الرحمة الواسعه

امام زمان، رحمت و لطف گسترده‌ی خداوند بخشایش‌گر است

به هر سو که بنگری، به هر چیزی که نظر افکنی، نشانه‌ای از رحمت، لطف و مهر خداوند مهربان را می‌یابی. او نهال هستی را با محبت غرس نموده، با باران رحمت خویش آبیاری کرد و با عشق پروراند، تا به ثمر نشست و عاشقانه به حراست آن پرداخت. این رحمت و این محبت گسترده‌ی آفریدگار بخشنده، همه‌ی جانداران و بی جان‌ها را فرا گرفته و هر جا نشانه‌ای از خشونت و درشتی بینی، آن نیز در درون خویش کان محبت و رحمت ایزدی است. در کنار هر گلی خاری پدید آورد تا نگاهبان آن باشد و در کنار بهشت، جهنم و دوزخی به پا نمود تا مردمان از شوق بهشت به نیک بختی خود بیندیشند، یا از بیم و ترس آتش، به سرانجام رستگاری نایل آیند: (وَرَحْمَتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ)؛
رحمت و بخششم سراسر هستی را احاطه نموده است. (1)
(رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَیءٍ رَحْمَةً وَ عِلْمًا) (2).
در دعای جوشن کبیره و کمیل می‌خوانیم:
یا من سبقت رحمته غضبه؛
ای که رحمتت بر غضبت پیشی گرفته است. (3)
اللهم انی اسئلک برحمتک التی وسعت کل شیء؛
بار الها از تو می‌خواهم به آن رحمت گسترده و بی پایانت که هر چیزی را فرا گرفته است... (4).
پروردگار متعال با رحمتش انبیا و کتاب‌های آسمانی را فرستاد تا مایه‌ی لطف و بخشش برای آدمیان باشند. قرآن، کلام خدای مهربان که از 114 سوره تشکیل شده، 113 سوره آن با رحمت و بخشایش آغاز گشته است.
نبی اکرم و خاندان پاکش (علیهم السلام) از روشن‌ترین و کامل‌ترین مصادیق رحمت و جود خدای سبحان‌اند. آنان لطف ایزدی بر اهل زمین و آسمانند، وجود آن‌ها سبب پیدایش هستی است و بقایشان سبب وجود و بقای هر موجودی است، فرشتگان به برکت وجود آن‌ها و بر آن‌ها به زمین فرود آیند، باران به برکت آن‌ها می‌بارد، اختران و خورشید به یمن آن خاندان عزیز (علیهم السلام) در حرکت‌اند و نور افشانی می‌کنند و فصول و شب و روز را پدید می‌آورند، به واسطه‌ی آنان پروردگار حکیم شناخته و بندگی می‌شود و مردم ره یافته و رستگار می‌شوند. جهان از نور عظمت آن نجیبان و نجیب زادگان (علیهم السلام) به پا شد، بهشت و فرشتگان، ملک و ملکوت از پرتو نورانی آنان، جوهره‌ی هستی به خود گرفت و روشن گشت، آسمان و زمین برکات درون خویش را به یمن و برکت آنان بر زمین و اهل آن عطا کند و با انسان و موجودات، ساز جنگ و دشمنی ننوازد و ساکنانشان را نابود نسازند. هر چیز و هر که هر جا حرکتی کند، رزقی خورد و جامی از نعمتی زند، از آن محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) است، خواه معنوی باشد و خواه مادی و همه و همه میهمان آن خجستگان و آن فرخندگان‌اند.
در رستاخیز که همگان حتی انبیا خویشتن را جویند، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) شعار «وا امتی وا امتی» را پیشه‌ی خود سازد و پیروانش را بجوید، به بهشت قدم نگذارد تا از آنان شفاعت کند و رضا ندهد که پیروی از او در دوزخ گرفتار آید و در صحرای محشر صورت به خاک ساید و از خدای مهربان و بخشاینده، رهایی امتش را بخواهد و این چنین‌اند خاندان نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم).
امام صادق (علیه السلام) از پدرش نقل کند که امام زین العابدین (علیه السلام) فرمود:
ما پیشوایان مسلمانانیم،... ما سبب امنیت و آرامش برای اهل زمینیم و همان گونه که اختران سبب امنیت و آرامش اهل آسمان‌هایند به واسطه‌ی ماست که آسمان بر زمین فرو نمی‌افتد، مگر به اذن خدا [آن چه در آسمان سرگردان و در حرکت است به زمین برخورد نمی‌کند تا زمین متلاشی و نابود شود] به سبب ما زمین [دهان باز نمی‌کند و] ساکنان خویش را فرو نمی‌برد. (5)
در تفسیر قمی در تفسیر آیه‌ی شریف (وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیكُمْ وَرَحْمَتُهُ...) (6) آمده که امام فرمود:
[منظور از] فضل، رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) است و [مقصود از] «رحمت»، امیرالمؤمنین، علی (علیه السلام) است. (7)
امام صادق (علیه السلام):
ما خاندان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نعمت‌هایی هستیم که آفریدگار متعال بر بندگانش ارزانی داشته است. (8)
حضرت مهدی قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) احسان گسترده‌ی خداوند است. نظم و حرکتی که در میان اختران حکمرانی کند، به یمن و برکت آن فرخنده است. بودِ آن امام همام در زمین، به زمین و ساکنانش آرامش و آسایس بخشد و گیتی به حیات و زندگانی ادامه دهد. او همتای رسولی است که وجودش در زمین و میان آدمیان دفع عذاب و بلا از آن سامان کند: (وَمَا كَانَ اللَّهُ لِیعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِیهِمْ) (9).
آسمان به ‌اشارت امام زمان (علیه السلام) بخل نورزد و برکاتش را فرو فرستد و خاک، هر خیری که در دل خود نهفته، آشکار سازد، اگر چه آن امام همام از دیدگان مستور است، چونان خورشیدی در پس ابر، همگان را از نور خویش بهره دهد و گرمای وجودش به هستی حیات بخشاید.
آن زاده‌ی زهرا (علیها السلام) صبح‌گاه روز واپسین پیروان و شیفته گانش را از آتش و قهر خدا، نجان دهنده است. در محشری که مهدی (علیه السلام) به پاکند رحمت ایزدی فروغی دیگر دارد، درختان خشک و بی ثمر شکوفه زده، به بار نشینند، زمین کان و گنج‌های پنهان در دل نهانش را بیرون دهد، آسمان بخشنده گردد و این رحمت گسترده در درون نفوذ کند، کینه توزی و دشمنی حتی از میان حیوانات رخت بربندد و همگی رام و علف خوار شوند، درندگان و آهوان در کنار هم بچرند؛ گویی همه از یک گونه و از یک نوع‌اند. (10)
امام زمان (علیه السلام) فرمود:
همان گونه که خورشید در پشت ابرها پنهان گردد و دیدگان آن را ننگرند، آفرینش در روزگار من نیز سود برد. به راستی من برای اهل زمین و ساکنان آن مایه آرامش و آسایشم، همان گونه که اختران برای ساکنان آسمان امنیت و آسایش آرند. (11)
در نیایش «عدیله» به پیشگاه خدای شکوهمند این طور گواهی می‌دهیم:
واپسین از پیشوایان نیک، حضرت مهدی (علیه السلام) است که وجودش به جهان؛ جاودانگی و زندگانی بخشد. به برکت آن خجسته، خلق خدای روزی خورند، با وجود آن حضرت زمین و اسمان آرام گیرند و پایدار باشند. (12)
جابر بن عبدالله انصاری به امام باقر (علیه السلام) گفت:
در لوح و صفحه‌ای که در پیش روی مادرت فاطمه (علیه السلام) بود، چنین نگاشته شده بود: "از امام علی النقی (علیه السلام)، حسن (علیه السلام) را به دنیا آرم که او به سوی من فرا خواند و خزانه دار دانش من است و آن را به فرزندش م ح م د [مهدی (علیه السلام) ] کامل سازم و او برای عالمیان رحمت است." (13)
در زیارت آل یس با این نام درود می‌فرستیم:
السلام علیک ایها العَلَم المنصوب و العلم المصوب و الغوث و الرحمة الواسعه؛ (14)
درود بر تو ‌ای پرچم برافراشته، ‌ای دانش سرازیر کننده، ‌ای فریاد رس، ‌ای رحمت و بخشش گسترده!

پی‌نوشت‌ها:
1- اعراف، آیه‌ی 156.
2- غافر، آیه‌ی 7: «پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فرا گرفته است.»
3- مفاتیح الجنان، دعای جوشن کبیر.
4- همان، دعای کمیل.
5- بحارالأنوار، ج5، ص 23، کتاب الامامه، باب1، الاضطرار الی الحجة، ح5.
6- نور، آیه‌ی 21: «و اگر فضل و رحمت الهی بر شما نبود...»
7- بحارالأنوار، ج9، ص 194، کتاب الاحتجاج، باب ماورد عن المعصومین: فی تفسیر الآیات، ح40.
8- «نحن اهل البیت النعیم الذی انعم الله بنا علی العباد»؛ همان ج7، ص 258، کتاب العدل و المعاد، باب11، محاسبة العباد.
9- انفال، آیه‌ی 33: «ولی [ای پیامبر!] تا تو در میان آن‌ها هستی خداوند آن‌ها را مجازات نخواهد کرد.»
10- بحارالأنوار، ج53، ص 85، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 29، الرجعه ح86.
11- بحارالأنوار، ج52، ص92، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 20، علة الغیبة و کیفیة انتفاع الناس، ح7.
12- مفاتیح الجنان، ص 138.
13- کافی، ج1، ص 528، کتاب الحجة، باب ما جاء فی الأثنی عشر و النص علیهم، ح3.
14- مفاتیح الجنان.

منبع مقاله :
عربان، رسول؛ (1386)، ترسیم آفتاب، قم: نشر خُلُق، چاپ دوم

نویسنده: رسول عربان