به بهانه یوم‌الهدم/ پاره سنگ‌های بقیع از بغض مانده در گلو می‌گویند

گروه بین‌الملل: یکی از حوادث سوزناک تاریخی جهان اسلام مربوط به «یوم‌الهدم»، هشتم شوال سال ۱۳۴۴ ه.ق است؛ روزی که بهشت بقیع، این گنجینه اسلامی با اندیشه متحجرانه وهابیت به تاراج رفت و تا همیشه تاریخ بغضی دردناک را در گلوی شیعه بر جای گذاشت.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)،در کمتر کشوريی به اندازه سرزمين حجاز، آثار مربوط به قرون نخستين اسلام وجود داشته است؛ چرا که زادگاه اصلی اسلام آن‌جاست و آثار گرانبهايی از پيشوايان اسلام در جای جای اين سرزمين ديده می‌شود. ولی متأسفانه، متعصّبان خشک مغز وهّابی، بيشتر اين آثار ارزشمند را به بهانه واهی آثار شرک، از ميان برده‌اند و کمتر چيزی از اين آثار پرارزش باقی مانده است. نمونه بارز آن، قبرستان بقيع است. اين قبرستان، مهم‌ترين قبرستان در اسلام است که بخش مهمی از تاريخ اسلام را در خود جای داده و کتاب بزرگ و گويايی از تاريخ مسلمانان به‌شمار می‌آيد.

«بقیع» (معروف به بقیع‌الغرقد یا جنت‌البقیع) نام قبرستانی در مدینه است که چهار تن از امامان شیعه و جمعی از خویشان و صحابهٔ رسول‌الله در آن مدفون هستند.
بقیع را از آن رو «بقیع الغَرقَد» نامیده‌اند که نوعی درخت خاردار در آنجا می‌روییده و نامش «غرقد» بوده است. سپس آن درخت از میان رفت اما نامش ماندگار شد.(لسان العرب، ۱/۴۶۲)

منابع تاریخی گواهی می‌دهد که پیش از هجرت، مردم مدینه اجساد مردگان خود را در دو گورستانِ «بنی حرام» و «بنی سالم» و گاهی نیز در منازل خود دفن می‌کردند.( تاریخ حرم ائمّه بقیع، ۶۱) لیکن با هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان گردید و به مرور زمان و با دفن اجساد تعدادِ زیادی از صحابه و تابعین و نیز همسران و دختران و فرزندان و اهل بیت رسول‌الله(صلی الله علیه وآله) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شد.( مدینه شناسی، ۱/۳۲۱) و گورستان‌های پیشین، رفته رفته به حالت متروکه در آمد و از میان رفت.

بقیع هم‌اینک مدفن ۴ امام شیعه حسن بن علی المجتبی، علی بن الحسین السجاد، محمد بن علی الباقر و جعفر بن محمد الصادق(علیهم‌السلام) است. همچنین قبر چند تن از همسران پیامبر و نیز عباس عموی پیامبر و فاطمه بنت اسد(مادر علی بن ابی‌طالب)،‌ ام البنین(مادر ابوالفضل العباس) و برخی دیگر از بزرگان اسلام در این گورستان قرار دارد. این قبرستان در چند قدمی مسجد‌النبی(ص) واقع شده است.

گذشته بقیع
در بقیع اولین کسی که از انصار دفن شده است «اسعد بن زراره» و از مهاجرین «عثمان بن مظعون» بوده است. پس از فوت ابراهیم فرزند رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آن حضرت به صحابه فرمودند ابراهیم را به سلف صالح ما عثمان لاحق کنید و در کنار او به خاک بسپارید.

مقبره ابراهیم، فرزند پیامبر(ص)

 

پس از دفن شدن ابراهیم در بقیع، مردم مدینه علاقه‌مند شدند پیکر اقوام و عشیره خود را در آنجا دفن کنند و هر یک از قبایل مدینه درختان و ریشه‌های بخشی از بقیع را قطع و زمین آن را برای همین منظور آماده نمودند.

قبر حلیمه سعدیه

در روایت آمده است که رسول الله(صلی الله علیه وآله) به دستور خداوند، کنار این قبرستان حضور می‌یافت و به مدفونین آن سلام می‌کرد و برای آنان از خداوند آمرزش می‌طلبید(اصول کافی، ۴/۵۵۹)

نمایی از شهر مدینه

قبرستان بقیع در گذشته، به این شکل نبوده و بر اساس کتب تاریخی، بیشتر قبور دارای بارگاه و ضریح بوده‌اند. میرزا حسین فراهانی در سفرنامه خود می‌نویسد: «چهار ائمه اثنی ‌عشر در بقعه بزرگی که به صورت هشت ضلعی ساخته شده، واقع‌اند و گنبد اندرون آن، سفید کاری است».

تاریخ ساخت این بنای عظیم را به حدود سال ۴۷۰ هجری قمری نسبت می‌دهند، یعنی این بارگاه بزرگ، حدود ۸۰۰ سال پابرجا بوده است. بنابر نقل‌ها، حرم ائمه اطهار در بقیع، دو درب داشته که زائران از یکی وارد و از دیگری خارج می‌شده‌اند، این حرم دارای خادم و متولی و گنبد آن سفید رنگ و از نظر شکل، هشت ضلعی بوده است، بر خلاف حرم سایر ائمه اطهار، صحن در اطراف نداشته است و در داخل آن، محرابی به نام «محراب فاطمه» وجود داشته است.

طبق مدارک مسلم تاریخی، گنبد و بارگاه حرم ائمه بقیع که از نظر استحکام و ارتفاع، ظرافت و زیبایی بر همه قبه‌های موجود در بقیع تفوق داشته و به مدت هشتصد سال سر بر آسمان می‌سوده و نظر مورخان و جهانگردان را به خود جلب می‌کرد، به دستور «مجد‌الملک ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسی البراوستانی القمی»، وزیر برکیارق از سلاطین سلجوقی در بین سال‌های ۴۸۶ الی ۴۹۸ هـ . ق ساخته شده است.

 

در این زمینه مورخ معروف ابن اثیر در حوادث سال ۴۹۵ هـ . ق می‌گوید: «در این سال امیر مدینه؛ منظور بن عماره حسینی دنیا را وداع گفت و او معماری را که از اهالی قم بود و از سوی مجد‌الملک براوستانی برای ساختن قبه حسن بن علی و عباس عموی پیامبر در مدینه به سر می‌برد، به قتل رسانید.»

نخستين تخريب قبور ائمه بقيع
نخستين تخريب قبور مطهر ائمه بقيع به دست وهابيان سعودی در سال ۱۲۲۰ هجري يعنی زمان سقوط دولت اول سعودی‌ها توسط حكومت عثمانی روی داد، پس از اين واقعه تاريخی ـ اسلامی با سرمايه‌گذاری مسلمانان شيعه و به‌كاربردن امكانات ويژه‌ای، مراقد تخريب‌شده به زيباترين شكل بازسازی شد و با ساخت گنبد و مسجد، بقيع به يكی از زيباترين مراقد زيارتی و در واقع مكان زيارتی ـ سياحتی مسلمانان تبديل‌ شد.
دومين تخريب بقيع
دومين و در واقع دردناك‌ترين حادثه تاريخی ـ اسلامي معاصر به هشتم شوال سال ۱۳۴۴ و پس از روی كار آمدن سومين حكومت وهابی عربستان مربوط ‌می‌شود؛ سالی كه وهابيون به فتوای سران خود مبنی بر اهانت و تحقير مقدسات شيعه، مراقد مطهر ائمه و اهل‌بيت ‌پيامبر(ص) را مورد دومين هجوم وحشيانه‌ خود قرار دادند و بقيع را به مقبره‌‌ای ويران‌ شده و در واقع مهجور و ناشناخته تبديل‌ كردند.

«ايلدون رتر»، يكی از گردشگران غربی در اين‌باره می‌گويد: با دومين تخريب قبور ائمه بقيع در مدينه منوره مراقد مطهر ائمه(عليه‌السلام) به‌شدت ويران‌ شد و وهابيون در اين تخريب، شكل ظاهری مقبره‌ها و گنبدهای اين قبور را دگرگون‌ كردند.
براساس منابع و شواهد تاريخی، وهابيان سعودی تنها به تخريب قبور بقيع اكتفا‌ نكردند، بلكه بارها به تخريب مرقد پيامبر(صلي‌الله‌عليه‌و‌آله) نيز اقدام‌ كردند كه با واكنش گسترده مسلمان جهان مواجه‌ شده و از اين توطئه ضد اسلام دست‌ برداشتند.
«لويس پورخارت»، يكی از گردشگران سوييسی كه پس از تشرف به اسلام خود را ابراهيم ناميده‌ است، در اين‌باره می‌گويد: با توجه به مقام ائمه و صحابه دفن‌شده در بقيع، اين قبرستان فضايی بسيار كوچك دارد و در مقايسه با اماكن زيارتی ديگر كشورهای شرقی به‌ويژه عربستان، به صورت تلی از خاك و سنگ، نگاه هر بيننده‌ای را به خود جلب‌ می‌كند.

کاربران می‌توانند در ذیل ویدئویی از تصاویر کمتر دیده شده بهشت بقیع را همراه با زیارتنامه‌ این مکان مطهر ببینند و دریافت کنند.