پرسشها و پاسخها، ص: 115

سؤال 6:

فلسفه بلاها، گرفتاری ها، مشكلات و مصائب چيست؟

خداوند آسمان ها و زمين را برای مصلحت و انتفاع انسان آفريده است در حالی كه رخداد مصائب و بلاها، با اين هدف منافات دارد و فاعل حكيم چيزی را كه با غرضش تضادّ داشته باشد نمی آفريند علاوه بر اين اقتضای رحمت واسعه خداوند رفع مصائب و دفع گرفتاری ها از عالم طبيعت است تا زندگی برای انسان بدون سختی و مشكلات بوده و آسايش و راحتی بر زندگی انسان حاكم باشد. قبل از اين كه به فلسفه بلاها و مصائب و آثار تربيتی آن ها بپردازيم به چند نكته بايد اشاره كنيم:

1- شكّی نيست كه زندگی انسانی يك زندگی اجتماعی است و در اين حيات انسانی هم مصالح و منافع فردی وجود دارد و هم مصالح و منافع اجتماعی و عقل صريح مصالح نوعيه اجتماعی را بر مصالح فردی ترجيح می دهد، بنابراين آن چه كه به صورت مصيبت و شرّ برای بعضی افراد آشكار می شود در همان زمان داری يك مصلحت نوعی و اجتماعی است.

اگر كسی با ديدن اين دسته از ظواهر طبيعت حكم به شر بودن آن ها كند و زبان به شكايت باز كند به خاطر اين است كه اين ظواهر طبيعی را نسبت به خود سنجيده و از غير خود غافل شده است.

در بسياری از ما اين حالت وجود دارد كه آن چه به سود ما است خوب و مفيد و آن چه كه به زيان ما است بد و مضرّ می دانيم و هرگز