين يك نسخه علاج كننده است: قول حق؛ يعنی وقتی اين دهان خود را باز می كنيد كه حرف بزنيد، بسنجيد، فكر كنيد كه حرف را با قرآن و مكتب اهل بيت عليهم السلام هماهنگ كنيد تا سخن شما، سخن حقّ باشد و بعد آن را آزاد كنيد تا از دهان بيرون بيايد.

اگر نسنجيد، فكر نكنيد و هماهنگ نباشيد، دروغ، غيبت، تهمت، تحقير، مسخره، استهزاء، باطل، فحش و ناسزا از دهان بيرون می آوريد و دل ها را می سوزانيد و يا افراد را به گمراهی می كشانيد. آن وقت تمام سخنان شما، سخن باطل است، پس قول حق، ريشه همه مسائل مربوط به زبان است.

نمونه ای از قول حق در بزرگان

خدمت مرحوم آيت الله العظمی گلپايگانی قدس سره رفتم. به ايشان عرض كردم:

جواب فلان مسأله شرعی چيست؟ ايشان مقداری فكر كرد؛ يعنی همين كه دين می گويد. در درون خود خام را بپز، چون در وجود انسان عقل در معرض حرارت خدايی است، اول فكر كن و با دين هماهنگ كن، بعد دو لب خود را باز كن و سخن را آزاد كن.

محصول زبان سوء

اميرالمؤمنين علی عليه السلام می فرمايد:

اگر فكر خود را هماهنگ نكنی، كلامی كه از دهان بيرون می آيد، غير از سگ هار، هيچ چيزی نيست. «1»

______________________________
(1)- وسائل الشيعة: 12/ 192- 193، باب 119، حديث 16060؛ «أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام فِي وَصِيَّتِهِ لِمُحَمَّدِ بْنِ الْحَنَفِيَّةِ قَالَ: وَ مَا خَلَقَ اللَّهُ عز و جل شَيْئاً أَحْسَنَ مِنَ الْكَلَامِ وَ لَاأَقْبَحَ مِنْهُ بِالْكَلَامِ ابْيَضَّتِ الْوُجُوهُ وَ بِالْكَلَامِ اسْوَدَّتِ الْوُجُوهُ وَ اعْلَمْ أَنَّ الْكَلَامَ فِي وَثَاقِكَ مَا لَمْ تَتَكَلَّمْ بِهِ فَإِذَا تَكَلَّمْتَ بِهِ صِرْتَ فِي وَثَاقِهِ فَاخْزُنْ لِسَانَكَ كَمَا تَخْزُنُ ذَهَبَكَ وَ وَرِقَكَ فَإِنَّ اللِّسَانَ كَلْبٌ عَقُورٌ فَإِنْ أَنْتَ خَلَّيْتَهُ عَقَرَ وَ رُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَتْ نِعْمَةً مَنْ سَيَّبَ عِذَارَهُ قَادَهُ إِلَی كُلِّ كَرِيهَةٍ وَ فَضِيحَةٍ ثُمَّ لَمْ يَخْلُصْ مِنْ دَهْرِهِ إِلَّا عَلَی مَقْتٍ مِنَ اللَّهِ وَ ذَمٍّ مِنَ النَّاس.»

نهج البلاغه: حكمت 60؛ «قَالَ عليه السلام: اللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ.»