دانای دانش ها / شهادت امام محمدباقر علیه السلام

پدید آورنده : ابراهیم اخوی ،

شهادت پنجمین امام

یک هفته از آخرین ماهِ سال 57 قمری گذشته بود که یه خبر تلخ، همه رو ناراحت کرد؛ روز هفتم ذی حجه بود که مردم و یاران امام باقر علیه السلام متوجه شدند دشمنان، امام باقر علیه السلام رو مسموم کردن و ایشون رو به شهادت رسوندن. الآن، سال های ساله که از اون اتفاق می گذره، ولی هر وقت که یاد اون می افتیم، ناراحت می شیم و برای احترام به امامان و نشون دادن علاقه مون به اونا، پیراهن های مشکی رو تن خودمون می کنیم و در مراسمی که به یاد اونا برگزار می شه، شرکت می کنیم. این روز پر از غم و اندوه رو به شما بچه های خوب و دوستایِ امام باقر علیه السلام ، تسلیت می گم.

زندگی نامه

امام باقر علیه السلام ، فرزندِ امام سجاد علیه السلام است. نام مادر ایشون، «فاطمه» است که دختر امام حسن مجتبی علیه السلام است. امام باقر علیه السلام ، در روز سوم ماه صفر، در شهر مدینه به دنیا اومد و چون در علم و دانش، از همه مردم زمان خودشون، داناتر بود و رازهای بزرگ علمی و مسایل پیچیده دانش رو کشف می کرد، به ایشون لقب «باقرالعلوم»، یعنی کسی که عِلما رو می شکافهِ، دادن. امام باقر علیه السلام ، در جریان کربلا حضور داشتن و سن مبارک ایشون، چهار سال بود.

اخلاق امام

امام باقر علیه السلام ، همیشه لباس تمیز به تن می کردن، به خودشون عطر می زدن، آروم و آهسته راه می رفتن، هیچ وقت عصبانی نمی شدن و با همه مردم، با احترام برخورد می کردند. یکی از ویژگی های خیلی خوب امام باقر علیه السلام این بود که هر وقت به دوستاش نزدیک می شد، با اونا دست می داد و می فرمود: این کار، دلا رو به هم نزدیک تر و مهربون تر می کنه و دشمنی ها رو از بین می بره. همین اخلاق خوب امام بود که باعث می شد تا مردم ایشونُ دوست داشته باشن و حتی این برخوردهای با محبت و احترام باعث می شد که خیلی از کسایی که با ایشون بد بودن به ایشون احترام بذارن و حتی با اون حضرت دوست بشن.

شهادت امام

هشام، خلیفه و حاکم زمانِ امام باقر علیه السلام ، یکی از نزدیکا و دوستاشو مامور کرد تا امام باقر علیه السلام رو شهید کُنِه، اون مرد بدکار هم حضرت باقر علیه السلام را مسموم کرد و باعث شد تا امام، در سن 57 سالگی، شهید بشه. قبر نورانی حضرت باقر علیه السلام ، در کشور عربستان و تو شهر مدینه و قبرستون بقیع قرار داره. هر سال، حاجیای زیادی در این قبرستون، بر سر مزار چهار امام غریبی که اون جا دفن شدن، حاضر می شن. امام حسن مجتبی علیه السلام ، امام سجاد علیه السلام ، امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام ، چهار امامی هستن که در کنار هم و در قبرستون بقیع قرار دارن.

روزهای شهادت

بچه های خوب! ما برای این که روزای شهادت امامای عزیزمون ـ که خیلی هم دوستشون داریم ـ ، ثابت کنیم که به اونا خیلی علاقه داریم، چه کارایی می تونیم انجام بدیم؟ بعضی ها می گن: در مراسم عزاداری اونا شرکت می کنیم، یه عده دیگه می گن: درباره زندگی اون بزرگ وارا مطالعه می کنیم و دونستنی هامون رونسبت به اماما بیش تر می کنیم و بعضی دیگه، الان توی خونه هاشون می گن: صد تا صلوات می گیم و ثوابش رو به امامی که روز شهادت اونه، هدیه می کنیم.

بچه ها! همه این کارا خوبه، اما یه کار دیگه هم هست که باعث خوشحالی اماما میشه و اون کار اینه که بیاییم توی این فرصتا، به یکی از دستورای امامی که به یادش می افتیم، عمل کنیم. یه بار این کار رو امتحان کنید تابه فایده های زیاد اون پی ببرین.

دوست و دشمن واقعی

بچه ها! امام دانای ما، حضرت امام باقر علیه السلام ، درباره دوستایِ واقعی خودشون، یه جمله خیلی زیبا فرمودن. ایشون با بیان این جمله، دوست ها رو از دشمنا جدا کردن. حضرت باقر علیه السلام فرمودن: هر کس که دستورای خدا رو انجام بده، دوست ماست و هر کی از دستورات خدا سرپیچی کُنه و گناه انجام بده، دشمن ماست.

پس، تمام اونای که دل شون می خواد با آدمای خوب و بزرگی مثل امامای مهربون، دوست بشن، باید از همین الآن بدونن که تنها در صورتی که خداوند بزرگ رو از خودشون راضی کنن، می تونن دوستای خوبی برای اماما باشن.

دوستی با فقیران

یکی از کارایی که باعث خوشحالی و خشنودی خداونده و امامای خوب ما رو هم شاد می کنه، محبت کردن به فقیرانه؛ اونایی که به دلیلای مختلف، زندگی خوبی ندارن. شما هم ممکنه هر روز، بعضی از اونا رو ببینن. شاید هم توی جمع شما، میون دوستای شما، بچه هایی باشن که به خاطر فقر پدر و مادرشون، لباس مناسبی ندارن یا غذای خوبی نمی خورن، بچه ها! آیا می دونین کم ترین کاری که شما می تونین برای این بچه ها انجام بدین، چیه؟ بله! همون جور که بعضی از شما حدس زدین، یه برخورد خوب و همراه بامحبت، دوست شدن با اونا و به درداشون گوش کردن، کم ترین کاریه که ما می تونیم برای این دوستامون انجام بدیم. امام باقر علیه السلام که خودشون همیشه به افراد نیازمند کمک می کردن و با احترام و محبت با اونا برخورد می کردند، از ما خواستند که، فقیرا رو دوست داشته باشیم.

خونه ای پر از یاد خدا

امام صادق علیه السلام ، پسر حضرت باقر علیه السلام ، خاطره ای از پدرشون نقل می کنن که برای همه ما می تونه یه راه حل خوب برای برطرف کردن مشکلای خونه و درسامون باشه. ایشون فرمودن که هر وقت مشکلی پیش می اومد که باعث ناراحتی پدرم می شد، اون حضرت، همسر و بچه هاش رو جمع می کرد و دعا می کرد و از خدایی که همه مشکلا رو می تونه حل کنه، می خواست تا اون مشکل رو براشون حل کنه و بچه ها هم آمین می گفتن. بچه ها! چه قدر خوبه که ما هم از امام خوب مون درس بگیریم و توی سختیایی که برامون پیش می آد، به اتفاق همه افراد خونواده دعا کنیم و از خدا برای برطرف شدن مشکل کمک بخوایم.

مهمون نوازی

یکی از کارایی که امام باقر علیه السلام خیلی دوست داشتن، این بود که همیشه سعی می کردن دوستان و شیعیان خودشون را به مهمونی دعوت کنن و از اونا پذیرایی کنن. امام باقر علیه السلام وقتی مهمونی به خونه می آوردن، سعی می کردن که از بهترین غذاها و لباس ها به مهمونا بدن تا همه اونا شاد و خوشحال از منزل ایشون بیرون برن. امام با این کار خودشون، به همه مردم، درس مهمون نوازی می دادن و همه اونا رو تشویق می کردن تا جایی که ممکنه، به مهمون محبت کنن و از اون به خوبی پذیرایی کنن.

بدزبان

در بین دانش آموزا و بچه های همسایه، گاهی وقتا، کسایی پیدا می شن که در محبت کردن به دیگران، خیلی با ادب نیستن، واسه همین، این جور آدما، دوستای زیادی ندارن، علاوه بر این، «خدای مهربون [هم]، افراد بدزبان رو، دوست نداره».

بچه ها! حضرت امام باقر علیه السلام ، این جمله بالا رو فرمودن و از ما که دوستای پیامبر و خونواده خوب اون هستیم، انتظار بیش تری می ره، چون ما خیلی چیزا از امامامون یاد گرفتیم و همه ما به خوبی می دونیم که امامای خوب ما، بهترین و با ادب ترین آدما بودن، پس ما هم اگه بخوایم، اونا رو الگوی خودمون قرار بدیم، لازمه که بچه هایی خوش زبان و خوش اخلاق باشیم.

مبارزه با تنبلی

تنبلی، یکی از کارای بسیار زشت و بده که انسانُ از پیشرفت باز می داره. پیشوایان و رهبرای دینی ما، از ما خواستن که به جنگ این دیوِ زشت بریم، تا بتونیم توی زندگی، یه انسان سربلند و موفقی باشیم و هم به خودمون کمک کنیم و هم به دیگران. امام محمدباقر علیه السلام ، هم در این زمینه فرمودند:

از بی حالی و تنبلی بپرهیزید، زیرا کلید هر زشتی است.

تو خودِ هفت آسمانی

رفته بودم خانه او

تا به او چیزی بگویم

چون همیشه گل بگوید

من هم آن ها را ببویم

حرف هایی که همیشه

بوی نان تازه می داد

حرف هایش مرده را هم

باز جان تازه می داد

دیدم او تنها نشسته

در حیاط با صفایش

تا رسیدم، گوش جانم

پُر شد از موج صدایش

او در آن جا حرف می زد

با دو تا قمریِّ زیبا

دوستی و مهربانی

از نگاهش بود پیدا

با خودم گفتم که: ای مرد

تو بزرگی، تو تمامی

تو خودِ هفت آسمانی

به درستی که امامی.

محمدکاظم مزینانی