توبه مسأله ى ساده و آسانى نيست، توبه همراه با يك سلسله شرايط معنوى و عملى قابل تحقق است.
حال ندامت، تصميم بر آينده اى ملكوتى و پاك، تبديل سيئات اخلاقى به حسنات اخلاقى، اصلاح عمل، جبران گذشته و تكيه كردن بر ايمان به خدا و قيامت عناصرى است كه ساختمان توبه از آنها ساخته مى شود، و بناى انابه از آنها برپا مى گردد.
«إِلَّا الَّذِينَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ بَيَّنُوا فَأُولئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ أَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ» «1».
مگر آنان كه با گناه قطع رابطه كرده به خدا بازگشتند، و اخلاق و عمل خود را اصلاح نمودند و آنچه را از حق پنهان مى داشتند براى مردم بيان كردند، پس توبه ى ايشان را مى پذيرم و من پذيرنده ى توبه و مهربانم.
«إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً».
محققاً بازگشت و توبه ى كسانى مورد توجه است كه بدى را از روى جهالت انجام دهند، سپس به زودى و بدون فوت وقت و تأخير انداختن توبه رو به جانب حق كنند، خداوند توبه ى آنان را مى پذيرد كه خداوند عليم و حكيم است.
«فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ».
كسى كه بعد از ستمش بر قانون و بر مردم و بر نفس خويش، توبه كند و عقيده و اخلاق و عملش را اصلاح نمايد، خداوند توبه اش را مى پذيرد، همانا خداوند آمرزنده و مهربان است.
«وَ الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئاتِ ثُمَّ تابُوا مِنْ بَعْدِها وَ آمَنُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحِيمٌ».
آنان كه كار زشت كردند، سپس بعد از زشتى توبه كردند، و اهل ايمان شدند، همانا پروردگارت بعد از توبه ى آنان، آمرزنده ى مهربان است.
«فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ...».
گنهكاران اگر توبه كردند و نماز را به پا داشتند و زكات پرداختند، پس برادران دينى شما هستند.
بر اساس اين آيات، ايمان به خدا و قيامت، اصلاح عقيده و اخلاق و عمل، بازگشت فورى و بدون تأخير، قطع رابطه با ستم، برپا داشتن نماز، پرداخت زكات، و بازگرداندن حقوق مالى مردم به مردم از شرايط توبه ى واقعى است، و هر كس به اين صورت توبه كند، بدون ترديد به حقيقت توبه رسيده و توبه ى حقيقى را محقق ساخته و توبه اش صد در صد مورد قبول حق است.
منبع : پایگاه عرفان
