ورق های آسمانی

آزمون جهاد

گزارشی از سوره مبارکه محمدصلی الله علیه وآله وسلم

این 38 ایه مدنی، گفتاری گویا و کوتاه است درباره کفار، مومنان و منافقین؛ روایتی سریع از آنچه در دلشان و در بینشان می گذرد. گزارشی از حداقل هایی که لازم است درباره آن ها و رابطه بین آن ها به یاد داشته باشیم مثل صفات و حالت ها، اعمال و نتایج دنیوی و آخرتی اعمال، جهاد مومنان با کفار، رفتار با اسیران و عبرت آموزی از آن چه در گذشته ها اتفاق افتاده است. چنانکه امام صادق علیه السلام فرمودهاند: هرکس بخواهد حال ما و دشمنان ما را بنگرد سوره محمد را بخواند که آیه ای درباره ماست و آیه ای درباره آن ها!

از این میان، جهاد مهم ترین موضوعی است که در این سوره مطرح شده. شاید بتوان کل سوره را به گونهای در خدمت این موضوع و بیان مرزبندی هایی دانست که لازم است دربارة با آن انجام شود. سوره محمد درپی مشخص کردن صفوف مومنان از کفار و منافقان، تقویت پایه های ایمانی و تشویق مومنان برای مبارزه و تثبیت موقعیت اسلام است.

پیام گزیده ها

* خداوند نخواهد گذاشت کارهای کافران که مانع خرج شدن توانایی ها و دارایی های مردم در راه خدا می شود، به سرانجام برسد. (ایه1)

* خداوند گناهان مومنان را که اهل کار نیک اند و به حقایقی که از سوی خدا بر محمد نازل شده ایمان دارند نادیده می گیرد و حال و روزشان را روبه راه می کند. (ایه2)

* ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر در عزم و اراده خود احساس سستی می کنید و به یاری شدن از سوی خدا می اندیشید به تلاش در مسیر اهداف او (یاری رساندن به خداوند) رو بیاورید. (ایه7)

* ایا درباره اقوام و ملت هایی که قبل از شما زندگی می کردند پرس وجو کرده اید؟ میدانید آنها به خاطر چشم پوشی از حقایق چگونه به ذلت و نابودی کشیده شدند؟ سرنوشت همه کسانی که این تجربه را تکرار کنند همین است. (ایه10)

* چه سرنوشتی در انتظار کافران است؟ واقعه ای ناگهانی که هرلحظه به آن نزدیک تر می شوند و وقتی فرا برسد ایا گمان میکنند فرصتی برای اندرزدادن و پند گرفتن باقی می ماند؟ هرگز! (ایه18)

* برای فهمیدن حقیقت به قرآن رو نمی آورند زیرا دل هایشان اسیر وابستگی هاست. (ایه24)

* خداوند مسیر درست را نشان می دهد اما کسانی که آن را دیدند اگر راهشان را به سمت دیگری کج کنند دچار توهمی میشوند که شیطان برایشان تدارک دیده است. به این صورت که فریفته چیزهایی میشوند که واقعا ارزشش را ندارد و آرزوهایی در دل می پرورانند که فرصت رسیدنشان تضمین نشده است. (ایه25)

* مطمئن باشید همه شمایی که ادعای ایمان دارید امتحان می شوید تا اهل جهاد و اهل صبر و تحمل از بقیه جدا شوند و آگاهیهایتان مورد سنجش قرار بگیرد. (ایه31)

* کافران که نمی گذارند مردم در مسیر خواست خداوند راه بپیمایند و با وجود این که راه راست را شناخته اند اما به مخالفت با پیامبرخدا پرداختند نمی توانند ضرری به خداوند برسانند. خداوند نتیجه کارهای آنها را نابود میکند.(ایه32)

* وقتی نسبت به کفار برتری دارید هیچ سستی به خرج ندهید و با کافرانی که از در ناسازگاری با شما در آمدهاند از در صلح درنیایید. قدرت خداوند همراه شماست و نخواهد گذاشت چیزی از ارزش و نتیجه کارهایتان کاسته شود. (ایه35)

ختم کلام

این سوره فرصتی فراهم می کند تا انسان خود را به سنجشی دوباره بگذارد و در برابر حقیقت، موقعیت خود را بیابد یا معین کند به کدام نزدیک تر و از کدام دورتر است. این دسته ها که در نگاه اولیه عبارت اند از مومنان، کفار و منافقان، می توانند عنوانی باشند برای هرکدام ما در هر لحظه از زندگیمان و در هر مقطعی از فراز و نشیب های معنوی. جدا از مصادیقی که بر اساس اقرار زبانی برای مومنان، منافقان و کفار می شناسیم و البته در جای خود درست است در نگرشی اصولی تر باید مرز ایمان کفر و نفاق را در قلب تک تک افراد و در لحظه لحظه زندگیها جست وجو کرد. کفر یعنی چشم پوشی و نادیده گرفتن حقیقتی که حق بودن آن را فهمیده ایم و این حالت هولناک ممکن است در هر لحظه از زندگی یک مومن هم رخ دهد. نفاق یعنی یکی نبودن ادعاها با حالت های درونی. منافق در برابر دستورات دینی خصوصا آن جا که با منافع مادی اش هم خوانی ندارد بیمیل است چنان که در سوره محمد از گروهی سخن به میان آمده است که خود را همراه پیامبر صلی الله علیه و آله، میدانستند اما وقتی پای انفاق و گذشتن از اموالشان به میان میآمد با وجود اصرار پیامبر از این کار خودداری می کردند. قرآن دلیل این بخل را شناخت نادرست می داند و تذکر می دهد که دنیا بازیچه ای بیش نیست و انفاق به نفع شما و باعث رشدتان خواهد بود(ایه36 تا 38). اشاره قرآن به ریشه های نفاق کمکمان می کند از پیش، خود را برای رویارویی با معرکه های امتحان آماده کنیم.

پدید آورنده : محمدحسین شیخ شعاعی ،