از معارف الهيه، و گفتار اهل تخصص استفاده مى شود حق تلاوت مركب از سه حقيقت است:
1- قرائت قرآن به صورتى منظم و با رعايت آداب.
2- فهم و درك آيات و به عبارت ديگر تدبر در حقايق اين كتاب عظيم آسمانى.
3- عمل به آيات الهى، و مسئوليت پذيرى نسبت به احكام و حلال و حرام آن، و آراسته شدن به واقيعات تربيتى اين كتاب.
آرى آنان كه با قلب و عقل قرآن را دريافت مى كنند و آتَيْناهُمُ، و به تدبر و انديشه در آن براى فهم حقايقش مى نشينند، و در هر كجا و در هر شرايطى كه عمل به آياتش اقتضا دارد به عمل برمى خيزند منحصراً اينان هستند كه به كتاب الهى ايمان دارند، ولى قرائت بى تدبر، و گريز از عمل به آيات كتاب كفر به آن و موجب تباه شدن سرمايه وجودى انسان و سبب دچار شدن به خزى دنيا و عذاب آخرت است.
اگر يهود و نصارى هم حق تلاوت تورات و انجيل را كه برخى آياتش بيانگر اوصاف پيامبر اسلام است رعايت مى كردند.
قطعاً به پيروى از توارت و انجيل به رسول اسلام ايمان مى آوردند و براى هميشه آتش فتنه و فساد، و ايجاد تفرقه ميان ملت ها، و غارت ثروت مظلومان و گسترش گناهان اخلاقى و مالى و اجتماعى خاموش مى شد.
ولى اين دو گروه آيات اين دو كتاب را به زبان قرائت كردند و مى كنند، ولى حاضر به دقت و تدبر در آيات اين دو منبع هدايت و عمل به آن نيستند، چنان كه در ميان مسلمانان هم اينگونه افراد زياد است، قرآن را به زبان قرائت مى كنند ولى به خود نوبت انديشه و تدبر در آياتش را نمى دهند، و نسبت به آن مسئوليت گريز هستند و همين خلأ تدبر و خالى بودن جاى عمل سبب شده كه دشمنان بتوانند اهواء و آراء باطلشان را بر بسيارى از مرد و زن امت تحميل كنند و آنان را وادار نمايند كه از فرهنگ منحط، و انواع مفاسد و معاصى يهوديت و نصرانيت پيروى كنند و نهايتاً خود را به خوارى و پوكى و گرفتارى هاى روانى و اخلاقى دچار نمايند!
همين پيروى از اهواء نفسانى و نقشه هاى شيطانى يهود و نصارى سبب شده كه پيروان كه مشتى مسلمانان تو خالى و به ظاهر مسلمان اند از ولايت و يارى خدا محروم شوند و در چنگال شياطين و فرهنگشان اسير باشند، و از درك فيوضات الهيه دور بمانند و مانند اربابانشان دچار خسارت گردند.
حضرت صادق در توضيح حق تلاوت مى فرمايد:
«ان حق تلاوته هو الوقوف عند ذكر الجنة و النار و يسأل فى الاولى و يستعيذ من الآخرى:»
حق تلاوت اين است كه در كنار آيات مربوط به بهشت و دوزخ درنگ كنى و در حقايق آيات مربوط به اين دو مكان انديشه نمائى، تا معلومت گردد آيا متصف به اوصاف اهل بهشتى در اين صورت بهشت را از خدا درخواست كنى، يا آلوده به اوصاف دوزخيانى تا آن اوصاف را از خود دور كرده و از خدا بخواهى كه تو را براى مصون ماندن از عذاب دوزخ پناه دهد و راه آن را براى هميشه به رويت ببندد.
و نيز از آن حضرت در توضيح حق تلاوته روايت شده:
«يرّتلون آياته و يتفقهون به و يعملون باحكامه ... انما هو تدبر آياته و العمل باحكامه:»
حق تلاوت به اين است كه آيات به صورت منظم و با رعايت آداب قرائت شود، و دقايق و حقايق آن درك گردد و به احكامش عمل كنند و نهايتاً حق تلاوت تدبر و انديشه در آيات و عمل به احكام آن است.
منبع : پایگاه عرفان
