حلال و حرام مالی، ص: 53
كتاب دوم، كتاب پرمايه «معراج السعادة» از مرحوم ملااحمد نراقی است.
كتاب سوم به نام «الاخلاق» را يكی از علمای عراق به نام سيّد شبّر نوشته است.
كتاب چهارم كه از اين چند كتابی كه اسم بردم، به نظر می رسد بهتر باشد، كتاب «حقايق» مرحوم فيض كاشانی است.
كتاب ديگر نيز «جامع السعادات» مرحوم ملامهدی نراقی است. اما مفصل ترين كتابی كه در اخلاق ديدم، كتاب «المحجة البيضاء» فيض كاشانی است.
شناخت موارد اخلاقی برای عمل
اين كه اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايد:
«حَسُنَتْ خَليقَتُه»
مؤمن اخلاق زيبا و پاكی دارد، يقين بدانيد كه مؤمن موارد اخلاقی را يا در قرآن، يا روايات ديده، يا در مجالسی كه برای مردم از اخلاق می گويند، شركت كرده و پی برده است كه حسنات و زشتی های اخلاقی چيست؟
و اكنون كه به حسنات و زشتی های اخلاقی عالم شده است، به تدريج، نه يك شبه، بلكه همين طور كه عمر را می گذراند، سعی كرده است كه با تمرين و به اجرا گذاشتن، حسنات اخلاقی را در خود ظهور دهد و اجازه ندهد كه بدی های اخلاقی به خيمه حيات او راه پيدا كند و بعد از مدتی متخلّق به اخلاق حسنه شده است.
اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايند، مؤمن حسود، بخيل، حريص، دروغگو، غيبت كننده و تهمت زننده نيست، بلكه سخی، كريم، جواد، فروتن، نرم، مهرورز و حلّال مشكلات است. اين ها حسنات اخلاقی است.
بدون آگاهی به موارد حسنات و مصاديق زشتی ها نمی شود انسان صاحب اخلاق حسنه شود. وقتی من به حسنات اخلاقی جاهل باشم، چگونه به حسنات
