پرسشها و پاسخها، ص: 45
سؤال 4:
ازليّت و ابديّت خداوند متعال را توضيح دهيد؟
اگر موجودی معلول و نيازمند به موجود ديگری باشد وجودش تابع آن خواهد بود و با مفقود شدن علّتش، به وجود نخواهد آمد به بيان ديگر: معدوم بودن موجودی در برهه ای از زمان، نشانه نيازمندی و ممكن الوجود بودن آن است، و چون واجب الوجود خود به خود وجود دارد و نيازمند به هيچ موجودی نيست هميشه موجود خواهد بود.
بدين ترتيب دو صفت ازلی بودن و ابدی بودن برای خدا اثبات می شود؛ مقصود از ازليّت اين است كه وجود خداوند مسبوق به عدم نيست؛ زيرا واجب الوجود بالذّات است و ابديّت عبارت است از اين كه بر وجود خداوند هرگز عدم لاحق و عارض نخواهد شد چرا كه واجب الوجود بالذّات است. گاهی مجموع اين دو صفت را تحت عنوان «سرمدی» بيان می كنند.
و اين كه گاهی گفته می شود: ازليّت يعنی خداوند در همه زمان های گذشته وجود داشته و ابديّت يعنی در همه زمان های آينده وجود خواهد داشت و سرمديّت يعنی خداوند در همه زمان ها- اعم از گذشته و آينده- موجود بوده و خواهد بود خالی از مناقشه نيست؛ زيرا اگر چه هيچ زمانی را نمی توان فرض كرد كه خداوند در آن زمان وجود نداشته باشد ولی سنجش ازليّت و ابديّت خداوند با مقياس زمان مستلزم آن
