زكات‏

كلمه زكات به معنى پاكى و رشد و نمو و ... آمده است، و مقصود از آن در حقوق مالى اين است كه از سرمايهها و درآمدها، يعنى محصولات توليدى مثلًا از طريق كشاورزى و دامدارى و هم چنين از سرمايه نقدى كه يك سال بدون اين كه در جريان افتد در تصرف كسى باشد، در صورتى كه به اندازه معينى، حد نصاب برسد، مقدارى از آن به صندوق اسلامى براى مصارف معين شده پرداخت ميشود.

مقدارى كه بايستى پرداخت شود 5/ 2 تا ده درصد در محصولات كشاورزى است، بسته به اين كه محصول ديمى باشد كه زحمت كمترى دارد، يا آبى باشد كه مستلزم مشقت و مخارج بيشترى است.

از سرمايه راكد «طلا و نقره» حدود يك چهلم آن است و در همين حدود است در مورد حيوانات اهلى كه غالباً از گوشت آنها براى خوراك استفاده ميشود.

زكات يكى از پايهها و ستونهاى پنج گانه معرفى شده است كه اسلام روى آنها قرار گرفته و استوار است.

«بنى الاسلام على خمس: الصلاة والزكاة والصوم والحج والولاية ...»

در قرآن مجيد از زكات به عناوين گوناگون ياد شده است و عنايت خاصى به آن مبذول گشته، در بسيارى از آيات قرآن زكات را هم رديف با نماز كه از امور اساسى اسلام است نام برده است.

لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ ...

اگر نماز را بپا داريد و زكات بپردازيد و به پيامبرانم ايمان آوريد، و آنان را تقويت و يارى كنيد و به خداوند وامى نيكو دهيد مسلماً گناهانتان را محو ميكنم.

خداوند رسيدن رحمت واسعه خود را بر كسى واجب ميداند كه اهل تقوا و پرداخت زكات باشد.

وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ:

و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است، بيترديد آن را براى كسانى كه از شرك و كفر و ارتداد و معاصى ميپرهيزند و زكات ميپردازند و به آياتم ايمان ميآوردند مقرر و لازم ميدارم.

عيسى (ع) به عنايت و اذن حق در گهواره سخن گفت و در ضمن سخن گفتن سفارشات خداوند را بر خود برشمرد از جمله:

وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا

خداوند به من تا زندهام سفارش نماز و زكات نموده است.

قرآن در وصف اهل بيتم عليهم السلام ميگويد:

رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ:

مردانى كه تجارت و داد و ستد آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زكات باز نميدارد.

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ:

آنان كه نماز برپا ميدارند، و زكات ميپردازند.

قرآن نپرداختن زكات را از نشانههاى مشركين و كافران به آخرت ميداند:

وَ وَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ (6) الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ:

واى بر آنان كه براى خدا شريك قرار ميدهند، آنان كه زكات نميپردازند و به آخرت كافر هستند.