دارالعرفان/ محقق، مفسر، مترجم و پژوهشگر علوم و معارف قرآنی ضمن بیان ویژگی‌های اهل تقوا، گفت: طبق آیات قرآن کسی نیست که وارد جهنم نشود چون قیامت، راه بهشت از جهنم می‌گذرد. بهشتیان باید از وسط جهنم عبور کنند و ببینند که به خاطر تقوا از چه بلایی نجات پیدا کردند تا لذت بهشت رفتن برای آنان چند برابر شود.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان، استاد حسین انصاریان در سخنرانی خود در مسجد اعظم قم، اظهار کرد: از روایات اهل‌بیت(ع) و دعاهای آن اولیای خاص الهی می‌توان فهمید که در روایات و در دعاهایشان، دریاوار حقیقتی تحت عنوان عرفان موج می زند. در دعای کمیل می‌خوانیم «یا غایة آمال العارفین» معلوم می‌شود امیرالمؤمنین(ع) به گروهی به عنوان عارفان نظر داشته است البته به این نکته باید توجه داشت که این عرفان نه از هند گرفته شده و نه از عالمان قبل از اسلام ایران و نه از دانشمندان یونان و نه از دانشمندان اسکندریه؛ بین عرفان اینان و عرفان فرفریوس ایرانی و فلوتین اسکندریه‌ای و عرفان دانشمندان یونان و مسیحیان گذشته تفاوتی اصولی وجود دارد.
عرفان عالمان قبل از اسلام ریشه در نبوت انبیای الهی و امامت امامان شیعه دارد
وی به تفاوت‌های این عرفان‌ها اشاره و خاطرنشان کرد: عرفان عالمان قبل از اسلام ریشه در نبوت انبیای الهی و امامت امامان شیعه(ع) دارد، این عرفان تصفیه قلب را از هر نوع شرکی به عهده دارد در حالی که در عرفان‌های متداول رگه‌هایی از شرک دیده می‌شود. در این عرفان به تصفیه نفس نظر هست که باطن را از همه آلودگی‌های اخلاقی شست‌وشو بدهد و در این عرفان نظر به عمل هست که عمل فقط عمل صالح باشد؛ عملی که بر وفق فرهنگ ناب توحید صورت بگیرد، خالص باشد و بتواند خودش را به منطقه قبولی پروردگار مهربان عالم برساند.
وی ادامه داد: در عرفان اهل‌بیت(ع) و نبوت، عارف به سوی نورانیت کامل قلب، به سوی سلامت نفس، به سوی صالح بودن عمل حرکت می‌کند و نهایتاً اگر حرکتش را ادامه دهد به‌طور یقین تبدیل به انسان کامل می‌شود؛ انسانی که اقوالش، عقایدش، کردارش و خلقیاتش آلودگی ندارد.
استاد انصاریان روایتی از امام باقر(ع) در کتاب «امالی» شیخ طوسی(ره) نقل کرد و گفت: مخاطب این روایت یک چهره برجسته‌ای است که شما باید برای شناخت او به قدیمی‌ترین کتاب رجال مانند «رجال کشی»، «رجال بحرالعلوم» و سایر کتب رجالی و کتاب شریف «الغدیر» مراجعه کنید و در این سه منبع باید ببینید مخاطب این روایت از چه ایمانی، از چه درایتی، از چه عقلی، از چه روحیه‌ای و از چه نفس مطمئنه‌ای برخوردار بوده که امام باقر(ع) به آسانی حاضر شده چنین گنج عظیمی را در اختیار او بگذارد. مشتری عمل به این روایت تقریباً از زمان امام باقر(ع) تاکنون بوده و هر کسی هم خودش را وارد چهارچوب این روایت کرد و این روایت را باور کرد و به این روایت عمل کرد به مقامات انسانی رسید و لایق شد که درهای فیوضات الهیه به روی قلبش باز شود و در مسیر مناجات خدا با خودش قرار گیرد.
استاد اخلاق حوزه علمیه به روایت امیرالمؤمنین(ع) در مورد انسانی که درهای فیوضات الهی به روی او باز شده، اشاره و خاطرنشان کرد: امیرالمؤمنین(ع) در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه می‌فرماید: این رجال کسانی هستند که خدا با آنها از طریق قلبشان نجوا می‌کند؛ یعنی به جایی رسیدند که دل با عالم ملکوت توانسته ارتباط برقرار کند، گوشِ دل صدای شخص پروردگار را در بیداری صاحبش می‌شنود. این راه، راه اختصاصی نیست و برای همه باز است، اما همه حوصله سلوک در این راه را ندارند، همه مشتاق سالک این راه نیستند. جابر این راه را طی کرد، ظرفیت بالایی پیدا کرد و از اولیای خدا شد و توانست از امام باقر(ع) گنج‌های الهیه را دریافت کند.
اهل تقوا از ثروت عظیمی برخوردارند
محقق، مفسر، مترجم و پژوهشگر علوم و معارف قرآنی افزود: امام باقر(ع) می‌فرمایند: «و اعلم یا جابر ان اهل التقوا هم الاغنیاء» اگر اینها منحصراً اغنیا هستند غیر اینها تهیدست و فقیر هستند؛ اگر هم چیزی داشته باشند خیلی قابل توجه نیست. اهل تقوا واقعاً از ثروت عظیمی برخوردارند. قرآن می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُون» (نحل، آیه 128) اینها (اهل تقوا) سرمایه معیت‌الله را با خودشان دارند.
استاد انصاریان در پاسخ به اینکه این معیت چیست که پروردگار عالم برای این معیت نه تنها این آیه را نازل کرده آیات دیگری هم در مسأله معیت نازل شده، اصلاً معیت پروردگار با عبدش کیفیتش چیست؟ گفت: در این موضوع اصلاً بحث کمیت را نمی‌توان به میان آورد. اینجا بحث کیفیت است؛ کیفیت نه قابل وزن و نه به طور کامل قابل لمس و درک است، مگر پرده را کنار بزنند و خودشان به انسان کمک دهند تا کیفیت، لذت، ارزش و بار معنوی معیت را بفهمد.
مبلغ عرصه بین الملل افزود: بسیار رنج‌آور است که این همه معارف در قرآن و در فرهنگ اهل‌بیت(ع) باشد و من محروم از درک و فهم و شناختش باشم و بیگانه از این مسائل زندگی کنم یا رفیق‌ها و رفت و آمدم با کسانی باشد که یا شیطان‌اند یا معیت با شیطان دارند.
بهشت یعنی همه فیوضات مادی و معنوی پروردگار
استاد انصاریان با بیان اینکه کسانی که معیت الله هستند، بو دارند؛ گفت: وجود مبارک امام صادق(ع) می‌فرماید: دستم در دست پدرم بود وارد مسجد مدینه شد، مسجد النبی یک جمعی نشسته بودندـ پدرم امام باقر(ع) آمد بالای سرشان ایستاد «فسلم علیهم و قال و الله انی احب ریحکم و روحکم و ارواحکم» قسم به الله عاشق بویتان هستم و عاشق ارواح شما. آنها بو دارند، بوی خدا می‌دهند. «انی لانشق الرائحة رحمان من طرف الیمن». وقتی که یکی از همسران پیغمبر از باب ناراحتی و کم ظرفیتی و حسادت به رسول خدا(ص) گفت: چه خبرت است این‌قدر فاطمه را می‌بویی؟ بقیه پدرها هم دختر دارند چه کار می‌کنی در حق این دختر؟ فرمود: من بوی بهشت از فاطمه استشمام می‌کنم. بهشت یعنی نعمت کامل ابدی، بهشت یعنی همه فیوضات مادی و معنوی پروردگار، بهشت یعنی جای انبیاء، ائمه(ع)، مؤمنان و اولیا.
وی ادامه داد: این یک سرمایه اهل تقواست، با این معیت، اهل تقوا لذت عالم را داشتند و دارند. با این معیت، اصلاً در این عالم احساس تنهایی نمی‌کردند، رنج بیگانه بودن را نمی‌چشیدند. معیت «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا» یکی از سرمایه‌‌های اهل تقواست.
خداوند عاشق اهل تقواست
استاد انصاریان در کنار معیت، به سرمایه دیگری اشاره و خاطرنشان کرد: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِين» (توبه، آیه 4) این متن قرآن است که خدا عاشق اهل تقواست. ارتباط این معشوق و عاشق چه ارتباطی است؟ کیفیت ارتباط چیست؟ عشق خدا چیست؟ خدا که محدود نیست، خدا اگر کسی را دوست داشته باشد، مقداری دوست دارد؟ یا ده درجه دوست دارد؟ یا زمانی دوستش دارد؟ خدا وقتی می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ» این محبت و عشق تداوم دارد یعنی این معشوق‌هایم را رها نمی‌کنم. در این آیه خدا خودش را گذاشته جای عاشق و اهل تقوا را گذاشته جای معشوق، در حالی که آدم فکر می‌کند مسأله باید برعکس باشد؛ من باید عاشق باشم و او معشوق! حضرت موسی بن جعفر(ع) عبارتی در جلد دوم «کافی» دارد، حضرت می‌فرماید: کسی یا کسانی که خدا عاشق آنان باشد، رنج قیامت و عذاب را می‌چشند؟ آنها رنج نگرانی و دغدغه را در قیامت می‌چشند؟ عاشق می‌گذارد معشوقش ناراحتی بکشد؟ عاشق اجازه می‌دهد معشوقش در رنج قرار گیرد؟ محال است؛ آن هم آن عشق پاک خالص بی‌نهایت معنوی.
استاد انصاریان با بیان اینکه اگر معشوق در دنیا گرفتار است، طبع دنیاست و به آخرت ربطی ندارد، گفت: دنیا مرگ دارد، حیات دارد، گرما دارد، سرما دارد، آتش دارد گلستان هم دارد، پیری دارد جوانی هم دارد، سلامت دارد بیماری هم دارد؛ ولی آخرت یک طرفه است، آنجا هر چه واقعیت برای اهل تقوا و اهل ایمان هست یک طرفه است، جوانی آخرت پیری ندارد، در نعمت نشسته در آخرت نعمت به دنبالش ندارد، در سلامت آخرتی بیماری وجود ندارد، در حیات آخرتی مرگ وجود ندارد. طبع دنیاست، عاشقان او از طبع دنیا رم نمی‌کنند، از مصائب دنیا ابداً فرار نمی‌کنند. اگر بنا به فرار کردن بود، مسلم بن عقیل فرار می‌کرد و می‌رفت. او می‌دانست که در مقابل دریایی از رنج و هجوم بلا و مصائب قرار گرفته است، ایستاد چون از امام دستور نداشت فرار کند، فقط دستور داشت برای استقبال به کوفه برود.
اهل تقوا بسیار انسان‌های آرامی هستند
نویسنده کتاب ارزشمند «نعمت‌های الهی» افزود: عاشقان از طبع دنیا در نمی‌روند، ناراحت نمی‌شوند، ناله نمی‌زنند، در خیابان‌ها فریاد خلاف نمی‌کشند چون طبع دنیا را می‌شناسند که گرانی، ارزانی، بدی، خوبی، خوشی، ناخوشی، کبر و تواضع دارد. اهل تقوا بسیار انسان‌های آرامی هستند «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِين».
خداوند ورود بندگانش به جهنم را برای خود واجب کرده است!
استاد انصاریان با اشاره به اینکه همه وارد جهنم خواهند شد، گفت: یکی از آیات قرآن که از عجایب هست، بحث دوزخ است، کسی نیست که وارد جهنم نشود چون قیامت، راه بهشت از جهنم می‌گذرد. بهشت در سدرة المنتهی است، بهشتیان باید از وسط جهنم عبور کنند و ببینند که به خاطر تقوا از چه بلایی نجات پیدا کردند تا لذت بهشت رفتن برای آنان چند برابر شود. «وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وارِدُها كانَ عَلى رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيًّا» (مریم، آیه 77) ورود به جهنم را خدا برای بندگانش به خودش واجب کرده، اما «ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا» نجات دهنده‌اش هم خودم هستم.
اهل تقوا شاکران واقعی در پیشگاه حق هستند
وی تصریح کرد: طبق آیه شریفه «فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون» (آل‌عمران، آیه 123) اهل تقوا شاکران واقعی در پیشگاه حق هستند، شکری که حضرت سیدالشهدا شب عاشورا وقتی آن خطبه فوق‌العاده را خواندند که بر تارک هستی می‌درخشد و در آینده هم درخشش دارد ـ وقتی که به پیشگاه خدا عرض کردند: «الحمدلله الذی اکرمتنا بنبوة و علمتنا القرآن و فقهتنا فی الدین و جعلت لنا اسماءً و ابصاراً و افئدةً» با تضرّع به پروردگار عرضه داشتند «فجعلنا من الشاکرین» ما هفتاد و دوتا را جزء بندگان شاکرت حساب کن.
انتهای پیام /
- متن، صوت، کلیپ وعکس های این سخنرانی را اینجا ببینید.
