عظمت انسان در برابر ديگر مخلوقات

كار انسان به جايى مى رسد كه فرشتگان الهى، حتى مقربان از آنها، نسبت به جنس بشر احساس فقر و نياز و احتياج و گدايى كردند كه جبرئيل در مسأله جمع شدن پيغمبر و اميرالمؤمنين و حضرت حسن و حضرت حسين و حضرت زهرا  عليهاالسلام در كنار كساء، وقتى كه عظمت اينها را از حضرت حق شنيد؛ از پروردگار ملتمسانه خواهش كرد، خدايا! عدد اين پنج نفر را شش نفر كن و اجازه بده من هم كه خدمت گذار اين خانواده هستم، در پيشگاه مقدستان جزء اينها باشم و پروردگار به او اجازه داد، كه تو هم در آن مجلس شركت كن و جزء آنها قرار بگير.[2]

  در روايت است كه: سلمان دوان دوان به محضر پيغمبر عزيز اسلام آمد عرض كرد: من رفتم در خانه حضرت زهرا  عليهاالسلام كار داشتم، ظاهراً دختر بزرگوارتان خواب بود، دستاسى كه گندم را براى بچه هايش آرد مى كند، خودش مى گشت و گهواره حسين هم حركت مى كرد. چه چيزى بود.

پيغمبر اكرم  صلى الله عليه و آله فرمود: بار منزل زهرا  عليهاالسلام زياد است، تمام خانه را بايد بگرداند، على  عليه السلام هم كه بايد برود بيرون كار كند، وقتى فاطمه خوابش مى برد و حسين گريه مى كند، ملائكه طاقت ديدن گريه حسين من را ندارند، به جبرئيل خطاب مى رسد: برو گهواره حسين را بگردان و ملائكه افتخار مى كردند كه به انسان خدمت كنند.[3]

 عزيزا هر دو عالم سايه توست

 بهشت و دوزخ از پيرايه توست[4]

هيچ موجودى عظمت انسان را ندارد كه علامه طباطبائى در كتاب الميزان در باب داستان حضرت آدم نقل مى كند: «اين عظمت و بزرگى كه خداوند متعال براى انسان قرار داده است خاص يك انسان هاى مخصوصى نيست كه بگوييم: آنچه را سر اين سفره قرار داده، فقط و فقط وقف حريم مقدس انبيا و اولياى الهى شده باشد، بلكه هر كسى مى تواند با توفيق پروردگار سر اين سفره قرار بگيرد و در حد ظرفيت و روحيه و گستردگى قلب خودش، از اين سفره با  عظمت و پر بركت پروردگار بهره مند شود.

در حقيقت مسأله انسان در عالم خلقت مسأله نوعى است و فردى نمى باشد. مايه هاى اين عظمت در تمام فرزندان آدم قرار داده شده و عام است.[5]

وجود مقدس پروردگار بزرگ عالم كه كريم و جواد است، در كرم و لطف و جودش محدود نيست و عنايتش عام است. البته بايد مردم هم بيدار و از اين نسيم عام الهى بهره ببرند و نبايد در زندان هواى نفس و زندان گناه برود، چون همه درهاى الهى بسته شده و اين نسيم لطف و عنايت به او نخواهد رسيد.

وقتى آدم ابوالبشر از بهشت بيرون آمد، خيلى متأثر و ناراحت بود، خطاب رسيد: چرا ناراحتى؟ گفت: تو خودت مى دانى، من كجا بودم و كجا آمدم. خطاب رسيد: آدم در بهشت هم مى توانستم تو را ببخشم. با اينكه سفارش كرده بودم كه به اين درخت نزديك نشو و شيطان، دشمن من و دشمن تو و همسرت هست. اگر به لباس نصيحت و به لباس خير خواهى آمد منافق است و دروغ مى گويد.

با همه اين برنامه هايى كه براى تو ريخته بودم، خيلى راحت مى توانستم از تو بگذرم، اما چرا تو را بيرون آوردم و اينجا از تو گذشتم. چون دوست دارم رحمتم همه دنيا را بگيرد، تو را بيرون آوردم كه در دنيا زاد و ولد كنى كه اگر من مى خواهم بيامرزم، دريا دريا آدم بيامرزم. اگر بخواهم گناهكار ببخشم دريا دريا گناهكار ببخشم.[6]

عنايت خاص خداوند نسبت به بشر عام مى باشد و مخصوص به افراد معينى نيست، اين عنايت خاصى كه نسبت به انسان دارد، در خرج كردنش حالت عام دارد، اصل عنايت عنايت خاص است، چون چنين عنايتى به ملائك مقرب هم ندارد، ولى در خرج كردنش عام است يعنى:

 فيض او عام است و فضل او عميم

 جود او بى انتها لطفش قديم[7]