نشست «نئوليبراليسم، دين و فرهنگ مصرف‏‌گرايی» در بلگراد برگزار شد

گروه بین‌الملل: نشست علمی «نئوليبراليسم، دين و فرهنگ مصرف‌‌گرايی» با همکاری کتاب‌خانه شهر بلگراد و دفتر اسقف اعظم کليسای ارتدوکس در بلگراد، پايتخت صربستان برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مکان برگزاری اين نشست «سالن روميان» در کتاب‌خانه‌ شهر بلگراد بود که در آن بخشی از بقايای پايه‌ کاخ روميان، مربوط به قرن دوم ميلادی، نگهداری می‌‌شود.

در اين نشست علمی که مورد استقبال چشم‌گير دانشجويان و علاقمندان قرار گرفت، راستکو يوويچ، استاد دانشکده الهيات ارتدوکس بلگراد، سعيد خليلويچ، عضو هيئت مؤسسين مرکز علوم دينی «قم» در بلگراد و زوران چرياکويچ، استاد دانشکده‌ رسانه و ارتباطات بلگراد سخنرانی کردند و ستوان يوانويچ مجری و کارشناس نشست بود.

سخنرانان نشست اتفاق نظر داشتند که فرهنگ مصرف‌‌گرايی و تعريف مصرف به عنوان هدف زندگی انسان مدرن از جمله‌ پيامدهای بسيار مخرب بحران معرفتی و تمدنی غرب معاصر است.

خليلويچ در سخنان خود عقلانيت را مشخصه کليدی همه‌ فرهنگ‌‌ها از جمله فرهنگ غرب مدرن دانست و گفت: در جوامع معاصر غربی عقلانيت به معنای سلطه عقل ابزاری و تقدم قدرت بر دانش است.

وی توضيح داد که عقلانيت مدرن مراتب عالی بنيان‌‌های معرفتی خود را از دست داده و در دامن نازل‌‌ترين لايه آگاهی بشر قرار گرفته است.

عضو هيئت مؤسسين مرکز علوم دينی قم در بلگراد در ادامه تأکيد کرد: عقلانيت ابزاری مدرن در چارچوب معادلات اقتدار اجتماعی توسط کسانی تعريف و جهت‌‌دهی می‌‌شود که وسايل ارتباط جمعی و ابزارهای تبليغاتی را در دست دارند. بر اساس توضيحات وی، مصرف و مصرف‌‌گرايي در اين برهه هيچ حد و مرزی نداشته و فاقد معنا و ساختار منطقی خواهد بود.

خليلويچ نتيجه گرفت که فرهنگ مصرف و دانش مدرن غربی تابع اقتدار بوده و لذا جامعه را به سوی نااميدی و پوچ‌‌گرايي سوق می‌‌دهد.

وی در بخش ديگر از سخنان خود به مفهوم مصرف و اهميت فراوان نشاط اقتصادی از منظر تعاليم اسلام اشاره کرد و به نقل و تفسير آياتی از قرآن و روايات اهل بيت(ع) در اين زمينه پرداخت.

خلیلویچ مقوله مصرف را مرتبط با عقل عملی در حکمت اسلامی دانست و اضافه کرد که عقل عملی در اسلام متکی به عقول برتر، همچون عقل فلسفی، عقل شهودی و عقل قدسی است.

پژوهشگر مرکز علوم دينی قم در بلگراد فعاليت‌‌های اقتصادی هر مسلمان متدين را ناظر به چهره متعالی و باطنی آن عمل اقتصادی دانست و پرهيز از اسراف و کسب رضای خداوند متعال را به عنوان اهداف اصلی نشاط اقتصادی معرفی کرد.

وی در پايان، راه حل بحران فرهنگ مصرف‌‌گرايي را در بازگشت به ساحت‌‌های عالی عقل و تعاليم دينی دانسته و به فرازی از خطبه‌ نخست نهج‌البلاغه استناد کرد که در آن اميرالمؤمنين حضرت علی(ع) می‌‌فرمايد: «خداوند سبحان رسولان خود را برانگيخت و پيامبران خود را پياپی به سوی مردم فرستاد... تا دفينه‌‌های عقل‌‌های آنان را برانگيزانند.»