حکمت تشريع مناسک حج

آدمي به واقعيات معنوي و حقايق روحي و برنامه هاي عالي اخلاقي و تبادل افکار و بيان دردهاي باطني و ظاهري خود و يافتن راه حل مشکلات فردي ، اجتماعي ، سياسي ، مادي و معنوي خويش ، نياز شديد و احتياج مبرم دارد . تحقق آنچه که بدان نيازمند است ، ممکن است در شهر و ديارش ، و در ميان جامعه محدود و کوچکش صورت نگيرد ، بنابراين جايي و جمعيتي را ـ به طور فطري و طبيعي ـ مي طلبد که به خواسته ها و آرمانهايش برسد و آنچه را که نسبت به آن احساس خلأ مي کند به دست آورد . خداوند مهربان مناسک و مراسم حج را در جايگاهي معين و در شهري معلوم و در زماني محدود بر اهل تمکن فرض کرد تا به دور از حدود جغرافيا و مرز و رنگ و شکل و مليّت و قوم ، در آن زمان معين و در شهر مکّه ، و بر محور کعبه ، و بر حول مناسک گرد آيند و از هدايت حق جهت زدودن آلودگيها از باطن خويش و آراسته شدن به حسنات و دور شدن از سيئات و بديها و شناخت يکديگر و تبادل افکار و حل مشکلات سياسي و مادي است اسلام متحد شدن عليه هواي نفس و شياطين دروني و بروني و مستکبران از خدا بي خبر ، و اصلاح ظاهر و باطن خويش ، و به چنگ آوردن خير دنيا وآخرت بهره مند شوند . بر متولّيان شرعي آن مکان مقدس و آن جايگاه رفيع ، واجب شرعي و اخلاقي است که زمينه آشنايي زائران را با يکديگر ، از طريق جلسه ، کنفرانس و سمينار فراهم آورند تا امت اسلام بتواند به خواسته هاي مشروع خود در سايه حج برسد . بلند گوهاي حرم حق بايد در اختيار دانشمندان و انديشمندان و حکيمان و دلسوزان امت اسلام قرارگيرد تا در تمام فرصت ها ، مردمي که از جاي جاي کره زمين به حج آمده اند نسبت به وظايف فردي و اجتماعي و سياسي آشنا کنند و آنان را به هدايت حق بيارايند تا شعاع هدايت از آن حريم پاک به تمام جهان برسد .
آري حکمت تشريع مناسک ، براي به کمال رسيدن فرد و آنگاه به کمال رسيدن امت ، در دو مرحله مادي و معنوي است . مناسک و مراسم حج ، از اعظم مسائل و از مهم ترين برنامه هاي مکتب انسان ساز اسلام است . زائران اگر به حقايق پرقيمت اين عمل عبادي و سياسي عنايت کنند و برنامه هاي واجب و مستحب آن را ، آنگونه که شايسته است ، انجام دهند ، به رفع بسياري از مشکلات مادي ، معنوي ، سياسي ، اجتماعي و اخلاقي موفق خواهند شد . معنويت و نورانيت مراسم حج ، دورنمايي از عظمت و جلال و جبروت صاحب کعبه و خالق هستي است . زائران اگر شرايط واقعي حج را در مناسک خود تحقق دهند ، به عظمتي ما فوق تمام عظمت ها و جلالي ما فوق تمام جلالت ها مي رسند . تشريع اين مراسم به خاطر اين است که حاجي با اداي مناسک ، تمام کمبودهاي فکري و روحي و اخلاقي و ايماني ، و همه حاجيان تمام خلأهاي اجتماعي و سياسي دنياي اسلام را ، پس از بازگشت به وطن ، جبران نمايند . کعبه و مناسک آن ، براي جهت دادن موجوديت جامعه به سوي حضرت حق است . حکمت تشريع مناسک ، به خاطر اين است که مردم دل از غير حق رها کنند و نفس از رذائل پاک سازند . و لباس هوا از هويت وجود درآورند ، و خويشتن خويش را به حق متصل کنند و باطن را حريم حکومت الله گردانند و به خاطر جلب خوشنودي حق ، با صدق و اخلاص قدم بردارند ، و زمينه طرد طاغوتهاي زمان را از عرصه گاه حيات مادي و معنوي خود فراهم آورند . تشريع اين مراسم براي اين است که انسان خود را از قيود شيطان برهاند و ذمّه خويش را از حقوق مردم آزاد سازد و اموال خود را از حق الله و حق الناس پاک کند ، و زمينه خشوع و خوف و خشيت و اخلاص و عشق و محبت و مهر و رأفت را در قلب خود فراهم آورد و باطن را از رذائل بشويد و ظاهر را به عمل صالح بيارايد ، و براي هميشه از حرکات شيطاني ، و امور باطل بپرهيزد . در هر صورت حکمت تشريع اين مراسم ، اصلاح احوال فرد ، و اصلاح اوضاع امت اسلام در همه شؤون زندگي است و تحقق اين حکمت جز با اداره حرمين به دست پاکان و صالحان و آزادگان و شايستگان و دلسوزان امت امکان ندارد و آنان که در هر لباسي و به هر صورتي مانع از تحقق حکمت تشريع اين مراسمند ، مرتکب گناهي نابخشودني هستند .