فارسی
جمعه 10 فروردين 1403 - الجمعة 18 رمضان 1445
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 0

هنر توجه به منعم‏

در تفسير ابوالفتوح رازى آمده: يكى از بزرگان در موسم حج كيسه اى زر به غلام خود داد و گفت: برو قافله را بنگر، چون مردى را بينى از قافله بركناره مى رود اين كيسه زر را به او بده، غلام رفت و نظر كرد، مردى را ديد به تنهائى بر طرفى گذر مى كرد، غلام آن كيسه زر به او داد، آن مرد كيسه را گرفت و سر به سوى آسمان برداشت و گفت:

«اللهم انك لاتنسى بحيراً فاجعل بحيراً لا ينساك:»

خدايا تو، بحير را از ياد نمى برى، چنان كن كه بحير هم تو را از ياد نبرد غلام بازگشت، خواجه به او گفت چه كردى؟ گفت مردى را يافتم چنانكه گفته بودى و زر به او دادم، پرسيد او چه گفت؟ غلام گفت: چنين گفت، خواجه گفت: بسيار نكو گفت.

«ولى النعمة مولاها:»

نعمت را به منعم كه از حضرتش به او رسيده بود نسبت داد و به درستى و حقيقت نسبت داد. «1» در هر صورت چون جهانها و جهانيان معلول اراده و قدرت و حكمت و ربوبيت حضرت حق اند، و جناب او علت پديد آمدن آنها و تداوم حياتشان مى باشد، و هر زيبائى و كمال و سودى كه جهانها و جهانيان دارند شعاعى از وجود مبارك اوست، پس همه محسنات و زيبائى ها جامع و كاملش ويژه اوست، و از آنجا كه حمد و ستايش در حقيقت به اين معناست كه معلول و موجود به وسيله وجود خويش كمالات و زيبائى هاى علت خود را به زبان و عمل و به اخلاق و حال بيان كند، و پر واضح است كه چون اصل و ريشه و منبع همه محسنات و كمالات و زيبائى ها وجود مبارك الله است، پس همه ثناها و ستايش ها از هر كسى صادر شود به حضرت الله باز مى گردد. بى ترديد كسى كه مورد ثنا و مدح تعظيم قرار مى گيرد به سبب يكى از چهار حقيقت است: يا براى اين است كه در ذات و صفاتش كامل و از همه نواقص و آفات سالم و پاك است، يا براى اين است كه نسبت به ثنا كننده احسان نموده و او را از نعمت هايش بهره مند ساخته است، يا به خاطر اين است كه ثناكننده و مداح، لطف و احسان ممدوح را در آينده زمان اميد مى برد، يا به سبب اين است كه از قدرت و قهر و سطوت ثنا شده مى ترسد، اين جهات چهارگانه موجب ثنا و مدح و تعظيم و اجلال است، گويا خداى بزرگ در ابتداى فاتحة الكتاب به بنده اش مى گويد: اگر مى خواهيد كمال ذاتم را تعظيم كنيد، پس به ثنا و حمدم برخيزيد كه بى ترديد من معبود جهانها و جهانيام و مرا از الحمدلله همين معناست كه ثناى كمال ذات است، و اگر مى خواهيد به بزرگداشت احسان و نيكى انجام گرفته اقدام نمائيد بدانيد كه پرورش دهنده جهانها و جهانيان با انواع نعمت هايم منم: رَبِّ الْعالَمِينَ و اگر به احسانم در آينده اميد داريد من رحمان و رحيم، و اگر به خاطر بيم و ترس تعظيم مى كنيد من مالك يوم الدين هستم، پس بايد از قهر و سطوت من در آن روز در بيم و هراس باشيد.  يقيناً اگر كسى بخواهد جلوه هاى تربيت و پرورش حق را فقط نسبت به انسان كه يكى از مخلوقات است محاسبه كند، به خاك عجز مى نشيند، زيرا در اين زمينه به حقايقى برخورد مى كند كه بى نهايت و بى حد و مرز است، چه رسد به اين كه بخواهد جلوه هاى تربيت و پرورش او را نسبت به همه جهانها و جهانيان محاسبه كند!!

در اين مرحله به نمونه هائى گرچه اندك و بدون شرح و توضيح توجه نمائيد.

هنگامى كه نطفه از صلب پدر در رحم مادر قرار مى گيرد با دقت عقلى و انديشه دقيق بنگر كه چگونه علقه وسپس مضغه مى شود، آنگاه اسكلت رخ مى نمايد، و سپس بر استخوانها گوشت مى رويد، و كم كم شكل لازم در حالى كه رگ ها و ريشه ها، و اعصاب و غضروف ها و اتصالات رخ نشان مى دهد ظهور مى كند، سپس انواع قواها چون قدرت ديدن در چشم و شنيدن در گوش، و فهميدن در قلب، و دريافت معلومات در عقل، و گويائى درزبان و لمس در پوست و بويائى در بينى و ..... پديد مى آيد، نمونه ديگر دانه نباتى است كه چون در دل خاك قرار مى گيرد، پوست مى اندازد سپس از بالا و پائين مى شكافد، از شكاف پائين ريشه در زمين مى دواند و در آب و املاح قرار مى گيرد و با قدرت هر چه تمام تر مواد لازم را براى رساندن به همه جهات گياه فراهم مى آورد و گياه را تغذيه مى كند!! و از شكاف بالا، به خلاف جاذبه زمين ساقه به سوى آسمان سر مى كشد، و بر ساقه و تنه شاخه هاى متعدد مى رويد و بر شاخه ها برگ هاى فراوانى سبز رنگ به وجود مى آيد، و در ميان برگ ها شكوفه ها با رنگ هاى متنوع چون عروس طناز مى نشيند، و از شكوفه ها ميوه هاى سودمند به بار مى آيد تا بخشى از خوردنى و آشاميدنى و داروى انسان تأمين شود!

نمونه ديگر افلاك و سيارات و ثوابت و كواكب است، كه وسايلى مفيد در جهت مصالح زندگى انسان است، با نظام دقيقى كه ميان خورشيد و زمين حاكم است، پديده شب براى استراحت و آرامش بشر و خواب راحت او رخ نشان مى دهد:

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ.

و روز براى تأمين رزق و روزى و معاش به وجود مى آيد:

وَ جَعَلْنَا النَّهارَ مَعاشاً:

و اگر مطالعه و دقت در شگفتى هاى معادن و عجايب عالم نبات و حيوان و آثار رحمتش را در خشكى ها و درياها و دل دره ها و اعماق زمين كه همه و همه در خدمت به انسان اند به نمونه هائى كه ذكر شد اضافه كنيد، خواهيد يافت كه جلوه هاى تربيت و پرورش او بى نهايت و بدون حد و مرز است و در اين هنگام است كه به دورنمائى از اسرار و رموزى كه در آيه شريفه الحمدلله رَبِّ الْعالَمِينَ است آگاه مى شويد.

او در حصار پرورش و تربيتش تو را از جهت مادى و معنوى به گونه اى قرار مى دهد كه از آفات و بلاهاى روز، و امور ترس آور و خطرزاى شب در امان بمانى، و از هجوم وسوسه هاى شياطين و فرهنگ هاى مخرب و ضد حق محفوظ باشى، تا جسم و جانت در سلامت و آرامش باشد و به توانى به وظائف و مسئوليت هاى خود نسبت به او و نسبت به بندگانش با همت و عشق اقدام نمائى، آرى جلوه ربوبيت رب از تو بنائى احسن تقويمى ساخته كه حفظ و نگهدارى اين بنا با بهره گيرى از تربيت تكوينى و تشريعى او بر تو از اعظم واجبات است.

پيامبر اسلام در حديثى بسيار مهم فرموده است:

«الآدمى «الانسان» بنيان الرب ملعون من هدم بنيان الرب:»

آدمى ساختمان بنا شده رب است، ملعون است كسى كه ساختمان بنا شده رب را ويران كند.

 

 


منبع : پایگاه عرفان
0
0% (نفر 0)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

ریسمان ولایت علی بن ابی طالب(ع)
در راه خدا باش!
هبوط
نسل آدم و حوا
در ستايش حق تعالى و معناى الحمدللّه
توبهٔ واقعی
نام و لقب و كنيه زين العابدين
مؤمن تسليم خواسته ى خداست
همنشينان پاك وناپاک
خوشبختی دنیا و آخرت

بیشترین بازدید این مجموعه

مؤمن تسليم خواسته ى خداست
نام و لقب و كنيه زين العابدين
در ستايش حق تعالى و معناى الحمدللّه
هبوط
نسل آدم و حوا
توبهٔ واقعی
دعا برای دختر دار شدن
خودنگهداری
امام زمان(عج) مشتاق دیدار شما
خوشبختی دنیا و آخرت

 
نظرات کاربر

پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^