علت بى تفاوتى مردم نسبت به انحرافات دينى

شما پس از مطالعه اینهمه فشارها و شکنجه ها و تبلیغات سوء، و انحرافات دینى ، در خواهید یافت ، که چرا مردم با دیدن اینهمه ظلم و ستم ، هیچگونه تحرکى از خود نشان نمى دادند،
در ابتداى کار که مسیر خلافت را منحرف کردند، شاید بسیارى هرگز تصور نمى کردند که سرانجام این انحراف به کجا خواهد رسید، و به همین جهت به مساءله امامت از جنبه دینى نظر نمى کردند.
گرچه صدیقه طاهره سلام الله علیها در خطبه خویش به مردم تذکر داد که نتیجه انحراف در آینده بسیار وخیم و دردناک است . آنجا که فرمود: به جان خودم سوگند که نطفه فتنه منعقد شد، اندکى صبر کن ، بزودى نتیجه خواهد داد و از این شتر خلافت خون خواهند دوشید و ظرفهاى خود را از خون تازه پر خواهند نمود آنجاست که طرفداران باطل زیان مى کنند و باطل پیشه گان به عاقبت پایه اى که پیشینیان بنا نهاده اند مى رسند(۱۵۴).
مخصوصا که در دوران رحلت پیامبر اکرم ، خوف و واهمه ضربه خوردن و تفرقه مسلمین و تقویت کفار، بهترین سرپوش بود که مخالفین از آن براى اهداف سیاستهاى خود استفاده کردند، و شاید بهمین جهت بود که حضرت امیر علیه السلام بخاطر حفظ اسلام و دین پیامبر این فرصت را از منافقین گرفت ، تا مبادا بر اثر بحران و کشمکش داخلى ، بر علیه اسلام شورش کنند،
چرا که بسیارى از قبائل عرب بعد از مسلط شدن اسلام و پیروزى مطلق آن ، اسلام را پذیرفته بودند ولى در دل رام نبودند و به دنبال فرصت مى گشتند، و رحلت پیامبر آنها را به طمع انداخته بود، و حضرت امیر براى حفظ اسلام اقدامى تند نکرد، هر چند مخالفین در جسارتها افراط کردند، اما بینش ‍ عمیق و بلند حضرت امیر نسبت به حساسیت زمان ، مانع شد تا دست به اقدامى عجولانه بزند، لذا بر همه چیز صبر کرد. (۱)
در این میان با مرور زمان ، در زمان خلیفه دوم انکار مسلمانها را به فتوحات خارج مشغول نمودند، پیروزیها و کشور گشائیهاى درخشان در زمان خلیفه دوم ، از چند جهت در پیشبرد اهداف مخالفین مؤ ثر افتاد، از طرفى خلیفه دوم وسیله انتشار و پیشرفت اسلام گردید، و محبوب قلوب مردم شد، و طبعا مخالفین او در انزوا قرار مى گرفتند،
و مهمتر از همه اینکه اوضاع مردم مدینه و مسلمانها از آن وضعیت بحرانى و سخت که در زمان پیامبر داشتند، رو به فزونى و رفاه گذارد آنها نیز براى جلب حمایت مردم ، اموال را تقسیم مى کردند، خود خلیفه نیز بسیار اظهار زهد و قناعت مى نمود، و شما نیک مى دانید که وقتى امت اسلام ، فردى را از نظر دینى ، قناعت مى نمود، و شما نیک مى دانید که وقتى امت اسلام ، فردى را از نظر دینى ، عامل پیشرفت اسلام در اقصى نقاط جهان بدانند به گونه اى که امپراطورى عظیمى مثل ایران به تسخیر اسلام درآید، و از طرفى مسلمانان پیشرفت مادى و اقتصادى خود را نیز مدیون او بدانند، هرگز حاضر نمى شوند که از حمایت او دست بردارند، این را نیز اضافه کنید که تجربه نشان داده است که (الناس على دین ملوکهم ) مردم بر دین فرمانروایان خود هستند.

نویسنده:سیدمحمدنجفی یزدی