روزى كه پيامبر عزيز اسلام صلى الله عليه و آله، از كوه حراء براى اعلام اسلام وارد شهر مكه شد، احدى از مردم عربستان سواد خواندن و نوشتن نداشت، كشورهاى ديگر عالم هم آن چنان كه بايد از علوم مختلفه آگاهى نداشتند، چون نور مكتب الهى بر مغزها تابيد، درهاى علوم به روى مردم عرب و سپس جهانيان باز شد و دگرگونى عجيبى در تمام امور زندگى براى مردم جهان پديدار گشت، بدون شك سفره دانش امروز جهانيان را مى توان مرهون اسلام عزيز دانست؛ زيرا تشويق پيامبر صلى الله عليه و آله و قرآن و ائمه طاهرين عليهم السلام بود كه مردم را به فراگيرى علوم و فنون تحرك داد و اين چنين انسان را به لب درياى دانش رهنمون گشت.
اين مسئله كه علم و تمدن امروز مرهون اسلام است به تصديق بزرگ ترين دانشمندان اروپا رسيده و همانان هستند كه با كمال حريت و آزادى در نوشته هاى خود آورده اند: اروپا از قرن هيجدم به بعد بر سر سفره گسترده دانش كه به همت مسلمانان پهن شده بود نشست و بايد تمام دانشمندان اروپا خود را مديون حركت علمى مسلمانان بدانند.
پايه هاى بسيارى از علوم معنوى و مادى را مسلمانان از بركت بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله و نزول قرآن مجيد ريختند.
اگر پس از پيامبر صلى الله عليه و آله انحرافى در دستگاه رهبرى راه نيافته بود و اگر مسلمانان نسبت به پيشرفت هاى خود ادامه حركت مى دادند و اگر بر اثر نعمت فراوان و ثروت و مكنت زياد، غرق در شهوات نمى شدند و اگر آزاد از فرمانروايان پست و دنياپرست و آلت دست استعمار نبودند، بدون شك وضع جهان امروز و خود مسلمانان غير از اين بود كه هست.
متأسفانه مسلمانان پس از دو قرن فعاليت و حركت هاى علمى شگفت انگيز، بر اثر فتوحات بسيار زياد كه همراه با ثروت فراوان ولى عدم معنويت و تربيت بود، دچار شهوات شده و به اسارت هوا و هوس در آمدند و به تدريج حركت علمى و فكرى و تربيتى و معنوى خود را از دست داده و تمام نيروى خود را صرف جنگ هاى بى محتوا و فتوحات بى ثمر و كشمكش هاى داخلى و طايفه اى و مذهبى كردند و از طرف ديگر مسحور عيش و نوش ظاهر گشتند و در نتيجه به خواب سنگين غفلت و شهوت فرو رفتند و از آنچه كه بايد در راه خير دنيا و آخرت به دست آورند، محروم شده و دستاوردها را هم به تاراج اجانبى چون مغولان، تيموريان و استعمارگران اروپا و امريكا دادند.
براى اين كه بدانيد مسلمانان چه حركت عظيمى در انواع علوم ايجاد كردند، به كتاب هاى الفهرست، الذريعه، اعيان الشيعه و تاريخ تمدن اسلام و نام كتابخانه هاى گذشته مسلمانان و تعداد كتب آن ها، مراجعه كنيد .
منبع : پایگاه عرفان
