زيارت حضرت امام حسن عسگرى عليه السّلام‏

منابع مقاله:

کتاب : ترجمه مفاتيح الجنان      

نوشته: حضرت آیت الله حسین انصاریان

شيخ به سند معتبر از آن حضرت روايت كرده: قبر من در سرّمن رأى [سامرّاى كنونى در عراق ] براى اهل دو جانب، از بلاها و عذاب خدا، امان است. مجلسى اوّل «اهل دو جانب» را به شيعه و سنىّ معنا كرده و فرموده است: بركت آن حضرت دوست و دشمن را احاطه كرده، چنان كه قبر كاظمين [امام كاظم عليه السّلام و امام جواد عليه السّلام ] سبب امان بغداد شد تا آخر مطلب. سيد ابن طاووس فرموده: چون خواستى حضرت عسگرى عليه السّلام را زيارت كنى، جميع آنچه را در زيات پدرش حضرت هادى بجا آوردى، بجا آر، آنگاه نزد ضريح آن حضرت بايست و بگو:

سلام بر تو اى مولايم اى ابا محمّد حسن بن على، راهنماى راه يافته، و رحمت و بركات خدا بر تو باد سلام بر تو اى ولىّ خدا و فرزند اولياى خدا، سلام بر تو اى حجّت خدا و فرزند حجتهايش، سلام بر بر تو اى برگزيده خدا و فرزند برگزيدگانش، سلام بر تو اى خليفه خدا و فرزند خليفه هاى خدا و پدر خليفه خدا سلام بر تو اى فرزند خاتم پيامبران، سلام بر تو اى فرزند آقاى جانشينان، سلام بر تو اى فرزند امير مؤمنان، سلام بر تو اى فرزند سرور بانوان جهانيان، سلام بر تو اى فرزند امامان هدايتگر، سلام بر تو اى فرزند جانشينان راشد، سلام بر تو اى امان پرهيزگاران سلام بر تو اى پيشواى رستگاران، سلام بر تو اى پايه اهل ايمان، سلام بر تو اى گشايش اندوهناكان، سلام بر تو اى وارث پيامبران برگزيده، سلام بر تو اى خزانه دار دانش جانشين رسول خدا، سلام بر تو اى دعوت كننده به حكم خدا، سلام بر تو اى گوياى به كتاب خدا، سلام بر تو اى حجت حجتها، سلام بر تو اى هدايتگر امتها، سلام بر تو اى صاحب نعمتها، سلام بر تو اى گنجيه دانش، سلام بر تو اى كشتى بردبارى، سلام بر تو اى پدر امام مورد انتظار، آن امامى كه برهانش براى خردمند آشكار، و شناختنش در عرصه يقين ثابت است، آنكه از ديد ستمكاران پوشيده، و از دسترس دولت بدكاران پنهان است، بزرگوارى كه پروردگارمان دين اسلام را به وسيله او پس از نابودى دوباره تازه گرداند، و قرآن را پس از كهنگى بازآورد، من گواهيم مى دهم اى مولايم كه تو نماز بپا داشتى و زكات پرداختى، و امر به معروف و نهى از منكر نمودى، و مردم را به راه خدا، با حكمت و موعظه پسنديده دعوت كردى، و پرستيدى خدا را خالصانه، تا تو را مرگ دررسيد، از خدا درخواست مى كنم به حق مقامى كه براى شما نزد اوست، اينكه زيارتم را نسبت به شما بپذيرد، و از كوششم در كنار شما قدردارنى نمايد، و دعايم را به خاطر شما مستجاب كند، و مرا از ياران و پيروان و شيعيان و دوستان حق قرار دهد، و سلام و رحمت و بركات خدا بر تو باد آنگاه ضريح را ببوس، و دو طرف صورت خود را بر آن بگذار و بگو: خدايا درود فرست بر آقاى ما محمّد و اهل بيتش، و درود فرست بر حسن بن على، هدايت كننده به سوى دينت، و دعوت كننده به راهت، آن پرچم هدايت، و علامت تقوا، و سرچشمه خرد، و جايگاه عقول، و باران عنايت و خير براى آفريدگان، و ابر حكمت، و درياى پند، و وارث امامان و گواه بر امت، معصوم پيراسته، فاضل مقرّب، پاك از پليدى، آنكه دانش قرآن را به او ارث دادى، و جداسازى بين حق و باطل را به او الهام نمودى و او را به عنوان پرچم اهل قبله ات نصب كردى، و طاعتش را به طاعتت مقرون نمودى، و واجب نمودى مؤدّتش را بر همه آفريدگانت واجب فرمودى. خدايا چنان كه آن حضرت با نيكى اخلاص در يكتاپرستى ات باز آمد، و كسانى كه در چاه خيال تشبيه توبه مخلوقاتت فرو رفته بودند هلاك كرد، و اهل ايمان به تو را حمايت نمود، پس تو اى پروردگارم بر او درود فرست، درودى كه به وسيله آن به جايگاه فروتنان ملحق گردد، و در بهشت به درجه جدم خاتم پيامبران برآيد، و به او از جانب ما، تحيّت و سلام برسان، و به ما در دوستى اش از جانب خود، فضل و احسان، و آمرزش و رضوان عنايت كن، كه تو داراى فضل بزرگ و احسان تن آورى. آنگاه نماز زيارت بجا آور. و هنگامى كه فارغ شدى بگو: اى هميشگى، اى ابدى، اى زنده، اى پايدار، اى برطرف كننده مشكل و اندوه، اى زداينده غم، و اى برانگيزنده رسولان، اى راست وعده، و اى زنده، معبودى جز تو نيست، به درگاهت توسل مى جويم به وسيله حبيبت محمّد، و جانشينش على پسر عمويش، و دامادش آن همسر دخترش، كه شريعتها را به آن دو تن ختم كردى، و گشودى تأويل آيات و ابتداى هرچيز را به آن دو، پس بر هر دو بزرگوار درود فرست درودى كه پيشينيان و پسينيان به آن گواهى دهند، و نجات يابند به آن دوستان و شايستگان، و به درگاهت توسل م جويم، به فاطمه زهرا، مادر پيشوايان ره يافته، و سرور بانوان جهانيان، آن شفاع پذيرفته درباره شيعه و فرزندان پاكش، پس بر او درود فرست درودى همواره به هموارگى جاودانان و پرپايى روزگاران، و به درگاهت توسل مى جويم به حسن آن راضى به قضا، و پاك و پاكيزه، و حسين مظلوم پسنديده نيكوكار، پرهيزگار، دو سرور جوانان اهل بهشت، دو امام برگزيده پاك باتقوا، بى عيب، پاكيزه شهيد، ستم كشيده، كشته شده، پس بر آن دو بزرگوار درود فرست، تا كه خورشيدى طلوع كند و غروب نمايد، درودى پيوسته و پى درپى، و به درگاهت توسل مى جويم به على بن الحسين سرور عبادت كنندگان، مستور از بيم ستمكاران و به محمّد بن على الباقر، آن پاك و نور تابناك، و دو پيشوا، دو سرور، دو كليد بركات، و دو چراغ تاريكيها، پس درود فرست بر آن دو بزرگوار، تا تاريك گردد شبى، و روشن شود روزى، درودى تا روزوشب برآيد و به درگاهت توسل مى جويم به جعفر بن محمّد آن راستگوى از سوى خدا، و گوياى به دانش حق، و به موسى بن جعفر آن بنده شايسته در نهادش، و جانشين خيرخواه، دو پيشوا، دو هدايت كننده، دو هدايت يافته، دو كامل كننده وظيفه، دو كفايت كننده، پس بر آنان درود فرست، تا تو را تسبيح نمايد ملكى، و حركت كند براى تو فلكى، درودى كه نما يابد و افزون شود، و فانى نگردد، و تباه نشود، و به درگاهت توسل مى جويم به على بن موسى الرضا، و به محمّد بن على آن نفس پسنديده، دو امام، دو پاك دو برگزيده، پس بر آنان درود فرست، تا روشنى دهد بامدادى، و دوام يابد درودى، درودى كه آن دو بزرگوار را به سوى رضوانت، در بلندترين جاى بهشت بالا برد، و به درگاهت توسل مى جويم به على بن محمّد هدايتگر، و حسن بن على آن راهنما، دو قيام كننده به كار بندگانت، و آزموده به مصايب هراس انگيز، و دو صبرپيشه در دشمنيهاى گوناگون، پس بر آن دو بزرگوار درود فرست، همتاى پاداش صابران، و برابر ثواب رستگاران، درودى كه بلندى مقام را براى آن دو امام آماده سازد، و به درگاهت توسل مى جويم اى پروردگار، به پيشواى ايمان و محقق زمانمان، آن روز موعود، و شاهد و شهادت يافته، و نور درخشنده تر، و روشنايى تابنده تر، يارى شده، با نهادن بيم در دلها، و پيروزى يافته به خوشبختى، پس بر او درود فرست به عدد ميوه، و برگهاى درختان، و جزءجزء ريگها، و به عدد موها و كركها، و عدد آنچه دانشت به آن احاطه دارد و كتاب تو آن را برمى شمارد، درودى كه پيشينيان و پسينيان به آن غبط خورند. خدايا ما را در گروه او محشور كن و ما را بر طاعتش نگهدار، و به دولتش محفوظمان بدار، و به ولايتش ما را گرامى بدار، و به شوكتش ما را به دشمنانمان پيروز كن و ما را اى پروردگار، از توبه كنندگان قرار ده، اى مهربان ترين مهربانان. خدايا ابليس سركش ملعون از تو براى گمراه كردن آفريدگانت فرصت خواست، و تو فرصتش دادى، و از تو براى بدربردن از راه بندگانت، مهلت خواست، تو از روى علمت كه از پيش درباره او گذشته بود مهلتش دادى، به تحقيق او آشيانه كرده، و سپاهش فزونى يافته، و لشگريانش انبوه گشته، و دعوت كنندگان به سوى او در اطراف زمين پخش شده، در نتيجه بندگانت را گمراه كردند، وآيينت را فاسد نمودند و واقعيتها را از جايگاهش منحرف كردند، و بندگانت را گروه گروه پراكنده كردند، و قرار دادند دسته هاى سركش، در حالى كه درهم شكستن بنيادش و از هم پاشيدن شأنش را وعده دادى، پس فرزندان و لشگريان را نابود كن، و كشورها را از بدعتها و اختلافاتش پاك فرما، و بندگانت را از روشها و سنجشهاى غلط او راحت كن، و گردش نارواى روزگار را عليه آنان قرار ده، و عدالتت را بگستران، و دينت را نمايان كن، و اوليايت را نيرومند ساز، و دشمنانت را ناتوان كن، و سرزمينهاى ابليس و دوستانش را به او اوليايت واگذار فرما، و ابليس و پيروانش را در دوزخ ابدى كن، و به آنان از عذاب دردناكت بچشان، و لعنتهاى به وديعت گذاشته در مراكز نحس آفرينش، و مناظر زشت طبيعت را، گردش كننده و گماشته بر آنان قرار ده، درحالى كه آن لعنتها هر صبح و شام، و هر چاشت و پسين، بر آنان جريان داشته باشد، پروردگارا در دنيا دنيا و آخرت، به ما حسنه عنايت كن، و ما را به مهربان ات از شكنجه آتش نگاه بدار، اى مهربان ترين مهربانان.

آنگاه به آنچه براى خود و برادرانت خواهى دعا كن، سپس ملكه دنيا و آخرت، مادر بزرگوار امام قائم عليهم السّلام را، كه قبرش پشت ضريح مولايمان امام عسگرى عليه السّلام است زيارت كن، و در زيارت آن بزرگ بانو بگو: سلام بر رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش) آن راستگوى امين، سلام بر مولايمان امير مؤمنان سلام بر پيشوايان پاك، حجّتهاى مبارك، سلام بر مادر امام، و مأمن اسرار فرمانرواى بسيار دانا، و باردار به شريفترين مخلوقات، سلام بر تو اى صدّيقه پسنديده سلام بر تو اى همانند مادر موسى، و دختر ياران عيسى، سلام بر تو اى پرهيزكار بى عيب، سلام بر تو اى خرسند به قضاى حق و اى بانوى پسنديده، سلام بر تو اى وصف شده در انجيل و خواستگارى شده از روح اللّه امين، و اى كسى كه محمّد سرور رسولان در پيوند با او علاقمند شد، و اى مأمن اسرار پروردگار جهانيان، سلام بر تو و پدران حوارىّ تو، سلام بر تو و بر همسر و فرزندت، سلام بر تو و بر روح و جسم پاكيزه ات. گواهى مى دهم كه تو از امام زمان نيكو كفالت كردى، و ادا نمودى امانت را، و در عرصه خشنودى خدا كوشيدى، و در باره خدا صبر كردى و راز خدا را نگاه داشتى، و ولىّ خدا را باردار شدى، و در نگهدارى حجّت خدا سخت كوشيدى، و نسبت به پيوند با فرزندان رسول خدا رغبت ورزيدى، درحالى كه به حقّشان عارف، و به صدقشان مؤمن، و به مقامشان معترف، و به كارشان بينا و بر آنان غمخوار بودى، و محّبت آنان را بر محبّت ديگران ترجيح دادى، و گواهى مى دهم كه تو از دنيا بر پايه بينايى از كارت درگذشتى، درحالى كه به شايستگان اقتدا نمودى، راضى به قضاى حق، پسنديده، پرهيزگار، بى عيب، پاكيزه، خدا از تو خشنود باشد، و تو را خشنود نمايد، و بهشت را جايگاه و ناداى تو گرداند، او تو را سزاوار همه خوبيها كرد، به آنچه سزاوار نمود، و به تو بخشيد از شرافت، آنچه كه به سبب آن تو را بى نياز نمود، خدا آن كرامتى را كه به تو بخشيد، بر تو گوارا و سودمند گرداند. آنگاه سر خود را بالا كرده و مى گويى:

خدايا به تو اعتماد كردم، و خشنودى ات را خواستم، و به اوليايت به سوى تو متوسّل شدم، و بر آمرزش و بردبارى ات توكل نمودم، و در پناه تو آمدم، و به قبر مادر ولىّ تو پناهنده شدم، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و مرا به وسيله زيارتش منفعت بخش، و بر دوستى اش ثابت بدار، و از شفاعتش و شفاعت فرزندش محرومم مكن، و هم جوارى اش را نصيبم فرما، و محشورم نما با او و با فرزندش، چنان كه به زيارت فرزندش و خودش موفقّم نمودى. خدايا به سويت به وسيله امامان پاك توجه مى كنم، به حجّتهاى با ميمنت از خاندان طه و يس توسل به جانب تو مى جويم از تو مى خواهم بر محمّد و خاندان پاك او درود فرستى، و قرار دهى مرا از آرام گرفتگان، رستگاران، شادمانان مژده گيرندگان، كه هيچ بيمى بر آنان نيست و هرگز اندوهگين نمى شوند، و قرار ده مرا از آنان كه سعيشان را پذيرفته، و كارشان را آسان نموده، و گرفتاريشان را بر طرف ساخته، و ترسشان را ايمين داده. خدايا به حق محمّد و خاندان محمّد، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و اين زيارت را آخرين بار من از زيارت اين بانوى بزرگوار قرار مده، و برگشت به زيارتش را تا زنده ام داشتى نصيبم فرما و هنگامى كه مرا بميرانى، محشورم نما درگروهش، و در شفاعت فرزندش و خودش واردم فرما، و مرا و پدر و مادرم و مردان و زنان با ايمان را بيامرز، و به ما در دنيا و آخرت خوبى عنايت كن، و نگهدار ما را به رحمتت از عذاب دوزخ، اى سرورانم، سلام و رحمت و بركات خدا بر شما باد.

مؤلّف گويد: از حضرت صادق عليه السّلام روايت شده: وقتى كه زيد شحّام خدمت آن جناب عرضه داشت، براى كسى كه يكى از شما امامان را زيارت كند، چه ثوابى است؟ فرمود: مانند اين است كه رسول خدا صلّى اللّه و عليه و آله را زيارت كرده باشد. ما در صفحات گذشته نوشتيم، كه روايتى از حضرت صادق عليه السّلام به اين مضمون نقل شده: هر كه امام واجب الطاعه را زيارت كند، و چهار ركعت نماز كنار قبرش بجا آورد، براى او ثواب حج و عمره نوشته مى شود، و در كتاب «هدية الزائرين» فضايل جناب حكيمه دختر امام محمّد تقى عليه السّلام را، كه قبرش پايين پا، متصل به ضريح عسگريّين عليهما السّلام است نقل كرديم و گفتيم با مرتبه والايى كه براى اوست، در كتابهاى زيارتى، براى آن بانوى بزرگ زيارتى ذكر نشده بنابر اين شايسته است او را به جملاتى كه در زيارت اولاد امامان عليهما السّلام نقل شده زيارت كنند، يا او را از زيارت نمايند به اين جملات كه در زيارت عمّه مكرّمه اش حضرت فاطمه دختر موسى بن جعفر عليه السّلام وارد شده است، و آن به اين صورت است، كه به طرف قبله مى ايستى و مى گويى:

سلام بر آدم برگزيده خدا، سلام بر نوح پيامبر خدا، سلام بر ابراهيم دوست خدا، سلام موسى همسخن خدا، سلام بر عيسى روح خدا، سلام بر تو اى رسول خدا، سلام بر تو اى بهترين خلق خدا، سلام بر تو اى برگزيده خدا، سلام بر تو اى محمّد بن عبد اللّه خاتم پيامبران، سلام بر تو اى امير مؤمنان على بن ابيطالب، جانشين رسول خدا، سلام بر تو اى فاطمه سرور بانوان جهانيان، سلام بر شما اى دو فرزندزاده پيامبر رحمت، و دو سرور جوانان اهل بهشت سلام بر تو اى على بن الحسين، آقاى پرستندگان، و نور چشم بينندگان، سلام بر تو اى محمّد بن على، شكافنده دانش پس از نبى، سلام بر تو اى جعفر بن محمد، راستگوى نيكوكار و امين سلام بر تو اى موسى بن جعفر، اى پاك و پاكيزه، سلام بر تو اى على بن موسى الرضا، اى امام پسنديده، سلام بر تو اى محمد بن على تقى، سلام بر تو اى على بن محمد نقى، اى خيرخواه امين سلام بر تو اى حسن بن على، سلام بر جانشين بعد از او، خدايا درود فرست بر نورت و چراغت و نماينده نماينده ات، و جانشين جانشين پيامبرت، و حجّتت بر بندگانت، سلام بر تو اى دختر رسول خدا سلام بر تو اى دختر فاطمه و خديجه، سلام بر تو اى دختر امير مؤمنان، سلام بر تو اى دختر حسن و حسين، سلام بر تو اى دختر ولىّ خدا، سلام بر تو اى خواهر ولىّ خدا، سلام بر تو اى عمّه ولىّ خدا، سلام و رحمت و بركات خدا بر تو اى دختر محمد بن علىّ پرهيزكار، سلام بر تو، خدا بين من و شما در بهشت آشنايى برقرار كند، و ما را در گروه شما محشور نمايد، و وارد كند به حوض پيامبرتان، و با جام جدّتان از دست على بن ابيطالب سيراب نمايد، درود خدا بر شما باد، از خدا مى خواهم كه در باره شما، خوشحالى و گشايش را به ما بنماياند، و ما و شما را در گروه جدّتان محمّد (درود خدا بر او خاندانش) گرد آورد، و معرفت شما را از ما نگيرد، كه او سرپرستى تواناست، به خدا نزديكى مى جويم، به دوستى شما، و بيزارى از دشمنانتان، و تسليم بودن به خدا، در حالى خشنودى به آن، بدون انكار و تكبّر، و براساس يقين به آنچه محمد آن را آورده، و به آن خشنودم، درحالى كه مى طلبم به وسيله آن رضاى تو را اى آقاى من، خدايا و خواستار خشنودى تو و سراى آخرتم، اى حكيمه شفاعت كن برايم در بهشت، به درستى كه تو را نزد خدا مقامى از مقامات بلند است. خدايا از تو مى خواهم سرانجام را ختم كنى به خوشبختى، و آنچه را كه در آنم از من باز نگيرى، و جنبش و نيرويى نيست جز به خداى والاى بزرگ، خدايا دعايمان را مستجاب كن، و به كرم و عزّت و رحمت و عافيتت از ما بپذير، و درود و سلام كامل بر محمد و همگى خاندانش، اى مهربان ترين مهربانان.