حلال و حرام مالی، ص: 379

الدُّنْيا» «1»

زمين زراعت، گوشت حلال، مركب، برای جابجا شدن، طلا و نقره و پول برای خريد و زندگی در كنار همسر و فرزندان آماده شده اند.

درباره راه به دست آوردن اين مورد سوم و چهارم؛ پول و زراعت يا همان شغل، روايتی از رسول خدا صلی الله عليه و آله رسيده است، كه به دست آوردنش بايد از راه مشروع و پاك باشد. به سراغ نعمت های حقّ برو، اما از راه مشروع، حلال و پاك.

زمينه های كسب روزی حلال و پاك

رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمايد:

اگر بنا باشد شغلی را انتخاب كنم كه زندگی خود را بچرخانم، در درجه اول، خوراك است؛ چون اگر نخوری كه نمی توانی كار كنی.

حضرت می فرمايد:

اولين شغلی كه انتخاب می كنم، دامداری است، دوم: كشاورزی، سوم:

صنعت و چهارم: تجارت است. اين چهار راه اساسی، عالی، پاك و حلال برای به دست آوردن رزق بدن است «2» و توابع اين چهار برنامه: اجاره، جعاله، مساقات،

______________________________
(1)- آل عمران (3): 14؛ «محبت و عشق به خواستنی ها [كه عبارت است ] از زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زراعت، برای مردم آراسته شده است؛ اينها كالای زندگیِ [زودگذرِ] دنياست.»

(2)- بحار الأنوار: 61/ 120، باب 2، حديث 4؛ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله عَلَيْكُمْ بِالْغَنَمِ وَ الْحَرْثِ فَإِنَّهُمَا يَرُوحَانِ بِخَيْرٍ وَ يَغْدُوَانِ بِخَيْرٍ.»

بحار الأنوار: 100/ 52، باب 4، حديث 14؛ «الرضا عليه السلام: اعْلَمْ يَرْحَمُكَ اللَّهُ أَنَّ كُلَّ مَا يَتَعَلَّمُهُ الْعِبَادُ مِنْ أَنْوَاعِ الصَّنَائِعِ مِثْلَ الْكِتَابِ وَ الْحِسَابِ وَ التِّجَارَةِ وَ النُّجُومِ وَ الطِّبِّ وَ سَائِرِ الصِّنَاعَاتِ كَالْأَبْنِيَةِ وَ الْهَنْدَسَةِ وَ التَّصَاوِيرِ مَا لَيْسَ فِيهِ مِثَالُ الرُّوحَانِيِّينَ وَ أَبْوَابُ صُنُوفِ الآْلَاتِ الَّتِي يُحْتَاجُ إِلَيْهَا مِمَّا فِيهِ مَنَافِعُ وَ قَوَائِمُ مَعَاشٍ وَ طَلَبُ الْكَسْبِ فَحَلَالٌ كُلُّهُ تَعْلِيمُهُ وَ الْعَمَلُ بِهِ وَ أَخْذُ الْأُجْرَةِ عَلَيْهِ.»