مشاهده تقواى موجودات

 بعضى مردم اين عقيده را به عالمان ربانى داشتند و درست بود . ايشان مى فرمودند : ما به آن باغ در شهريار رفتيم و زير درختان نشستيم و بالاى درخت لانه كلاغ بود . ظاهراً كلاغ تازه تخم ها را نوك زده بود و جوجه كلاغ ها بيرون آمده بودند .

 ناگهان ديديم مار قويى از تنه درخت دارد بالا مى رود . معلوم شد كه مار جاى لانه و جوجه ها را بو برده و دارد به دنبال لقمه چرب و نرم مى رود . كلاغ ماده وقتى مار را ديد ، شروع به سر و صدا كرد .

 قرآن مجيد مجموع موجودات جهان را با شعور مى داند :

 » وَ إِن مِّن شَىْ ءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لَكِن لَّا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ «

  اين » ان « نافيه است ؛ يعنى چيزى وجود ندارد ، مگر اين كه خدا را حمد و تسبيح مى كند . حمد و تسبيح دلالت بر شعور مى كند . شعور نداشت ، چه حمد و چه تسبيحى داشت ؟ ولى شما تسبيح موجودات را درك نمى كنيد و نمى فهميد .

 از قرن هجدهم به بعد ، دانشمندان با مطالعات زيادى كه در حيوانات مختلف كردند ، به اين نتيجه رسيدند كه مجموعه حيوانات از شعور قويى برخوردار هستند . چون اگر شعور در موجودات نبود ، زندگى نيز در آنها نبود .

 علاوه بر شعور ، بر آنها ثابت شد كه موجودات صدايى كه دارند ، خواسته هاى خود را با صدا به طرف مقابل مى فهمانند و ثابت شد كه كلاغ سه نوع صدا دارد.

 يكى صداى طبيعى ، يكى آژير خطر و ديگرى آژير سفيد است . وقتى آن صداى آژير خطر را در مى آورد ، كلاغ هايى كه در اطراف هستند ، مى فهمند كه براى همنوع آنها خطر به وجود آمده ، همگى براى كمك مى آيند و اگر خطر رفع شود ، صداى آژير سفيد را درمى آورد و آنها مى فهمند كه خطر رفع شده و برمى گردند .

 مار از تنه درخت بالا مى رفت . كلاغ ماده صداى آژير خطر درآورد ، ولى ديد كلاغى نيامد . معلوم شد كه در اطراف همنوعى نيست كه به كمك بيايد . سريع رفت بعد از چند دقيقه برگشت ، گُل كروى شكل و پر از تيغ كه خارخاسك مى گويند ، اين را با نوكش گذاشته بود ، پشت شاخه اى پنهان شد ، مار تا نزديك لانه آمد ، ديگر نزديك بود كه دهان خود را در لانه كند ، تا دهانش را باز كرد ، اين گل پر از تيغ را درون حلق مار انداخت و اين تيغ ها از همه طرف در حلق مار فرو رفت . مار به خودش پيچيد و از درخت افتاد و مرد .

 اين دفع خطر ، نوعى تقواست . براى همه موجودات نيز قرار داده شده است . واقعش اين است كه در تمام عالم هستى ، موجودى خالى از تقواى به تناسب خودش ، پيدا نمى كنيم .